اندکی در مورد کنجاله تخم پنبه

تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که اضافه نمودن لیزین به میزان 2 درصد در جیره های حاوی کنجاله تخم پنبه سبب کاهش اثرات سمی ناشی از گوسیپول موجود در تخم پنبه می گردد.

تحقیقی در همین راستا در دانشگاه جورجیا انجام شد ، در این آزمایش عملکرد جوجه ها با جیره حاوی 20 درصد کنجاله تخم پنبه همراه با لیزین و بدون لیزین در گروههای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج در سن 21 روزگی نشان دهنده این موضوع بود که با اضافه نمودن 2 درصد لیزین به جیره می توان از کنجاله تخم پنبه به عنوان منبع جایگزین تأمین کننده پروتئین در جیره های بر پایه ذرت – سویا استفاده نمود .

همی ِ سل Hemicell

همی سل یک محصول تخمیری باکتری باسیلوس لنتوس ( Bacillus Lentus) بوده که عامل فعال این محصول آنزیم بتا ماناناز است.  بعلاوه حاوی آنزیمهای دیگری چون آمیلاز ، بتا گلوکاناز ، گزیلاز، سلولاز و آلفا گلوکوزیداز می باشد. طی بررسیهای به عمل آمده این آنزیم در هیچ یک از محصولات مشابه در بازار ایران موجود نیست. همی سل یک محصول ثبت شده جهانی در اروپا و آمریکا بوده که توسط شرکت ChemGen در ایالات متحده تولید می شود .

اثرات بیولوژیکی

همی سل عملکرد رشد را در حیوانات تک معده ای از طریق موارد زیر افزایش می دهد :

تجزیه بتا مانان ، بهبود راندمان تغذیه ، کاهش استرس ، هضم و جذب مواد مغذی ، ترشح IGF-1 ، تغذیه بهتر ، کاهش واکنشهای سیستم ایمنی ، سلامتی بهتر حیوان ، کیفیت بهتر محصول تولید شده، افزایش رشد ، افزایش یکنواختی گله و کاهش تلفات .

اثرات ضد تغذیه ای بتا مانان عبارتست از :

- کاهش میزان جذب گلوکز

- کاهش ترشح انسولین                

- جلوگیری از تولید انسولین مشابه فاکتور رشد 

- کاهش ابقای ازت

- کاهش جذب آب توسط دستگاه گوارش و در نتیجه افزایش رطوبت بستر

- تحریک فعالیت ماکروفاژها که باعث ایجاد واکنشهای التهابی می شود .

وجود 2 %  بتا مانان در خوراک ‎، باعث افزایش ضریب تبدیل غذایی و کاهش رشد به میزان بیش از 20 - 25  درصد می شود .  همی سل ، بتا مانان موجود در خوراک را تجزیه کرده و اثرات منفی آنرا در حیوان خنثی می کند . همچنین بیشترین تاثیر را در جیره های حاوی کنجاله سویا و کنجاله هسته خرما دارد .

مقادیر بتا مانان در مواد غذایی مختلف در جدول زیر آمده است :

ماده خوراکی	بتا مانان (درصد)
کنجاله هسته خرما	30-35
کنجاله کنجد	8/2-5/3
کنجاله سویا (44%)	5/1-8/1
کنجاله سویا (48%)	0/1-3/1
کنجاله آفتابگردان	57/0
کنجاله منداب	49/0
کنجاله تخم پنبه	36/0
جو	49/0
گندم	1/0
ذرت	09/0

(جدول1- درصد بتا مانان موجود در اقلام غذایی)

  مزایای مصرف همی سل

1-  عملکرد در جوجه های گوشتی

نتایج آزمایشهای متعدد ، اثرات مفید همی سل را در عملکرد جوجه های گوشتی ثابت کرده است . شکل زیر نتایج یکی از آزمایشها را نشان می دهد.  جیره های با انرژی پایین و دارای همی سل , کارآیی جیره های با انرژی بالا را داشته ، علیرغم اینکه قیمت آن کمتر است .  لذا انرژی متابولیک جیره را 100 تا 150 کیلو کالری در هر کیلو گرم دان وقابلیت هضم  پروتئین جیره را به میزان 2 تا 5/2 درصد  افزایش می دهد . بنابراین استفاده از همی سل قیمت جیره را کاهش می دهد یا به عبارت دیگر با همی سل ارزانتر مرغداری می کنید.

شکل2- اثرات همی سل بر عملکرد جوجه های گوشتی، تفاوت جیره های انرژی پایین و انرژی بالا 143 کیلو کالری می باشد. ( تحقبق در انستیتو پارث آمریکا)

2- عملکرد تولید در مرغهای تخمگذار

اضافه کردن همی سل به جیره های کم انرژی باعث شده است که این گروه عملکرد بهتری نسبت به  جیره های پر انرژی بدون همی سل داشته باشند .(شکل 3)

(شکل 3)

بعلاوه بر اساس جدول ( 2 ) , جیره های حاوی همی سل از لحاظ اقتصادی سود خالص بیشتری را نسبت به همه جیره های مشابه داشته است .

جدول 2- بررسی عوامل اقتصادی در گروه های مختلف^*

انرژی	بالا	بالا	پایین	پایین
همی سل	+	-	+	-
بهای دان مصرفی1	397/5	284/5	275/5	177/5
بهای تخم مرغ2	517/15	320/15	436/15	189/15
سود خالص3	120/10	036/10	161/10	012/10

1-       بهای کل دان مصرفی در هر گروه

2-       بهای تخم مرغهای دسته بندی شده بر اساس اندازه در هر گروه

     3-  اختلاف بهای تخم مرغ و دان مصرفی                                         *قیمتها بر حسب دلار

3-  اثرات همی سل و جایگزینی کنجاله سویا با پودر ماهی

جوجه های گوشتی تغذیه شده با سویا و همی سل مشابه جوجه های تغذیه شده با پودر ماهی بدون همی سل عمل کرده اند و گروهی که فقط سویا بدون همی سل مصرف کرده اند پایین ترین عملکرد را داشته اند ( دوره آزمایش سه هفته ).

(شکل 4)

4-همی سل و شدت بیماری

در آزمایشی جوجه های گوشتی با باکتریهای بیماریزا ی کلستریدیومی در حضور و عدم حضور همی سل و درمان خاص آلوده شدند. نتایج  جدول 3 نشان می دهد که در شرایط بدون درمان و بدون مصرف همی سل,  عفونت قادر است رشد را 21 % و ضریب تبدیل غذایی را 18 % افزایش دهد و تلفات بالایی را ایجاد کند. استفاده از همی سل به تنهایی توانست ضایعات ناشی از عفونت را در طیور بیمار کمتر کرده و  10 % در ضریب تبدیل غذایی و 14 % در رشد بهبود حاصل نماید .

جدول3- اثر همی سل بر افزایش عملکرد جوجه های گوشتی 8 تا 21 روزه که با کوکسیدیوز آلوده شده بودند.(مرکز تحقیقات طیور- جورجیا و USDA)

گروهها	آلودگی عفونی	انجام درمان1	همی سل	مصرف غذا	ضریب تبدیل	رشد	تلفات درصد
				روز 8-21	روز 8-21	روز 8-21
گروه اول	-	+	-	866/8 a	446/1c	540/0 a	صفر
گروه دوم	-	+	+	841/8 a	424/1 c	548/0 a	صفر
گروه سوم	+	-	-	155/8 b	704/1 a	429/0c	7/8
گروه چهارم	+	-	+	435/8ab	536/1b	490/0b	5/2

1-     درمان شامل استفاده از سالینومایسین (60 گرم در تن) و BMD (50 گرم در تن) است.

2-    میانگینها در داخل هر ستون که دارای حروف مشترک نیستند بطور معنی داری با هم فرق دارند (P<.05)

5- همی سل و یکنواختی گله

همی سل پراکندگی وزن بدن در گله را کاهش داده و باعث یکنواختی در گله می شود. پراکندگی در گله بصورت ضریب پراکندگی(CV) وزن بدن بیان می شود که  هر چه  کمتر باشد نشاندهنده یکنواختی بیشتر در گله است. اثرات همی سل در بهبود یکنواختی گله در گونه های مختلف بصورت زیر است :

جوجه گوشتی	15-17 درصد	بوقلمون	25-35 درصد
مرغ تخمگذار	5-21 درصد	اردک	12 درصد

جدول4 نتایج چندین مطالعه در ناحیه های مختلف عملکرد همی سل را نشان می دهد.  بطوریکه ملاحظه می شود همی سل باعث کاهش CV وزن بدن در جوجه گوشتی، اردکها و مرغهای تخمگذار می شود. افزایش یکنواختی تولید محصول، کیفیت لاشه و راندمان تولید جوجه های گوشتی و مرغهای تخمگذار را بهبود می بخشد .
 

جدول 4- خلاصه ای از اثرات همی سل روی یکنواختی وزن بدن گونه های مختلف طیور

	سن ( روز)	کنترل	همی سل	درصد بهبود
جوجه گوشتی1	21	4/11	93/9	9/12
جوجه گوشتی2	49	4/13	3/11	7/15
جوجه گوشتی3	54	6/11	2/9	8/20
اردک4	42	1/14	3/12	9/12
مرغ تخمگذار5	40 (هفته)	69	82	13
نیمچه تخمگذار6	17 (هفته)	81	85	5

                      1-پترسون، خلاصه ای از 5 شرکت پرورش مرغ گوشتی، ایالات متحده،1993

      2- انستیتو پارث، 1998 3- پکن، چین، 2002 4-  پکن، چین، 1995 5- شرکت مرغ تخمگذار میدوست، ایالات متحده،2004  6 - شرکت خوراک دام ونگر، پنسیلوانیا، ایالات متحده ، 2003

ویژگیهای محصول 

1- فرمولاسیون

همی سل D : ذرات قهوه ای روشن     بتا ماناناز حداقل 140 میلیون واحد در کیلوگرم                        

همی سل L :  محلول قهوه ای تیره      بتا ماناناز حاقل 720 میلیون واحد در لیتر

۲- مقدار مصرف:

	همی سل- D (گرم در تن)	همی سل- L (میلی لیتر در تن)
جوجه گوشتی	500	110
مرغ تخمگذار	300-500	---
اردک (گوشتی و تخمگذار)	300-500	66-110
خوک	300-500	66-110

همی سل  D : 500 گرم همی سل را به هر تن غذای کامل اضافه کنید.

همی سل L : 110 میلی لیتر همی سل L را در یک لیتر آب رقیق کرده و پیش از پلت کردن در میکسر اسپری کنید .

۳- شرایط نگهداری:

در جای خشک و خنک نگهداری شود  .

چربیها وروغنها

لیپیدها: گروهی از موادند که در بافتهای حیوانی و گیاهی وجود دارند د ر آب نامحلول ، در حلالهای بنزین ، اترو کلروفرم حل می شوند که شامل دو دسته چربیها و لیپوییدها می شوند  .

 لیپوییدهااز نظر تغذیه حیوانی به دسته های زیر تقسیم می شوند :

فسفاتیدها

سربروزیدها

استروییدها

کاروتنوییدها

 صمغها

مومها

که دارای اثرات متفاوتی در تغذیه می باشند و تا حدودی دارای اهمیت هستند ولی از نظر تولید انرژی بی اهمیت هستند . 

چربیها:

به علت دارا بودن انرژی زیاد و خاصیت ذخیره مهمترین منبع تولید انرژی برای نبات و حیوان هستند

ولی اگر بیش از حد وارد بدن شوند به صورت چربی در نقاط مختلف بدن ذخیره  می شوند . محلهای ذخیره چربی بیشتر در زیر جلد اطراف کلیه ها و روده و به مقدار کم درون ماهیچه ها ذخیره می شود .  

اسیدهای چرب به دو دسته تقسیم می شوند  :

اشباع

غیر اشباع

اسیدهای چرب اشباع شامل :

اسید بوتریک ، اسید کاپروییک ، اسید کاپریلیک ، اسید کاپریک ، اسید لارویک ، اسید میرستیک ، اسید پالمتیک ، اسیداستئاریک

اسیدهای چرب غیر اشباع:
اسید اولئیک : بیش از سی درصد کل اسید چرب را در اکثر لیپیدها شامل می شود .
اسید لینولئیک : در روغن دانه های انگور وقهوه وروغن خوک یافت می شود .
اسید لینولنیک : در دانه های خشخاش و کتان و روغن بعضی ماهیها یافت می شود .
اسید آراشیدونیک : در روغن کبد خوک یافت می شود  .                                                                                 
در بین چربیهای حیوانی کره یک چربی متعادل است که در ان اسیدهای چرب اشباع شده کوچک مولکول نیز یافت می شوند در حالی که این گونه اسیدها در پیه گاو وچربی خوک یافت نمی شوند . هیدرولیز چربیها در طبیعت تحت تاثیر آنزیمهایی که مجموعاً  لیپاز نام دارند انجام می گیرد . اهمیت حیاتی چربیهابیشتر به خاطر خاصیت ذخیره شدن آنهاست .

اهمیت چربی ذخیره با توجه به دلایل زیر است :

-  تامین انرژی در مواقع کمبود
-  عایق بودن برای حرارت بدن
- ذخیره ویتامینهای محلول در چربی

مصرف چربیها جذب ویتامینهای محلول در چربی به خصوص ویتامینََ (آ) را تسهیل می کنند .  مثلا در مرغ تخمگذار با افزایش چربی از 7% به 4% جذب کاروتین از20 %به60% افزایش یافته است.

هضم چربیها:

در حیوانات تک معده روده باریک تنها مکان هضم چربیهاست . اما در نشخوار کنندگان تری گلیسریدهای موجود درغذا درشکمبه توسط لیپاز باکتریها هیدرولیز می شونداین اسیدها توسط باکتریها هیدروژنه شده اول به اسید چرب بایک اتصال دو گانه و بالاخره به اسید استئاریک تبدیل می شوند . اسیدهای چربی که در این مرحله تولید می شوند معمولا در چربی شیر وچربی بدن حیوان نشخوارکننده به کار گرفته می شوند .  بر خلاف اسیدهای چرب با زنجیرکوتاه اسیدهای چربی که دارای زنجیر طویل کربن هستند از شکمبه جذب نشده وبه هنگام رسیدن به روده کوچک عمدتاً به صورت اشباع مورد استفاده قرار می گیرندبه هرحال چربی خوراک در حیوانات تک معده ای اثری برروی چربی بدن می گذارد در حالیکه در حیوانات نشخوارکننده این طور نیست زیرا که عمده اسید چرب در چربی بدن آنها اسید استئاریک است که از هیدروژنه شدن اسیدهای چرب غیر اشباع بدست می آید . بنابراین می توان چربیهای قابل مصرف درتغذیه نشخوارکنندگان را طوری عمل آورد که از حمله میکروبی در شکمبه مصون مانده و در عین حال توسط آنزیمهای گوارشی هیدرولیز و از روده کوچک جذب شوند .

جذب چربیها:

حاصل نهایی هضم چربی در روده باریک به شکل میسل های مخلوط بوده که نحوه دقیق جذب آنها مشخص نیست چنین پیشنهاد شده که میسل ها از طریق جذب غیرفعال ویا احتمالاً بلع سلولی به شکل اولیه جذب می شوند اما اسیدهای با زنجیرکوتاه ومتوسط مانند اسیدهای موجود در کره برای جذب نیازی به املاح صفراوی ویا تشکیل میسل را ندارند ومی توانند به سرعت وبه طور مستقیم از مجرای داخل روده به جریان خون سیاهرگی کبدی وارد شوند ورود این اسیدها به خون بستگی به حضورسدیم و در جهت خلاف غلظت بوده بنابراین از طریق جذب فعال صورت می گیرد . درطیور جذب چربی از طریق مجاری لنفاوی ناچیز بوده و بخش عمده چربی به صورت لیپوپروتئینهای سبک و به طور مستقیم به جریان خون سیاهرگ کبدی وارد می شود.

چربی ذخیره:

n        تقریبا 50% از چربی ذخیره در زیر جلد وتحت عنوان چربی زیر جلدی یافت می شود و بقیه در اطراف اعضای مختلف مانند کلیه ها ماهیچه ها وروده . در ترکیب چربی در بدن عمدتا تری گلیسریدها شرکت دارند و از اسیدهای چرب بخصوص اسید پالمتیک اسید استئاریک و اسید اولئیک نمایندگی دارند .

n        عموما چربیهایی که در نزدیکی سطح بدن قراردارند دارای عدد یدی بیشتری هستند بنابراین نرمتراند تا چربیهای داخل بدن ، حال اگر مقداری چربی ذخیره از محل ذخیره خود برای اهداف انرژی خواه خارج و به مصرف برسد به جای چربی ذخیره که مصرف شده فقط آب ذخیره می شود

n        ترکیب اسیدهای چربی که در سازندگی چربی ذخیره حیوانات تک معده ای به کار می روند می تواند به شدت تحت تاثیر چربی خوراک قرار گیرد که این امر جهت بازاریابی دارای اهمیت خاصی می باشد .

n        کربوهیدراتها در بدن حیوان نسبت به اکثرچربیهای نباتی چربی سفت تری تولید می کنند .

n        چنین نتیجه گیری می شود که با تغذیه آن دسته از مواد خوراکی که دارای اسیدهای چرب غیر اشباع به مقدار زیاد باشند می توان چربی نرم به دست آورد .  

n        چربی سفت را فقط موقعی می توان تولید کرد که انسان ازقدرت تحرک سریع چربی استفاده کرده ودر 2 الی 4 هفته قبل از کشتار حیوان را به وسیله جیره هایی که دارای اسیدهای چرب اشباعی بیشتری هستند تغذیه کرد .

n         اثر چربی خوراک بر روی چربی ذخیره :

عدد ید
چربی بدن	چربی خوراک	نوع چربی
123	132	روغن سویا
114	124	روغن ذرت
107	108	ر ت پ
98	102	ر ب ز
72	63	پیه خوک
56	36	چربی کره

حد مجاز چربی:

حد مجاز مقدار چربی مصرفی را به طور کلی برای گاو وسایرحیوانات شیرده 5% و برای خوک 5تا 10% می باشد . ولی در اینجا هم طبیعتاً نوع چربی خود عامل تعیین کننده است برای مثال مصرف مواد خوراکی که در چربی آنها اسیدهای چرب غیر اشباع زیاد است در تغذیه گاوهای شیری مقدار چربی شیر را کاهش می دهد (برای مثال مصرف سیلوی ذرت و دانه ذرت در تغذیه گاوهای شیری) . اصولاً با مصرف اسیدهای چرب غیراشباع احتیاج حیوان به ویتامین شدیداً افزایش می یابد بنابراین افزودن ویتامین به خوراک ضروری است .  مقادیر زیاد چربی با اسیدهای کوتاه زنجیر بروز عارضه کتوز رامساعد می کند .