علم و دامپروری

تخصصی دام- دامپزشکی ،طیور و آبزیان و بیماریها ( لطفاْ در رابطه با این وبلاگ با نظراتتون ما رو در نشر علم همراهی کنید.)

علم و دامپروری

تخصصی دام- دامپزشکی ،طیور و آبزیان و بیماریها ( لطفاْ در رابطه با این وبلاگ با نظراتتون ما رو در نشر علم همراهی کنید.)

عوامل موثر در ایجاد ورم پستان

ورم پستان به التهاب غده پستان اطلاق می شود و در حقیقت التهاب پاسخی است از سوی بدن در برابر صدماتی که به بافت پستان وارد شده است. عمده ترین علت این بیماری باکتریها می باشند، البته میکروارگانیسمهای دیگری نظیر مخمرها، مایکروپلاسما و جلبکها نیز می توانند سبب این بیماری شوند.

غیر از ورم پستان که توسط باکتری سل ایجاد می شود و از طریق خون تولید بیماری می کند، سایر باکترهای مولد ورم پستان از راه سر پستانک وارد غده شده و پس از استقرار در غده ایجاد توکسین(سم) کرده و با این عمل تعدادی از سلولهای مترشحه شیر از بین می روند.

بنابراین یکی از ضرر های عمده این بیماری کاهش شیر تولیدی دام می باشد . همانطور که اشاره شد التهاب واکنش بدن نسبت به عفونت تیجاد شده است. در هنگام عفونت پستانی گلوبولهای سفید که نقش حفاظتی بدن را بر عهده دارند تعدادشان در خون زیاد شده و از طریق جریان خون به طرف غده هدایت می شوندو با توجه به کند شدن جریان خون در رگهای پستان، این سلولها به دیواره مویرگها چسبیده و از طریق خون وارد شیر می شوند و با باکتریها مقابله کرده و آنها را تا حد امکان از بین می برند و پس از موارد تشخیص بیماری ورم پستان، افزایش این سلولها می باشد که به این سلولها سلولهای سوماتیکی یا بدنی اطلاق می شود. بیشترین باکتریهای تولید کننده این بیماریها استافیلوکوکوس اورئوس استرپتوکوکوس آگالاکتیه، کلی فرم و استوکوک ها می باشند.

ورم پستان

 

ورم پستان به سه شکل حاد، تحت حاد و مزمن دیه می شود. در ورم پستان حاد، پستان کاملاً متورم و دردناک، دام دچار تب و بی اشتهایی شده و شیر نیز به میزان زیاد کاهش می یابد. این نوع ورم پستان قابل تشخیص بوده و با توجه به درمان انتی بیوتیکیمداوا می شود. شیر دام بیمار 4 تا 7 روز پس از آخرین تزریق آنتی بیوتیک نباید با شیر دامهی دیگر مخلوط گردد.

ورم پستان

 

در ورم پستان تحت حاد بیشترین خسارت به دامدار و کارخانجات فرآوری شیر وارد می شود و هیچ گونه علائم بالینی در دام مشاهده نمی گردد، ولی کاهش شیر و همچنین تغییر در وضعیت ترکیبات شیمیایی شیر ایجاد شده و با توجه به فعال شدن برخی از آنزیمها تاثیرات به سزایی در محصولاتی نظیر پنیر، کره و خامه به وجود آمده و باعث کاهش کیفیت این محصولات می شود. این ورم پستان به سرعت در تمام گله انتشار می یابد که با روشهایی نظیر استفاده از استریپ کاپ،  CMTو تعیین هدایت الکتریکی می توان به این نوع ورم پستانی پی برد.

ورم پستان مزمن: در این نوع ورم پستان باکتریهای مولد بیماری در بافت پستان وجود داشته و در صورت مساعد بودن شرایط رشد نموده و باعث ابتلای دام به بیماری ورم پستان می شود.

1 – استافیلوکوکوس.

2 – اورئوس.

3 – استرپتوکوکوس.

هیپو ترمی در گوساله ها

هیپوترمی در گوساله ها معمولا در فصول سرد سال اتفاق می افتد.زمانی هیپو ترمی مسئله ساز است که دمای محیطی نزدیک یا کمتر از حد اقل دمای حیاتی گوساله ها باشد.حد اقل دمای حیاتی گوساله ها 60 درجه فارنهایت یا 15.5 درجه سانتی گراد میباشد و در کمتر از این دما چنانچه شرایطی محیطی بد باشد ( سرمای زیاد- باد- یخ و برف- طوفان) می تواند منجر به هیپو ترمی در گوساله ها گردد. 

هیپو ترمی در گوساله ها به دو نوع تقسیم بندی میشود : 1- هیپو ترمی اکسپوژر که در آن دمای بدن گوساله ها به تدریج کاهش می یابد . این نوع هایپو ترمی در تمام رده های سنی ممکن است دیده شود اما در جوان تر ها ؛مسن تر ها و دامهای لاغر بیشتر مشاهده میشود. 2- هیپوترمی حاد یا ایمرژن که در آن افت دمای بدن سریعا به وقوع می پیوندد و پوشش بدن دام از آب اشباع می گردد مانند حالتی که گوساله داخل آب غوطه ور شده باشد یا اینکه داخل برف عمیقی فرو رفته باشد. در تقسیم بندی دیگری هایپوترمی را از نظر دامنه دمای بدن گوساله به دو قسم طبقه بندی می کنند : 1- هیپو ترمی ملایم که در آن دمای بدن گوساله ها به 86 تا 89 درجه فارنهایت (30تا 31.6 درجه سانتی گراد)تنزل می یابد. هیپو ترمی شدید که در آن دمای بدن گوساله ها به 71 تا 85 درجه فارنهایت (21.6 تا 29.4 درجه سانتی گراد)تنزل می یابد. از علایم هیپو ترمی می توان به یخ زدگی انتهای گوشها و سرپستانکها ؛ بی حالی و خمودگی و کاهش سرعت تنفس و ضربان قلب و همچنین کاهش فشار خون اشاره کرد . معمولا گوساله های هایپو ترم قادر به مکیدن نیستند و شیر را بطور معمول نمی خورند. چنین گوساله هایی مستعد پنومونی و دهیدراتاسیون هستند. اقدامات لازم برای گوساله های هیپو ترمی : خشک کردن گوساله ها بلا فاصله پس از تولد در هوای سرد – خوراندن آغوز گرم فورا پس از تولد توسط لوله مری یا شیلنگ مری – خوراندن شیر گرم به آنها – پوشاندن جلیقه های مخصوص- قراردادن آنها در بکس های گرم کننده به مدت محدود – اضافه کردن 40 سی سی اتانول 20% به آب آشامیدنی آنها که دمای آن 100 درجه فارنهایت یا 38 درجه سانتی گراد بوده حتما این محلول روزی دو بار درنچ گردد. ( داخل حلق ریخته شود ) در بحث تغذیه توجه ویژه به انرژی اضافی معطوف گردد و همچنین فراهم کردن پروتئین و ویتامین ها و مواد معدنی نیز نبایستی از نظر دور گردد. می توانید مقدار شیر مصرفی گوساله ها را به 12 تا 15% وزن بدن آنها برسانید یا اینکه وعده های شیر دادن را افزایش دهید. اگر از شیر خشک استفاده می کنید حتما شیر خشکی باشد که چربی آن بالا باشد و آنرا با غلظت بیشتر در نظر بگیرید ( آب کمتری به آن اضافه نمایید) بستری خشک با ضخامت بیشتر برای گوساله ها فراهم نمایید و آنها را از کوران هوا دور نگه دارید. مرتبا آنها را زیر نظر داشته باشید و به قرمز شدن پوزه هایشان توجه داشته باشید.

معاینه بالینی ورم پستان های حاد

ورم پستانهای فوق حاد (peracute  ) و حاد ( Acute ) در بیشتر موارددر هفته های اول بعد از زایمان مشاهده می شود . اگرچه در مواردی از این عارضه در دوران شیرواری نیز اتفاق می افتد . در بیشتر موارد ورم پستان فوق حاد از عفونتهای کلی فرمی یا استافیلوکوکی به وقوع می پیوندد . به طور مشابه در ورم پستان حاد ارگانیسم های محیطی نظیر کلی فرمها (برای مثال E.coli)  یا Streptococcus Uberris  غالباً درگیر این عارضه می شوند . عفونت در این حالت وارد کارتیه پستانی و پستان در فاصله بین شیردوشی ها می شود . بیماری حاد ممکن است به طور اتفاقی به وسیله ارگانیسم های مولد ورم پستان عفونی باعث نشود مثل Staphylococci که روی پوست یا پستان گاوهای آلوده برده شده و به هنگام شیردوشی به سایر گاوها انتقال پیدا می کند .

شاخص ترین علامت ورم پستان حاد کارتیه بزرگ شده سفت و سخت گرم و دردناک است . این وضعیت ممکن است قبل از هر گونه تغییرات در شیر قابل رویت باشد . در بعضی موارد ترشح سروزی قهوهای رنگ ممکن است روی سطح کارتیه و پستان آلوده مشاهده شود .

در قسمتی از پستان آلوده التهاب عمیق قرمز رنگ مخزن کارتیه و مخاط مجرای کارتیه پستانی دیده می شود . در این وضعیت ادم و خیز زیر پوستی مشخص و پوست در نوک کارتیه پستانی هجوم الدمی است . تغییرات این طبیعت پستانی می تواند به قانقاریای پستان منجر شود . کانون های زرد رنگ در پارانشیم پستان هنوز هم گرم و نرم است و کارتیه مبتلا به وسیله حلقه ای از گانگرن سیاه رنگ دایره وار احاطه شده است که با سرخی مخملکی شکل (Erythema ) در اطراف آن همراه است . این گاو به شدت مریض بوده و نهایتاً به علت توکسمی کشنده تلف می شود .

چنین مواردی را نباید با پستانی که کوفته شده و سائیدکی پیدا کرده اشتباه گرفت . در برخی حالات کارتیه جلو به طور مشخص بزرگ شده است . کارتیه طولی در وضعیت میانی انحراف پیدا کرده و تغییر رنگ و آبی شدن در بخش نیمه پایینی هر دو کارتیه مشاهده خواهد سد . هر چند گاو مورد نظر گوش به زنگ و هوشیار بوده و هیچگونه تغییرات مرئی در شیر مشاهده نمی شود و پوست گرم باقی می ماند .

گانگرن پیشرفه به پوست کارتیه مرطوب و سرد می انجامد .

اگر چه ورم پستان بیشتر به کارتیه عقبی محدود می شود ، اما تمام پستان آبی ، ادماتور و سرد به  هنگام تماس دست محسوس است . در مجاورت کارتیه مبتلا ور آمدن پوست و اکسودای قرمز رنگ به چشم می خورد . ترشح از پستان شرابی پر رنگ و مخلوط با گاز است . گاو وقتی 12 ساعت قبل دوشیده شده بود کاملاً نرمال بوده که نشانگر تهاجم ناگهانی بیماری است . در موارد ورم پستان گانگرنوز  غیر کشنده پوست روی پستان وقتی تمام کارتیه پستانی مبتلا چوست اندازی در یک پروسس خاص خاص خود می نماید که ممکن است یکی دو ماه به طول انجامد .