امتیاز بدنی چه چیزی را می تواند به شما بگوید؟

امتیاز بدنی  می تواند مانند یک تانک ذخیره سوخت باشد بطوریکه گاوها در طول دورانی که نیاز مبرم به مقادیر بالای انرژی دارند از این ذخیره استفاده می نمایند و به همین دلیل وضعیت بدنی آنها تقلیل می یابد . در ضمن در طول دورانی که انرژی کمتری نیاز دارند مانند اواخر دوره شیردهی ذخایر بدنی را دوباره پر می کنند . شما می توانید با اطمینان, آن ذخایر را توسط بازدید مرتب وضعیت بدنی گاوها , زیر نظر داشته باشید .ثانیا در مقایسه با تشخیص فحلی به زمان کمتری نیاز دارد.                                             

همانطوریکه شمارش سلولهای بدنی جهت تعیین ورم پستان مخفی مورد استفاده قرار می گیرد ؛ امتیاز بندی وضعیت بدن  نیز می تواند  جهت تشخیص مشکلات تغذیه ای تحت بالینی که با تولید مثل در ارتباط هستند  مورد استفاده قرار گیرد. امتیاز بدنی هر گاو بطور انفرادی ؛ فورا مورد استفاده قرار خواهد گرفت ، اما قدرت حقیقی امتیاز بدنی  سودی است که از روشهای ارزیابی گله حاصل میشود.                                                   

با این حال امتیاز بدنی بطور وسیع توسط تولید کنندگان و مشاوران گله ها  انجام نشده است . عقاید متضادی  در رابطه با سیستم امتیازدهی صحیح وجود دارد ؛ اما مطلوبترین زمان و فراوانی تعیین امتیاز بدنی و نسبت گاوها یی که امتیاز بدنی آنها باید تعیین شود ؛ مشخص شده است.به هر حال تحقیق اخیر تلاشهایی بوده که تعدادی از این مفهوم ها را نشان بدهد. یک سیستم نمره دهی بدنی  یکنواخت در سال 1989 بوجود آمده است. در این سیستم گاوهای هلشتاین امتیازی از شماره 1 تا 5  می گیرند و در بین این ارقام 0.25 واحد نیز در نظر گرفته میشود. امتیاز 1  برای گاوهای خیلی لاغر و امتیاز 5 برای گاوهای خیلی چاق در نظر گرفته شده است . سیستم  شرایط بدنی پایه و اساس اکثر روشهای امتیاز دهی میباشد.                  

یک سیستم ساده تری در سال 1994 توسط جیم فرگوسن از دانشگاه پنسیلوانیا  بوجود آمده است . این سیستم اساسا تمرکز دارد بر روی نگاه کردن قسمتهای خاصی از بدن گاو  و روش امتیاز دهی آن با روش قبلی مطابقت دارد (از 1 تا 5) . این سیستم پیشرفته ؛ امتیازی قابل اطمینان را در مقیاس 0.25 واحد بین امتیاز 2.5 تا 4 تهیه کرده است . امتیازهای زیر 2.5  و بالای 4 فقط می تواند با تخمین 0.5 واحد مجزا شوند. به منظور کمک در تعیین امتیازدهی گاوها ؛ یک چارت مخصوصی توسط سیستم فرگوسن  مشخص شده است.               

امتیاز به طرف وقایع خاص...                                                            

چه موقع بهترین زمان برای تعیین امتیاز بدنی دامها میباشد؟  نظریات متفاوت هستند ؛ اما مدت زمان و مرتب انجام دادن آن مهم است. امتیاز دهی گاوها در طول وقایع منظمی چون : زمان زایمان؛تست رحمی , هنگام اولین تلقیح, زمان تست آبستنی  و دوباره هنگام شروع دوره خشکی به نظر می رسد منطقی باشد .

اگر شما می خواهید کار امتیازدهی بدن  گاوها را بطور جدی دنبال کنید ؛ بهتر است  یک نفر را که از قدرت فکری خوبی برخوردار باشد ؛ داشته باشید.  در کنار داشتن یک استعداد جهت امتیاز دهی گاوها , مطمئنا  یک نفر دیگر جهت ثبت و نگه داری رکوردها را می طلبد. نمره وضعیت بدنی می تواند بطور وسیع اطلاعات مفیدی به شما بدهد خصوصا هنگام تاسیس گله  یا هنگامیکه  مشاوران  یا دامپزشکان  سر گرم  حل مشکلات  بهداشتی گله هستند.

مشاوران و دامپزشکان در هنگام امتیاز دهی گاوها چه چیزی را باید داشته باشند؟

قاطعیت در تصمیم گیری هنگام امتیاز دهی مهم است . گاوها باید در یک مرحله کلیدی از دوره شیردهی امتیاز دهی شوند . امتیاز دهی گاوها  هنگامیکه توسط دامپزشک تست رحمی میشوند از ارزش کمی برخوردار است . امتیازهای قبل از زایمان  جهت تصمیم گیری در باره شرایط گاوها در هنگام زایمان و پس از آن مورد نیاز هستند.

مدت زمان لازم بین هر نوبت امتیاز دهی...                                  

وقتی تغذیه گاوها دچار نوسان می گردد و یا گاوها با مشکلاتی روبرو می شوند؛ امتیاز بندی وضعیت بدنی   گاوها کار  مشکلی است. چنانچه بین هر نوبت امتیاز دهی 30 روز فاصله باشد می تواند به شما خیلی کمک کند. در سال 1994 محققین دانشگاه میشیگان , نمره دهی شرایط بدنی مربوط به  372 راس گاو هلشتاین را در یک گله بفاصله هر 30 روز یکبار  در خلال دوره شیردهی آنها  ارزیابی کردند. در طول اولین بازدید 70% گاوها تعیین امتیاز بدنی شدند . نتیجه کار  آنها این بود که : میانگین امتیاز شرایط بدنی گاوها در خلال دوره شیردهی  و دوره خشکی  هر 30 روز یکبار می تواند تغییر یابد. موضوع مرتبط با این بحث این است که امتیاز بندی بدن گاوها در یک نوبت بازدید نمی تواند تغییرات وضعیت بدنی آنهار ا با توجه به فصول و سنین مختلف و یا هنگام نوسانات مختلف تغذیه ای  بخوبی نشان دهد . تصور آنهایی که فقط در یک نوبت امتیاز بندی می کنند  بر آن است که گاوهایی که هر 30 روز یکبار تعیین وضعیت بدنی شده اند  و در ماه گذشته امتیاز متوسط داشته اند  با گروه متناظر خود که در ماه جاری تعیین وضعیت بدنی شده اند ؛ مشابه هستند و این فرضیه همیشه صحیح نیست.              

در دیگر تحقیقات ؛ محققین دانشگاه واشینگتن نمره دهی بدنی  تمام گاوهای یک گله 305 راسی را بمدت 2 سال  در هر 30 روز یکبار تعیین کردند . تاریخ امتیازدهی آنها با تستهای مرکز اصلاح نژاد گله های آمریکا  در هر ماه همزمان بود . سیستم امتیازدهی ماهیانه می تواند تصویر کلی از عملکرد گله ارایه نماید و نتیجه این امتیاز بندی مستقل از وقایع مدیریتی است . این اطلاعات می تواند براحتی به منظور تشخیص و پیشگیری از مشکلات بهداشتی گله  مورد استفاده قرار گیرد.                                            

به منظور دسترسی به نتایج معتبر و قابل قبول ؛ اطلاعات کلی گله و دستجات مختلف تولیدی  مورد نیاز است  تا در اعلان نتایج در نظر گرفته شوند. در حالیکه اکثر تحقیقات در گله هایی با بیش از 350 راس گاو انجام شده است ؛ محققان دانشگاه میشیگان کمتر از نصفی از گله هایی را که مورد نیاز بود با 95% اطمینان پذیری  در هر 30 روز یکبار در طول دوره شیردهی و دستجات مختلف تولیدی ارزیابی امتیاز شرایط بدنی  کردند. در گله هایی کوچک تر ؛ مهم ترین کار آن است که تمام گله بجز تلیسه های نزدیک زایمان را تعیین امتیاز بدنی کنیم. تعیین وضعیت بدنی گله از طریق تست مرکز اصلاح نژاد گله های آمریکا  به شما کمک می کند که بین نتایج  ارزیابی شرایط بدنی و اظلاعات تولید  رابطه بر قرار کنید.                      

امتیاز دهی در گله هایی با تعداد کمتر از 100 راس گاو ...                        

در اینجا می پردازیم به چگونگی کارکرد این سیستم بر روی یک گله شیری. هفت دسته استراتژیک به تعداد 80 الی 90 راس گاو شیری در ایالت اوهایو  ارزیابی شدند.(جدول 1). سه دسته اول (گاوهای خشک؛ انتظار زایمان ؛ گاوهای تازه زا از یک تا سی روز پس از زایمان) هر 30 روز یکبار ارزیابی شدند . چهار دسته بعدی شامل : دسته 31 تا 100 روز پس از زایمان؛101 تا 200 روز پس از زایمان؛ 201 تا 300 روز پس از زایمان و گاوهای بالاتر از 300 روز از زایمان به ترتیب در مراحل شیردهی بودند. درحالیکه این دسته بندیها با نظریه امتیاز بندی در یک نوبت بازدید  مناسبتهایی دارد ؛ در مدیریت گله نیز بسیار حائز اهمیت میباشد.                                                         

هنگامیکه امتیازات را بدست آوردید ؛ مدت زمانی  را جهت ثبت اطلاعات در نظر بگیرید . ثبت مکرر و پشت سر هم اطلاعات عمل نمره دهی به شرایط بدنی را  بی تاثیر خواهد کرد.                                                           

هدف از بررسی اطلاعات حاصل از نمره دهی وضعیت بدنی  تمایل به سمت کشف اطلاعات تازه میباشد. مشکلات بهداشتی و تولید مثلی  می تواند بخوبی پیشگیری شود.چنانچه این اطلاعات در ابتدای هر مرحله کشف شود؛ کشف به موقع مشکلات شاید بزرگترین دلیل جهت صرف وقت برای تعیین نمره دهی شرایط بدنی  گاوها باشد. زیرا از زمانیکه یک مشکل برای گاو ایجاد میشود ؛ بسیاری از مشکلات دیگر می تواند به دنبال آن بوجود اید.

عارضه کبد چرب یک وضعیتی است که در اثر چاقی بیش از اندازه گاوها بوجود می آید . هنگامیکه یک گاو خیلی چاق میشود او به سمت بیماریهای تولید مثلی نیز پیش می رود. مشکلات تولید مثلی در تمام  طول دوران شیردهی بوجود می آیند و گاو ممکن است افزایش وزن پیدا کند . اینچنین گاوهای سنگینی که وضعیت بدنی آنها تغییر پیدا نمی کند حتی در دوره شیردهی بعدی نیز دچار مشکلات سلامتی خواهند شد و سیکل غیر موثر جنسی برای چنین گاوهای چاقی  ادامه می یابد .                               

به منظور بهره برداری از امتیازهای بدنی ؛ گاوها را به هفت دسته استراتژیک تقسیم بندی کنید . این گروهها می تواند شامل گاوهای خشک (ابتدای دوره خشکی) ؛ گاوهای انتظار زایمان و نزدیک زایمان , گاوهای تازه زا  از یک تا سی روز شیردهی ؛ گاوهایی که در پیک تولید هستند ( از 31 تا 100 روز شیردهی) ؛ گاوهایی که در اواسط دوره شیردهی هستند(از 101 تا 200 روز شیردهی) و گاوهایی که در انتهای دوره شیردهی هستند (از 201 تا 300 روز شیردهی) و گاوهاییکه به سمت خشکی می روند(بیش از 300 روز شیردهی) باشند.                                             

بعد از اینکه دسته بندی را ایجاد کردید ؛ میانگین نمره بدنی و روزهای شیردهی  گاوها را محاسبه کنید .دسته بندی گاوهای شیرده مشابه با مرحله پروفیل شیردهی  خواهد بود که در رکوردهای مرکز اصلاح نژاد دام های امریکا  در نظر گرفته میشود و شما قادر خواهید بود که به همین روش کار را  ادامه  دهید.                                                     

مشخصات امتیازهای بدنی  در داخل یک گله

هیپو ترمی در گوساله ها

هیپوترمی در گوساله ها معمولا در فصول سرد سال اتفاق می افتد.زمانی هیپو ترمی مسئله ساز است که دمای محیطی نزدیک یا کمتر از حد اقل دمای حیاتی گوساله ها باشد.حد اقل دمای حیاتی گوساله ها 60 درجه فارنهایت یا 15.5 درجه سانتی گراد میباشد و در کمتر از این دما چنانچه شرایطی محیطی بد باشد ( سرمای زیاد- باد- یخ و برف- طوفان) می تواند منجر به هیپو ترمی در گوساله ها گردد. 

هیپو ترمی در گوساله ها به دو نوع تقسیم بندی میشود : 1- هیپو ترمی اکسپوژر که در آن دمای بدن گوساله ها به تدریج کاهش می یابد . این نوع هایپو ترمی در تمام رده های سنی ممکن است دیده شود اما در جوان تر ها ؛مسن تر ها و دامهای لاغر بیشتر مشاهده میشود. 2- هیپوترمی حاد یا ایمرژن که در آن افت دمای بدن سریعا به وقوع می پیوندد و پوشش بدن دام از آب اشباع می گردد مانند حالتی که گوساله داخل آب غوطه ور شده باشد یا اینکه داخل برف عمیقی فرو رفته باشد. در تقسیم بندی دیگری هایپوترمی را از نظر دامنه دمای بدن گوساله به دو قسم طبقه بندی می کنند : 1- هیپو ترمی ملایم که در آن دمای بدن گوساله ها به 86 تا 89 درجه فارنهایت (30تا 31.6 درجه سانتی گراد)تنزل می یابد. هیپو ترمی شدید که در آن دمای بدن گوساله ها به 71 تا 85 درجه فارنهایت (21.6 تا 29.4 درجه سانتی گراد)تنزل می یابد. از علایم هیپو ترمی می توان به یخ زدگی انتهای گوشها و سرپستانکها ؛ بی حالی و خمودگی و کاهش سرعت تنفس و ضربان قلب و همچنین کاهش فشار خون اشاره کرد . معمولا گوساله های هایپو ترم قادر به مکیدن نیستند و شیر را بطور معمول نمی خورند. چنین گوساله هایی مستعد پنومونی و دهیدراتاسیون هستند. اقدامات لازم برای گوساله های هیپو ترمی : خشک کردن گوساله ها بلا فاصله پس از تولد در هوای سرد – خوراندن آغوز گرم فورا پس از تولد توسط لوله مری یا شیلنگ مری – خوراندن شیر گرم به آنها – پوشاندن جلیقه های مخصوص- قراردادن آنها در بکس های گرم کننده به مدت محدود – اضافه کردن 40 سی سی اتانول 20% به آب آشامیدنی آنها که دمای آن 100 درجه فارنهایت یا 38 درجه سانتی گراد بوده حتما این محلول روزی دو بار درنچ گردد. ( داخل حلق ریخته شود ) در بحث تغذیه توجه ویژه به انرژی اضافی معطوف گردد و همچنین فراهم کردن پروتئین و ویتامین ها و مواد معدنی نیز نبایستی از نظر دور گردد. می توانید مقدار شیر مصرفی گوساله ها را به 12 تا 15% وزن بدن آنها برسانید یا اینکه وعده های شیر دادن را افزایش دهید. اگر از شیر خشک استفاده می کنید حتما شیر خشکی باشد که چربی آن بالا باشد و آنرا با غلظت بیشتر در نظر بگیرید ( آب کمتری به آن اضافه نمایید) بستری خشک با ضخامت بیشتر برای گوساله ها فراهم نمایید و آنها را از کوران هوا دور نگه دارید. مرتبا آنها را زیر نظر داشته باشید و به قرمز شدن پوزه هایشان توجه داشته باشید.