تقسیم بندی پلی ساکاریدها با توجه به تامین انرژی آنها:
1. نشاسته
2. پلی ساکارید های غیر نشاسته ای (سلولز ,همی سلولز,...)
نشاسته:
فراوانترین ترکیب کربوهیدراتی موجود در دانه غلات می باشد که در حدود 64% دانه گندم و 73% ماده خشک ذرت را به خود اختصاص داده است.
آنزیم آلفا آمیلاز لوزالمعده, آنزیم اصلی دخیل در هضم نشاسته به حساب می آید.
علیرغم توانایی طیور در هضم کامل نشاسته خالص و همچنین ترشح مقادیر کافی آنزیم آمیلاز در آنها , تعدادی موانع فیزیکی وجود دارند که دسترسی آنزیم آلفا آمیلاز را به بخش نشاسته را محدود می کند, که در این رابطه می توان به ساختار خوراک و میزان ژلاتینی شدن و ترکیب نشاسته و پروتئین و بازدارنده آمیلاز و عوامل ضد تغذیه ای همانند اسید فیتیک اشاره نمود .
پلی ساکاریدهای غیر نشاسته ای :
بخش الیاف غلات عمدتا از پلی ساکارید های غیر نشاسته ای (NSP) تشکیل شده اند .
این ترکیبات در گندم و جو بعنوان بخشی از دیواره سلولی به حساب می آیند.
NSP به تعداد زیادی از مولکولهای پلی ساکاریدی غیر از آلفا گلوکان ( نشاسته) اطلاق می گردد.
مقادیر NSP در برخی مواد خوراکی gr/Kgr
مواد خوراکی |
آرابینوگزیلان |
بتا_گلوکان | ||
در کل دانه |
محلول در دانه |
در کل دانه |
محلول در دانه | |
جو |
64.7 |
5.5 |
49.5 |
32.8 |
یولاف |
86.9 |
5.7 |
38.3 |
24.2 |
چاودار |
96.5 |
29.5 |
|
7.7 |
گندم |
75.3 |
13.4 |
7.4 |
6.5 |
پلی ساکارید های غیر نشاسته ای شامل سلولز همی سلولز پکتین و الیگو ساکاریدهای آلفا گلیکوزیدی و غیره:
به دو قسمت محلول در آب و غیر محلول در آبتقسیم می شوند .
بخش عمده اثرات منفی ترکیبات پلی ساکاریدغیر نشاسته ای محلول در ارتباط با خصوصیات تشکیل ژل چسبنده آنها واثرات آن بر روی مورفو لوژی فیزیو لوژی دستگاه گوارش و همچنین میکرو فلورای روده می باشد.
خصوصیات عوامل ضد تغذیه ای NSP
رابطه معکوس با انرژی قابل متا بولیسم خوراک
NSPجاذب آب به مقدار زیاد و افزایش ویسکوزیته مواد هضمی
NSP و قابلیت هضم
با در کپسول قرار دادن مواد غذایی از هضم آنها جلوگیری می کند
آنزیمهای گوارشی قابل دسترس را از بین می برد
باند شدن با اسیدهای صفراوی و تبدیل آنها به اسیدهای صفراوی ثانویه
افزایش جمعیت میکرو ارگانیسم های مضر در دستگاه گوارش از دو راه باعث کاهش قابلیت هضم می شود.
ایجاد ترکیبات سمی بویژه آمونیاک
افزایش لایه آبی غیر متحرک در روده
کاهش رشد پرنده نتیجه کلی تاثیراتNSP
NSP وچسبندگی روده:
1. بسیاری از فعالیت های غیر طبیعی NSPدر جوجه های گوشتی در حالت محلول روی می دهد.
2. غلظت کربوهیدراتها ی با وزن مولکول بیشتر در روده کوچک باعث بالا رفتن و یسکوزیته روده می شود.
3. د پلی مریزه شدن پلی ساکاریدها و یسکوزیته محلول آبی آنها را کاهش می دهد.
4. ویسکوزیته می تواند پخش مواد واکنش دهنده غذا وآنزیمهای هضمی ومحصولات آنها را کاهش دهد.
تاثیرات NSP محلول ویسکوزی در روی هضم پروتئین وچربی در روده کوچک
روشهای مقابله با تاثیرات مضر NSPدر جیره طیور
ذخیره کردن غلات قبل از مصرف در جیره ، استفاده از آنزیم در جیره طیور و ذخیره کردن غلات موجب می شود که NSP محلول بهNSPغیر محلول تبدیل شود.
تاثیرات NSP روی AME و VFA در محتویات ایلئوم و سکوم جوجه های گوشتی
Caecal VFA (mmol) |
Lleal VFA (mmol) |
AME (MJ/kg DM) |
جیره غذایی |
312.3 a |
8.3 a |
13.78 a |
جیره شاهد |
329.0 a |
118.2 b |
10.86 b |
شاهد + NSP |
تاثیرات افزایش آرابینو زایلان های دپلی مریزه شده(g/Kg30) و آرابینوز و زایلوز (g/Kg15) روی AME و هضم نشاسته و ویسکوزیته ماده هضمی ایلئوم و افزایش وزن زنده
افزایش وزن زنده(گرم در هفته) |
ویسکوزیته در ایلئوم |
قابلیت هضم نشاسته |
AME (MJ/Kg DM) |
جیره |
430 a |
1.2 a |
0.98 a |
16.13 a |
شاهد |
325 b |
3 b |
0.92 b |
14.53 b |
آرابینو زایلان ها(g/Kg30) |
404 a |
2.2 b |
0.94 b |
15.74 a |
آرابینو زایلان های دپلی مریزه شده (g/Kg30) |
394 a |
1.2 a |
0.98 a |
16.23 a |
آرابینوز+ زایلوز(هرکدام 15 گرم بر کیلو گرم) |
تاثیرات آنزیم غذایی روی AME و NSPمحلول و ویسکوزیته ماده هضمی ایلئوم
ویسکوزیته |
NSP محلول |
AME(MJ/Kg DM) |
جیره |
3.16 b |
75.1d |
16.65 a |
جیره شاهد ذرت |
20.28 a |
501.0 ab |
12.02 b |
گندم با انرژی پایین |
10.36 b |
594.6 a |
14.95 a |
گندم با انرژی پایین با آنزیم |
9.65 b |
337.5 c |
14.52 a |
گندم معمولی |
5.70 b |
430.5 b |
14.83 a |
گندم معمولی با آنزیم |