علم و دامپروری
تخصصی دام- دامپزشکی ،طیور و آبزیان و بیماریها ( لطفاْ در رابطه با این وبلاگ با نظراتتون ما رو در نشر علم همراهی کنید.)علم و دامپروری
تخصصی دام- دامپزشکی ،طیور و آبزیان و بیماریها ( لطفاْ در رابطه با این وبلاگ با نظراتتون ما رو در نشر علم همراهی کنید.)مسائلی در مورد تلقیح مصنوعی
سوالاتی که در مورد تلقیح مصنوعی برای یک دامدار یا کسی به هر صورت با دام سر و کار دارد ، اعم از دانشجو ، کارشناس ، دامپزشک و... پیش می آید اکثراً به صورت زیر می باشد که ما را بر آن داشت تا آنها را به طور مختصر در این وبلاگ آورده تا راهگشایی باشد برای عزیزان در این مملکت و همچنین دوستانی که کا در آن سوی مرزها به علم علاقه مند هستند . امیدوارم که ارزشمند باشد .
- چه موقع تلقیح نماییم ؟ 1
- تشخیص فحلی و زمان مناسب تلقیح : 1
- چه موقع فحل یابی کنیم ؟ 1
- اهمیت اولین فحلی گاو : 2
- چند نکته مهم در تلقیح مصنوعی 3
چه موقع تلقیح نماییم ؟ ( 1)
زمان مناسب تلقیح گاو بسته به این است که اولین ایستا فحلی چه زمان اتفاق افتاده باشد برای دستیابی به بهترین نرخ آبستنی باید گاوها و تلیسه ها را از بین ده تا چهارده ساعت پس از مشاهده اولین ایستا فحلی تلقیح نمود یعنی گاوهائی که اولین ایستا فحلی آنها در صبح اتفاق افتاده باشد باید در اواخر بعداز ظهر تلقیح نمود و گاوهائیکه در عصر فحل شده اند لازم است صبح روز بعد (قبل از ساعت 10 )تلقیح شوند این روش قانون صبح _بعد از ظهر میگویند . زمان مناسب تلقیح باعث میشود تا تعدادی بیشتری اسپرم سالم به تخمکها رسیده ٬عمل لقاح بصورت مناسب انجام شود . تلقیح زود هنگام گاو ها باعث میشود بسیاری از اسپرمها قبل از تخمک اندازی نابود شوند ٬از سوی دیگر تلقیح دیر هنگام باعث پیر شدن تخمک شده و قبل از رسیدن اسپرمها فعالیت تخمک از بین میرود . در صورتیکه قانون صبح ٬بعد از ظهر به خوبی رعایت شود درصدآبستنی افزایش می یابد .
در پایان لازم به ذکر است حفظ یک برنامه فحل یابی موفق باعث تولد گوساله های بیشتر و تولید شیر زیادتر در گله میشود و این بدان مفهوم است که سود و بهره وری بیشتری در انتظار گاودار است .
تشخیص فحلی و زمان مناسب تلقیح؟ ( 1) انجام یک زایش 12 ماهه به تشخیص فحلی مناسب و زمان دقیق تلقیح بستگی دارد در واقع می توان گفت تشخیص فحلی گله شما یکی از مهم ترین عوامل تولید مثلی گاوداری است توصیه میشود که حتماً شخصی مسئول فحل یابی در گله باشد و در صورت نبودن آن شخص باید فرد دیگری وظیفه فحل یابی را به عهده بگیرد . هر چه زمان برای آموزش فحل یابی به کارگران صرف کنیددر صد موفقیت فحل یابی و نهایتا تولید مثل افزایش می یابد .نخستین گام در یک برنامه تشخیص فحلی موفق شماره زنی و واضح گاوها می باشد تا بتوان گاومورد نظر را از فاصله دور تشخیص داد . چه موقع فحل یابی کنیم ؟ ( 1) بطور کلی متوسط زمان فحلی گاوها حدود 14 ساعت است و 25%از گاوها نیز 8 ساعت فحلی نشان میدهند بنابراین اگر شما گاوها را روزانه یک بار مورد مشاهده قرار دهید حدود 50%گاوهای فحل را تشخیص میدهید در حالیکه روزانه دو بار مشاهده با فاصله زمانی یازده الی سیزده ساعت این عدد را به 80%میرساند از سوی دیگر روزانه چهار مرتبه مشاهده گاوها و هر مرتبه به مدت 20 الی 30 دقیقه باعث میشود که 95%گاوهای فحل را تشخیص داده شوند . عواملی همچون بیماری ٬آب و هوا وشرایط بستر بر طول فحلی اثر میگذارند . گاوها در آب و هوای بسیار گرم و شرجی یا بسیار سرد مدت زمان کوتاهتری نشان میدهند . بهترین زمان مشاهده گاوهای فحل صبح زود قبل از شیر دوشی و خوراک دهی ٬اوایل بعد از ظهر و اواخر غروب است . این زمانها مناسب ترین اوقاتی هستند که میتوان فحلی را دید . به طور کلی گاوهایی که ایستاده و اجازه میدهند گاوهای دیگر روی آنها بپرند فحل می باشند ایستا فحلی اولین علامت فحل یابی است و تخمک اندازی 25 الی 30 ساعت پس از اولین پرش گاوها بر روی گاو فحل اتفاق میافتد .دیگر علائم فحلی که قبل از ایستا فحلی به چشم می آید .تلاش گاو فحل برای پریدن بر روی دیگر گاوها ٬گذاشتن سر بر قسمت خلفی بدن گاوهای دیگر ٬ادرار کردن زیاد ٬خارج شدن موکوس از دستگاه تناسلی و قرمز شدن فرج گاو است ٬تیز شدن گوشها ٬کثیف شدن پهلو و کپل گاو آزرده شدن ابتدای دم گاو و نیز از دیگر علامتها برای تشخیص فحلی است . یک تا سه روز پس از ایستا فحلی گاو خونریزی اندکی ٬در ناحیه فرج گاو دیده میشود که نشان دهنده آنست که گاو فحل بوده است و این خونریزی هیچ ارتباطی با تخمک اندازی و آبستنی یا عدم آبستنی گاو ندارد . اصولا گاوهائیکه آبستن نشده باشند هجده روز پس از خونریزی فوق دوباره فحل می شوند . اهمیت اولین فحلی گاو : ( 2) فحل یابی صحیح ٬ کلید موفقیت تولید مثل گله و ایستا فحلی بهترین نشانه برای تشخیص فحلی می باشد . مشاهده اولین فحلی گاوها در حدود روز چهلم پس از زایمان یکی از شاخصهای مهم تولید مثلی گاوداری است که برای برنامه ریزی مرتب باید به آن دست پیدا کرد . البته گاوهایی که دارای چرخه های فحلی نا منظم بوده و یا تلیسه هایی که دچار سوء تغذیه بوده اند ٬ممکن است اولین فحلی خود را دیر تر از شرایط طبیعی بروز دهند . ضمناً گاوهایی که جیره غذایی آنها حاوی فلوئور زیادی است دچار تاخیر در بروز اولین فحلی خواهند شد . در صورتی که اولین فحلی نرمال گاوها به تعویق افتد ٬دامها دیر تر تلقیح شده و متوسط فاصله زایش گاوداری افزایش می یابد که در مجموع ضرر اقتصادی حاصله باعث کاهش پیشرفت گله خواهد شد . چند نکته مهم در تلقیح مصنوعی( 3) 1- حفظ یک فاصله زایش دوازده ماهه به تشخیص فحلی مناسب و تلقیح در زمان صحیح بستگی دارد . 2- اولین گام در یک برنامه تشخیص فحلی موفق ٬مشخص کردن و شماره گذاری درست و کافی تمام دام های گله است بطوریکه شماره های بدن از فاصله دور قابل تشخیص باشند . 3- بهترین زمان برای مشاهده فحلی ٬اول صبح قبل ازشیر دوشی و خوراک دهی و نیز اوایل بعد از ظهر و در شب پس از آنکه دام ها دوشیده شده و خوراک خود را خورده اند ٬می باشد این ساعات خنک ترین زمان در طول شبانه روز می باشند . 4- در گله هایی که فحل یابی دقیقی در آن ها انجام میشود ٬برای دستیابی به بهترین نتایج آبستنی ٬گاوها و تلیسه ها را حدود 10 الی 14 ساعت پس از شروع اولین ایستا فحلی تلقیح کنید .این بدان معنی است که گاوهایی که در صبح فحل هستند ٬در اواخر بعد از ظهر تلقیح میشوند و بر عکس (قانون صبح بعد از ظهر ) 5- وقتی بیش از یک گاو در بهاربند فحل باشد دفعات پرش گاوها روی یکدیگر دو تا چهار برابر مشود . 6- اجرای یک برنامه تشخیص فحلی موفق باعث تولید گوساله و شیر بیشتری در گله میشود یعنی سود بیشتری در انتظار گاودار است. 1) مآخذ: مجله برآیند شماره 12 2) مآخذ: مجله برآیند شماره 15 3) مآخذ: مجله برآیند شماره 3 بر گرفته شده از : http://www.skhss.org
تعین جنسیت ژنتیکی در شتر مرغ
این روش با استفاده از DNA صورت می گیرد .که مراحل آن در زیر شرح داده می شود :
DNA مشخصه ژنتیک هر موجود زنده است که همه ویژگیهی آن را معین می سازد . هر یک از شتر مرغها DNA یا زنجیره نوکلئوتید خود را دارد که هرگز تغییر نمی یابد ، به این صورت که هر چند شتر مرغها ممکن است در ظاهر شبیه هم باشند اما حتی دو پرنده نیز دارای DNA یکسان نمی باشند . این نکته ، تشخیص از طریق DNA را در نزد پرورش دهندگان دارای اهمیتی فوق العاده می سازد . DNA در سلولهای روی ساختی که کرومزوم نامیده می شود قرار دارد . کرمزومهای جنسی دارای ژنهایی هستند که جنسیت را تعیین می نمایند .
جنس تمام پرندگان از جمله شتر مرغ به وسیله کرمزومهای جنسی معین می گردد . پرندگان نر دارای دو کرمزوم جنسی خاص خود هستند که Z نامیده می شود . ( ZZ ) ماده ها دارای یک کرمزوم Z و یک کرمزوم W می باشند . (ZW ) هنگامی که پرنده نر اسپرم تولید می کند یک کرمزوم Z در اسپرم قرار می گیرد . اما نقش ماده در هنگام تولید تخم متفاوت است . اگر کرومزوم W در تخم قرار گیرد جنینی که به وجود می آید ( ZW ) ماده خواهد بود . در صورتی که تخم دارای کرمزوم Z باشد ، جنین ( ZZ) نر خواهد بود . در مورد شتر مرغها و تقریباً همه پرندگان بر عکس انسان ، کرمزومهای ماده تعین کننده جنس فرزندان می باشد .
چهار نوع متفاوت نوکلئوتید در DNA وجود دارد که عبارتند از آدنین ، تیمین ، گوانین و سیتوزین . آدنین همیشه با تیمین و گوانین همیشه با سیتوزین جفت می شود . این دو ترکیب رشته مضاعف مولکول DNA را تشکیل می دهند . تعین جنسیت از طریق دی ان آ در شتر مرغها فقط نیازمند یک قطره خون است که از آن یک نمونه DNA استخراج می شود . پس از طی چندین فرآیند شیمیایی ، یک بر چسب رادیو اکتیو ( به نام پروب 10 ) به زنجیره DNA چسبانده می شود . که به دنبال بندهای DNA در کرمزومهای جنسی گشته و به آن می چسبد . پروب نوع کرومزوم های جنسی ZZ یا ZW ( یعنی نر یا ماده بودن پرنده را تعیین می کند . یکی از بهترین جنبه های تعیین جنسیت از طریق DNA دقت بالای آن است ( 99 درصد) . با این وجود میزان دقت بستگی به جمع آوری و بر چسب زدن صحیح نمونه های خون دارد . تولید کنندگان می توانند نمونه های خون را از پرندگان در هر سنی حتی از جوجه های یک روزه گرفته و نتایج دقیق به دست آورند .
این مطلب در دسترس است در:
ص 9. ماهنامه صنعت خوراک دام، طیور و آبزیان
ماهنامه کشاورزی
سال هفتم، شماره 41، بهمن و اسفند 1388
معرفی داروی وتازوماید
این دارو از دسته دیورتیک می باشد .
ترکیب و شکل دارویی:
محلول تزریقی و هر میلی لیتر حاوی 50 میلی گرم فوروسماید سدیم می باشد .
فارماکولوژی و مکانیسم عمل :
فوروسماید اساساً به وسیله مهار بازجذب فعال سدیم و آب در بخش بالارونده قوس هنله عمل می کند و در نتیجه باعث افزایش دفع آب و نمک می گردد . در عین حال کاهش حجم پلاسما باعث افزایش تولید آلدوسترون می شود ، این افزایش انتقال مایع توبولی و از طرف دیگر میزان بالای آلدوسترون بازجذب سدیم در توبولهای دیستال را تحریک کرده و بنابراین باعث افزایش دفع یونهای هیدروژن و پتاسیم می گردد .
موارد مصرف:
فوروسماید برای درمان سندرم ادم در موارد زیر کاربرد دارد :
خیز احتقانی با پرخونی وریدی ناشی از نارسایی قلبی ، انسداد جریان وریدی با جریان لنفاتیک در اثر ترمبوز ، برای درمان ادم ناشی از کمبود پروتئین ( کم شدن پروتئین در خون ) در اثر هدر رفتن پروتئین با منشا کلیوی یا کبدی همراه با ختلالاتی در متابولیسم در متابولسم پروتئین با وجود انگل با سو ٕ تغذیه که باعث بروز ادم سرتاسری پوست و آسیت می شود . برای درمان ادم فیزیولوژیک پستان و پرینه در گاو و مادیان در زمان زایمان و ادم غلاف و کیسه بیضه در حیوانات نر ، درمان حمایتی در دفع مایعات جمع شده در حفرات بدن ( قفسه سینه ، مغز و شکم ) و همچنین اعضای حفره دار بدن مثل مفاصل ، غلاف تاندونها یا بورس ، ، درمان حمایتی در لامینایتیس ، میو گوبینوری و پارالیتیک در اسبها و یا آبستنی کاذب در سگها .
البته من این دارو را به عنوان بهترین گزینه جهت درمان خیز پستان بعد از زایمان به اندازه 2 شیشه (20سی سی ) پیشنهاد می کنم .
مقدار و طریقه مصرف دارو :
محلول وتازوماید 5 درصد را باید از داخل وریدی یا داخل عضلانی تجویز نمود . در گربه و سگ 2.5 تا 5.5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و 1 تا دو بار در روز به فواصل 12 تا 14 ساعت در اسب 0.5 تا1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ، 1 تا 2 بار در روز به فواصل 6 تا 8 ساعت .
موارد عدم مصرف:
استفاده از وتازوماید در موارد نارسایی کلیوی همراه با قطع ادرار ، ضایعات شدید کبدی ،گلو مرولونفریت حاد ، نارسایی کبدی ،احتمال بروز هیپوکلسیمی ، کم ادراری باحضور حالت دهیدراتاسیون قابل توجه و در سگها و مادیانهای آبستن و نریانهایی که به منظور اصلاح نژاد نگهداری می شوند و در زمان کاهش غلظت پتاسیم خون ممنوع است .
توجه :
تجویز وتازوماید در طول سه ماه دوم آبستنی توصیه نمی گردد .
تداخل دارویی:
استفاده از سالیسیلاتها با مقادیر بالا همراه با فروسماید ممکن است منجر به مسمومیت با سالیسیلات گردد . این دارو نباید همراه با آمفو ترسین B ، هیدرات کلرال و داروهای ضد التهابی تجویز گردد .
شرایط نگهداری :
در دمای 15 الی 25 درجه سانتیگراد و دور از نور نگهداری شود .
تذکر مهم :
در صورت مشاهده کریستال محلول را به آرامی گرم نمایید .
بسته بندی در ویال 10 میلی لیتر در جعبه های یک عددی
برای کسب اطلاعات بیشتر به نشانی زیر مراجعه نمایید