مقدمه:
می توان با تعین جنسیت در جوجه ها به موارد زیر دست یافت :
- جدا کردن جوجه مرغ از جوجه خروسها در روز اول تولد.
- تعین جنسیت جوجه های یک روزه در نژاد های مرغ تخم گذار و مرغ مادر.
روشهای تشخیص جنسیت در جوجه های یکروزه:
الف) طریقه ژنتیکی
ب) طریقه ژاپنی
تعین جنسیت جوجه ها از راه ژنتیکی :
این عمل بسته به ژنهای دارد که روی کروموزومهای جنسی قرار دارد( صفات وابسته به جنس ).
که از صفات زود پر در آوردن و دیر پر در اوردن و رنگ پرها استفاده می شود.
استفاده از رنگ پرها در طریقه ژنتیکی عملی تر است. این روش را در پاره ای از نژادها می توان استفاده کرد.
تعین جنیست جوجه ها از راه ژاپنی:
اساس این روش بر روی تشخیص چگونگی بر جستگی مخرج در جوجه های یکروزه استوار شده است.
این برجستگیهای مخرج در برخی خروسها وجود دارد و در برخی مرغها نیست.
خصوصیات برجسته مخرج در تعین جنسیت در روش ژاپنی :
الف) شکل بر جستگی مقعدی
ب) مشخص بودن برجستگی
ج) خاصیت ارتجاعی
د) رنگ برجستگی
ه) وضعیت سوراخ مقعد
شکل بر جستگی مقعدی
برجستگی مقعدی در تمام جوجه ها یکسان نیست از نظر شکل به سه دسته تقسیم می شود .
1. تیپ دکمه ای
2. تیپ عمودی
3. تیپ سه قلو
این برجستگی در 80% جوجه خروسهامشخص و در 20% جوجه ها نا مشخص است
به طور کلی این طور باید قضاوت کرد که کلیه جوجه های که فاقد برجستگی هستند جوجه مرغ می باشند.
مشخص بودن برجستگی
اگر برجستگی موجود واضح و روشن تر از سایر قسمتها و جدا شده باشد جوجه خروس است. ولی در صورتیکه برجستگی با قسمتهای اطراف در هم شده و همچنین نرم و ظریف باشد جوجه مرغ می باشد.
خاصیت ارتجاعی
برجستگی در جوجه خروس ها
1. بافتی مملو از خون
2. محکم و فنری شکل
برجستگی در جوجه مرغها
1. میان تهی و گود
2. کاملا” ضعیف و نرم
رنگ برجستگی
درجوجه خروس ها
کاملا” تیره و قسمتهای اطراف آن رنگ پریده است
درجوجه مرغها
کاملا” روشن و قسمتهای اطراف آن تیره است
وضعیت سوراخ مقعد
وضعیت سوراخ مقعد درجوجه مرغها بازتر، بزرگترومرطوبتر ازمقعد جوجه خروس ها می باشد.
جدول مقایسه برجستگی مقعدی
جوجه مرغ |
جوجه خروس |
خصوصیات برجستگی |
ردیف |
کوچک |
بزرگ |
اندازه برجستگی |
1 |
نا مشخص |
مشخص |
ارتفاع |
2 |
پهن و مسطح |
مرتفع و بلند |
شکل |
3 |
نقطه دارنرم |
گرد محکم و فنری |
خاصیت ارتجاعی |
4 |
روشن |
تیره |
رنگ |
5 |
آسان |
مشکل |
چگونگی باز کردن کلواک |
6 |
گشاد و مرطوب |
تنگ و خشک |
اندازه کلواک |
7 |
مسطح و نرم |
برجسته |
شکل عمومی برجستگی |
8 |
طرز کار و وسایل مورد نیاز
ــ استفاده از نور طبیعی و نور مصنوعی ( استفاده از لامپ های با قدرت 300 وات).
ــ ارتفاع 25 سانتی متری لامپ از لبه میز.
ــ استفاده ازیک میز متحرک.
ــ استفاده از تعدادی جعبه های مخصوص این کار .
استرس گرمایی چیست ؟
درجه حرارت بدن طیور41˚c برابر با 106˚f می باشد . اگر پرند گان به هر دلیلی بین حرارت تولیدی بدن وحرارت ازدست رفته بدن نتوانند تعادل ایجاد کنند و گرمای تولیدی بیشتراز گرمای از دست رفته باشد دچار استرس گرمایی می شوند .
درفصل تابستان با افزایش درجه حرارت سالن شرایط زیر اتفاق می افتد :
- کاهش تولید
- افزایش تلفات
- له له زدن (Panting)
دمای ایده ال برای طیور 20 – 25 ˚c می باشد و دمای بالا تراز 32درجه باعث اثرات سوءگرما یا Thermal stress خواهد شد .
تنش حرارتی و نگهداری درجه حرارت بدن : درجه حرارت بدن مرغهای اهلی در محدوده نسبتاً دقیقی نگهداری می شود که بصورت حد بالاو حد پائین ریتم شبانه روزی درجه حرارت عمق بدن منعکس می گردد . درجوجه هایی که به خوبی تغذیه شده باشند ، حد بالا 41.5 و حد پائین 40.5 می باشد . محیط گرم یا افزایش فعالیت باعث افزایش درجه حرارت بدن به بالا تر ازحد قابل قبول و محیط بسیار سرد باعث خروج گرما از بدن و درنهایت در هر دو مورد منجر به تلفات می شود . واکنش طیور در برابر حرارت : ناحیه آسایش حرارتی : دراین ناحیه طیور بدون اینکه نیاز به تغیر درمصرف خوراک ویا فعالیت متابولیکی خاصی داشته باشند درجه حرارت بدن خود را ثابت نگه می دارند . ناحیه آسایش برای لاین های مختلف بین 18.3-23.9˚C می باشد . با کاهش درجه حرارت دراین ناحیه تحریک گیرنده های پوستی را در پی داشته کهاین تحریک به هیپوتالاموس رفته که تنگ شدن دیواره رگها وکاهش گردش خون برای جلوگیری از اتلاف حرارت می گردد در نتیجه ثابت ماندن دمای بدن را در پی خواهد داشت . با افزایش درجه حرارت دراین ناحیه باعث منبسط شدن پوست که این عمل خود باعث افزایش شدت گردش خون (جابجایی، تشعشع، تماس) و افزایش اتلاف حرارت شده در نتیجه ثابت ماندن دمای بدن را در پی خواهد داشت . عکس العمل های رفتاری به تنش حرارتی: 1- کاهش رفتارهای اجتماعی 2- کاهش حرکت وایستادن 3- کاهش مصرف دان وافزایش مصرف آب 4- له له زدن 5- بالها افتاده و دور از بدن 6- پاشیدن آب بر روی تاج وغبغب عکس العمل های فیزیولوژیکی به تنش حرارتی : 1) تطابق به درجه حرارت محیطی بالا: قرلردادن جوجه در سن 5روزگی به مدت24ساعت دردرجه حرارت35-38درجه میزان تلفات رادرپرندگانی که در44روزگی به مدت 8ساعت تنش حرارتی دیده بودند راکاهش داده است . 2) تغیر در مصرف آب وغذا 3)تغیر در سرعت تنفس و PH خون افزایش گرما ، افزایش تعداد تنفس و له له زدنرا در پی خواهد داشت که ، افزایش دفع CO2 و کاهش بیکربنات پلاسما می شود در نتیجه افزایش PH و نهایتاً آلکالوزیس را در پی خواهد داشت . 4) تغیر در غلظت یونهای پلاسما افزایش دما باعث افزایش غلظت یونهای سدیم وکلر و کاهش غلظت یونهای فسفر وپتاسیم می شود . 5) افزایش برونده قلب وکاهش فشار خون جریان خون از طریق تاج وغبغب وساق پا بدلیل اتساع عروق جانبی افزایش پیدا می کند وجریان خون به سمت احشاءدرحدود 44% کاهش پیدا می کند . (1984, Harison, bottje) نقش هورمونی درتنظیم درجه حرارت : تاثیرات گرما درتولید 1. کاهش اشتها 2. کاهش رشد 3. کاهش باروری 4. کاهش کیفیت لاشه 5. کاهش اندازه تخم مرغ 6. کاهش کیفیت پوسته تخم مرغ 7. افزایش حساسیت در برابر بیماریها 8. افزایش کانیبالبسم 9. افزایش ضریب تبدیل غذایی 10. افزایش تلفات اثراسترس گرمایی براحتیاجات غذایی : انرژی : احتیاجات انرژی جهت نگهداری تا رسیدن درجه حرارت به 27درجه کاهش و به دنبال آن تا رسیدن به 34 درجه افزایش می یابد . افزایش چربی باعث افزایش مصرف ME وخوراک و کاهش تولید حرارت می شود . مقدار حرارت افزوده چربی از مقدار حرارت افزوده پرتئین ها وکربو هیدراتهاپائین تر است . پرتئین : تغیر درجه حرارت محیط طیور احتیاجات پرتئینی راتغیر نمی دهد . به حداقل رساندن سطوح پرتئین و بهبود تعادل اسید های آمینه (متیو نین و لیزین )حرارت افزوده را به حداقل می رساند . آب: مقدار مصرف آن جهت جبران دفع آب از طریق تنفس به شدت بالا می برد بهترین درجه حرارت آب مصرفی 10-12درجه می باشد . در 30˚C کا هش مصرف آب را خواهیم داشت و 44˚C امتناع از خوردن می شود .