علم و دامپروری

تخصصی دام- دامپزشکی ،طیور و آبزیان و بیماریها ( لطفاْ در رابطه با این وبلاگ با نظراتتون ما رو در نشر علم همراهی کنید.)

علم و دامپروری

تخصصی دام- دامپزشکی ،طیور و آبزیان و بیماریها ( لطفاْ در رابطه با این وبلاگ با نظراتتون ما رو در نشر علم همراهی کنید.)

نوک چینی در طیور

به منظور جلوگیری از همدیگر خواری که در همه سنین وجود دارد نوک چینی انجام می گیرد .
منظور از نوک چینی خوب این است که :
تا حد امکان نوک چینی با استرس کم همراه باشد ، نوک طیور طوری قطع گردد که دیگر رشد نکند .
این امر به وسیله قطع صحیح و دقیق و داغ نمودن محل نوک چینی امکان پذیر است .

مزایای نوک چینی عبارتند از  :
1-  نوک زدن به پا کاهش می یابد .
2-  استرس کمتری به گله وارد می شود.
3-  باعث جلوگیری از پر کنی و همدیگر خواری در سنین اولیه می شود .
 
4- راندمان غذای به علت کاهش ریخت و پاش دان بهتر می شود.
5-  چون تعداد کمتری از طیور از گله حذف خواهند شد در صد زنده مانی بالاتر خواهد بود .
6-  یک نواختی گله بهتر می شود .

معایب نوک چینی :
1-  وزن جوجه ها برای مدت یک تا دو هفته پس از نوک چینی کاهش خواهد یافت .
2 -  پس از نوک چینی برای مدت طولانی رشد کاهش خواهد یافت و حدود 10الی 20 هفته بعد این کاهش جبران می شود .
 
3 -  نوک چینی ممکن است باعث تاخیر در بلوغ جنسی شود .وزن بدن در هنگام بلوغ کاهش یافته و تولید تخم مرغ را نیز کاهش می دهد. ولی نوک چینی تاثیری بر اندازه تخم مرغ نخواهد داشت .

نوک چینی با تیغ داغ :
این کار توسط دستگاه الکتریکی اتوماتیک انجام می شود و با فشار نوک جوجه به ماشه آن به صورت اتوماتیک قسمتی از فک بالای و قسمتی از فک پایین قطع می شود باید توجه داشت که در این عمل زبان جوجه با حرارت 815 درجه سانتیگراد نسوزد .

روشهای نوک چینی :
انسدادی : 6 تا 8 روزگی در پولتها کاربرد دارد . نام دیگر آن نوک چینی تمیز است و ظرافت در آن مهم است . در این روش نوک جوجه ها به مدت 2 ثانیه با شیب در دستگاه قرار می گیرد .
نوک چینی یک طرفه در 6 تا8 روزگی : بخش داخلی نوک بالای و کوتاهی در مدت یک ثانیه کوتاه می گردد
نوک سوزی سریع در یک روزگی به وسیله قوس الکتریکی .
نوک چینی جوجه یک روزه با تیغ داغ در این روش لایه نازکی از نوک بالای می سوزد .
نوک چینی بین سنین 6 تا 12 هفتگی ، 6 هفتگی برتر از 12 هفتگی از فاصله 0/45 cm از جلوی سوراخهای بینی را قطع می نماید .

نوک چینی جوجه خروسهایی که برای گله مادر نگهداری می شوند به صورت زیر می باشد  :
6 -تا 8 روزگی انسدادی
2 -
تا10 هفتگی بیش از 1/3 نوک نباید قطع گردد . نوک بالای و پایینی باید با طول مساوی قطع گردد .
18 هفتگی هر دو نوک باید بطورسریع قطع گردند . در پن گله مادر نباید نوک خروسهای بالغ را سوزاند.

کارهایی که قبل و  پس از نوک چینی باید انجام داد  :
در شرایط استرس نباید نوک چینی کرد . داروها ی سولفوره باعث ازدیاد خون ریزی می شوند و دو روز قبل از نوک چینی ویتامین K مصرف می شود . ماشینهای نوک چینی پس از نوک چینی باید ضد عفدنی شوند .آبخوریها پس از نوک چینی مناسب باشند . افزودن عمق دان در تراف دان خوری ضروری است .

 

 

 

سالنهای مرغ تخمگذار

مقدمه :

هزینه کمتر تولید بیشتر بحث اصلی اقتصاد است یعنی از نظر اقتصادی کاری بصرفه است که با کمــترین هــــزینه بیشترین تولید را داشته باشد .  در مورد دام و طیوراین مسئله مهمتر است چون مسئله بازار، روشهای مختلف نگهداری ، استرسها ، بیماریها ، تغذیه ، مکان نگهداری و... مطرح است . چون مرغ تخمگذار حساس است باید مکان نگــــهداری آن مناسب باشد یعنی از نظر تهویه ، حرارت ، دستـــــرسی به دان وآب ، بهداشت و...کمترین مشکل را داشته باشــــــــــد تا استرسها باعث کاهش تولید نشوند. 

سالنها را می توان براساس معیارهای زیـــرطبقه بندی نمود :
1-ازنظر شکل ظاهری
        - سالنهای باز
        - سالنهای بسته
2- ازنظر بستر وسیستم نگهداری
        - سالن با سیستم قفس
        - سالن با بستر پوشال
        - سالن با بسترنرده
پوشال
        - سالن با بستر تمام نرده
        - سالن با سیستم گودال عمیق

3- از نظر دوره پرورش
        - لانه مخصوص جوجه ها
        - لانه مخصوص نیمچه ها
        - لانه مخصوص مرغهای جوان
        - لانه مخصوص مرغهای تخمگذار

سالنهای مرغداری با سیستم باز:               

در این سالنها تهویه متکی به جریان طبیعی هواست ومشخصه  اصلی این سالنها وجود پنجره هائی دردیوارهای شمالی و جنوبــی   انهاست که به ازای هر 18-15متر مربع فضای کف یک متر مربع پنجره لازم است .

عرض سالن : باید در حدود2/12-8/9متر باشد.عریضترازاین درآب و هوای گرم بخوبی تهویه نمی شود وتجهیزات بیشتری لازم دارد ومشکلا ت بیشتری نیز دارد .

 طول سالن: زمین ،  تجهیزات وتعداد جوجه هائی که نگــهداری می شوند تعین کننده طول سالن می باشند.

ارتفاع سالن: بین پایه تا سقف باید در حدود4/2متــرباشد.در مناطق گرمسیر می توان 3 متردر نظرگرفت.سالنهای با سیستــم نرده ویا سالنهایی که محلی برای نگهداری کود درزیراحداث شده ا ست باید 3/4ارتفاع داشته باشند.

شکل سقف: معمولا شیروانی بوده وسایبانی ساختــه می شود که علاوه بر تامین سایه ازورود باران به داخل جلوگیری کند.

هواکش سقفی: می توان در سقف ان را نصب کرد.

فونداسیون و کف: پایه ریزی ان باید محکم باشدوبرای راحتی در شستن و حمل ونقل وسایل کف باید سیمان یا مواد مشابه باشد جهت سالنــها: باید درجهتی ساختــه شوندکه حداکثراستفــاده از  جریان طبیعی هوا و نورخورشید شود .

سالن مرغداری با سیستم بسته:اساس کلی سالن های باز و بسته مشابه است. سیستم کاملا بسته

وفاقد پنجره است و کلیه شرائط تا انجا کـه امکان دارد درحد طبیعی است. هوا از طریق کانالهائی وارد سالن شده و از طریق هواکــش خارج می شود. برای روشنائی ازلامپ استفاده می شود.عایق بندی خیلی مهم است. تهویه این سالنها مشکل اما گرم کردن آنها مشـــکل نیست . عرض سالن: چون تهویه مکانیکی است5/16-2/12 مترمناسب است وعریضتراز این تهویه مشکل است.

تهویه ،کاهش سطح به ازای هرپرنده ،کارگرکمتر، باروری بالاتردرمرغهای مادر، جمع آوری بهترمدفوع وبهداشت باعث گـــردیده تا ابداعاتی درسیستمهای نگهداری رخ دهد برهمین اساس درقالب سالن بازوبسته چندین نوع سالن دیگررا ساختند.
     1- سالنهای با سیستم قفس: دوران نگهداری مرغ تخمگذاربه سه مرحله پرورش ، رشد وتولید تقسیم می شود که ممکن است یک ، دو و یا هرسه مرحله در قفس نگهداری شوند.

مزایای قفس :
   - کنترل ، بهداشت ، واکسن ، دارو، انتخاب وحذف مرغها اسان است.
   - کوکسیدیوزوکرچی حذف می شود.
   - می توان تعداد مرغ بیشتری درواحد سطح نگهداشت.
   - مرغها غذای دقیق می خورند وریخت وپاش غذا کمتر است.
   - تخم مرغها تمیزتروشکستگی کمتری دارند.

معایب قفس:
    - سرمایه گذاری اولیه زیاد است.
    - اگروسایل خودکار نباشد کارگر بیشتری نیازاست.
    - مرغها ازنظرفیزیولوزیکی وضعیت بدی دارند چون تحرک کمی دارند.
    - بدلیل عدم استفاده ازنورخورشید ومواد فضـای گردش خود مرغها کاملا وابسته به جیره هستند .      
    - لکه خونی تخم مرغها بیشتر می شود .
    - اثرعوامل محیطی روی مرغها زیاد است .

2- سالن با بستر پوشال: مرغها روی بستر پوشال نگهــداری می شوند. دراین سالنها لانه های تخمگذاری وجود دارد که مــرغ برای گذاشتن تخم واردان می شود.
 مزایا:
    چون مرغها بستررانوک می زنندکانی بالیسم کمتر می شودوکمتربا کمبود ویتامین های گروه ب مواجه می شوند. حرارت ناشی ازتخمیربسترکمک به گرم شدن لانه می کند. هزینه بسترکم است.
     معایب:
   - ابتلا به بیماریهای انگلی وعفونی زیاد است.
   - بعلت گردوغبارابتلا به بیماریهای تنفسی زیاد است.
   - نگهداری مرغ درواحدسطح محدودیت دارد.
   - تعویض بستر در هر دوره گران تمام می شود.

3- سالن با بسترنرده پوشال:

مناســبترین نوع برای طیوری است که تخم مرغ کشی  تولید میکنندبخصوص جوجـــه برای گله های مادرگوشتی تا بهترجفت گیری  نمایند. گاهی بجای نرده از توری استفاده می شود که خوب نیست. حدود60% ازکف باید نرده و40% پوشال باشد. عرض نرده ها 5-5/ 2سانتیمتروفضای خالی بین انها 5/2سانتیمتربــــوده ودرجهت طول سالن نصب میگردند وارتفاع ان از کف باید 68سانتیمترباشد

  نرده ها راهم دروسط وهم درکناردیوارنصب می کنند.آبخوری ودانخوری روی بسترنرده ای قرارمی گیرند. لانه های تخمگذاری هم وجود دارند.                                     

مزایا:

- تعداد تخم مرغ بیشتری درواحد سطح تولید می شود زیرا سطــح مورد نیازپرنده کمتراست.

- تولید تخم مرغ هرپرنده بیشترازبسترتمام نردهای است.

- ازنظرتخم مرغ نطفه داربه بسترتمام نرده ای برتری دارد.

معایب:

- هزینه ان نسبت به تمام پوشال بیشتر است.

- تولید هرپرنده کمترازبسترتمام پوشال است.

- ازدحــام طیوردرقسمت نرده ای باعث افزایش تخم مرغ هــای کثیف می شود.         

4- سالن با بستر تمام نرده ای

سطح موردنیازبرای هرپرنده نسبت به بسترپوشال کــمتراست ولوازم ساخت نرده ، اندازه نرده و فاصله بین نرده ها همانند نرده بسترنرده پوشال است. برای گله های تخمگذارومادرتخمگذاربسترخوبــی است ولانه تخمگذاری باید به اندازه کافی باشند.  

5- سالن با سیستم گودال عمیق:

سالن با ارتفاع زیاد نیزنام دارد. دراین سیستم دونوع سالن مورد بحث است یکی درطبقه فوقانی که قفسه یا نرده روی انست ودیگری در زیرقرار گرفته وسقف ندارد که کود دران انباشتـه می شود. این

گودالها 1/2مترارتفاع دارند که کود دران خشک می شود. اکثراین سالنها دارای سیستم بسته هستند وهـوا ازروزنه هائی واردسالن شده وپس ازگرم شدن توسط هواکش به گودال کشیده شده ورطوبت کود را جذب می کند. بعد ازپایان هر دوره کود تخلیه می شود اما گـــاهی تا 7ســـال درهمان گودال نگهداری می شود.

ساختمان مرغداری ازنظردوره پرورش:

1- لانه مخصوص جوجه ها یااطاق مادر:

دراین لانه جوجه یک روزه را تا 9-8هفتگی نـــــگه می دارند.

  2- لانه مخصوص نیمچه ها:

 بعداز6هفتگی جوجه ها به این لانه منتقل می شوند ومعمولا 6-4 هفته دراین لانه نگهداری می شود .

  3 - لانه مخصوص نگهداری مرغهای جوان :

از 12 هفتگی تا چند روز قبل از شروع تخم گذاری مرغـهای جوان در این لانه نگهداری می شوند  که لانه های انتظار هم می نامند .

4- لانه مرغ تخمی

چند روز قبل از شروع تخم گذاری مرغها را به این سالن منتقل میکنند وتا پایان دوره دراین سالن نگـهداری می شوند . امروزه برای صرفه جویی جوجه ها را تا روز اول تـخم گذاری در یک سالن نگهداری می کنند و فقط هنــگام شروع تخم گذاری انها را به سالن تولید منتقل می کنند .

 

 

 

 

حرارت و منبع حرارتی، رطوبت وکنترل آن

مقدمه :

به چند دلیل تنظیم درجة حرارت ورطوبت در سالن مرغداری ضروری می باشد:
1 - چون با رشد جوجه دستگاه حرارت مرکزی کاملتر می شود درجه حرارت در اول بالاست ودر اواخر دوره پایین می باشد .
2
-  برای حداکثر استفاده از غذا باید رطوبت ودرجه حرارت تنظیم باشد .
3 - جهت جلوگیری از شیوع بیماریها  

حرارت :

تنظیم درجه حرارت برای جوجه ها تا سن 6 هفتگی به قرار زیر است :
هفته اول :    32-35          درجه سانتی گراد                
هفته دوم :      30               درجه سانتی گراد
هفته سوم :     26               درجه سانتی گراد
هفته چهارم :    23              درجه سانتی گراد
هفته پنجم :     20               درجه سانتی گراد
هفته ششم : 13- 16            درجه سانتی گراد
درجه حرارت برای مرغهای تخمی     15    درجه سانتی گراد

چند نکته :
- حرارت بیشتر از رطوبت بر روی مرغ اثر سوء دارد .
- مرغ در برابر تغییرات درجه حرارت ناگهانی بسیار حساس است اما درجه حرارتهای تدریجی را به خوبی تحمل می کند .
- جهت ساختمان باید به گونه ای باشد که حرارت مناسب باشد . ( شرقی
جنوبی )
- بین تهویه وتنظیم حرارت رابطة مستقیم وجود دارد .
- به دلیل فعالیت کم در شب دما مقداری بالاتر و در روز به دلیل افزایش فعالیت مقداری کمتر می شود.
- وجود فضای کافی در تنظیم درجة حرارت بسیارموثر است

 منابع حرارتی :
1 بخاری
2
دستگاه های تولید کننده گرما
3
مادر های مصنوعی که خود اینها نیز بر سه نوع می باشند :
الف ) مادر های مصنوعی نفتی یا گازی
ب ) مادر های مصنوعی برقی و اشعه مادون قرمز
ج ) مادر های مصنوعی با حرارت مرکزی
بخاری :
 ساده ترین وسیله تولید گرماست ، با کم و زیاد کردن مقدار سوخت بخاری دمای سالن را می توان تنظیم کرد . تولید گاز ، عدم تنظیم درست درجة حرارت، آتش سوزی ، صرف وقت زیاد جهت تنظیم کردن از معایب آن به شمار می آید .
 دستگاه های تولید کنندة گرما ( هیتر ) :
معمولا در بیرون سالن کار گذاشته می شوند و هوای گرم را از طریق کانالهایی به درون سالن می فرستد . به کمک ترموستات داخل سالن دما را دقیقا می توان تنظیم کرد . سوخت این وسیله  گازوئیل ، نفت و حتی گاز می تواند باشد . قدرت گرمادهی این دستگاه ها متفاوت است و بر روی آن نوشته شده است . با توجه به حجم سالن و قدرت دستگاه و توصیه کارخانة سازنده آن به تعداد مناسب نصب می شوند .

مادر های مصنوعی  
در هفته اول زندگی جوجه مورد استفاده قرار می گیرند . ساختمان آنها از یک منبع حرارتی و یک سر پوش فلزی درست شده است . دارای انواع نفتی ، گازی ، برقی ، اشعة مادون قرمز ، ومادر مصنوعی با حرارت مرکزی هستند .
  الف ) مادر مصنوعی نفتی و گازی :

 نوع گازی دارای چتر فلزی در حدود 4/2-8/1 متر است . ظرفیت 750-500 جوجة یک روزه را دارد .
حرارتی در حدود   4000-2500   کالری در ساعت تولید می کند . نوع نفتی قطر چتر آن به  2 متر می رسد .  
 ب) مادر مصنوعی برقی واشعة مادون قرمز : 
مزیت مادر مصنوعی برقی تنظیم درجة حرارت آنها به کمک ترموستات است که به خوبی تنظیم می شود . نسبت به سایر مادرهای مصنوعی بهداشتی تر هستند . مادر مصنوعی مادون قرمز منبع حرارتی آنها از چند لامپ مادون قرمز تشکیل می شود . برای پرورش 800
500 جوجه تا سن 6 هفتگی از این مادرها استفاده می شود . عیب این دستگاه قطع شدن جریان برق به طور ناگهانی است .

 ج ) مادر مصنوعی با حرارت مرکزی :
 حرارت تولید شده در این نوع مادرهای مصنوعی به کمک آب گرم داخل لوله در فاصلة  30 سانتی متری از کف سالن قرار دارد تولید می شود . روی لوله ها سرپوش فلزی گذاسته می شود تا حرارت را به کف سالن منعکس کند . ارتفاع سرپوش روی لوله ها با توجه به سن جوجه ها کم  و زیاد می شود . به طور متوسط برای هر جوجه 5/5 سانتی متر مکعب جا در نظر گرفته می شود .

راه تشخیص دمای سالن در صورت عدم وجود دماسنج :
نحوة پراکنش جوجه ها ، با کاهش دما جوجه ها در زیر مادر مصنوعی جمع می شوند . با افزایش دما جوجه ها دورتر از مادر مصنوعی قرار می گیرند و در دمای مناسب جوجه ها به طور یکنواخت زیر مادر مصنوعی قرار می گیرند . وجود جریان باد در سالن سبب می شود که جوجه ها در گوشه ای جمع شوند .
 رطوبت :

 به دلیل از دست دادن رطوبت به وسیلة ترشحات مختلف بدن مقداری رطوبت در سالن بوجود می آید .
رطوبت بیش از حد لانه سبب بوجود آوردن بیماری های میکروبی و انگلی می شود . ( کرم های روده ای و کوکسید یوز ). کاهش رطوبت سبب ضعف پرها و دیر پر درآوردن می شود . مقدار رطوبت   60-70  درصد برای جوجه ها مناسب است . ارتباط مستقیم بین رطوبت و تهویه وجود دارد . افزایش رطوبت در سالن ناشی از تهویه نادرست سالن است . با گذاشتن آب در کنار منابع حرارتی رطوبت بالا می رود . پاشیدن آب بر روی سقف ، دیوارهای سالن رطوبت را بالا می برد . استفاده از سیستم ویندولوس که در فاصلة دو دیوار باعث افزایش رطوبت می شود .      

راههای تنظیم رطوبت در بستر ( سالن )
1-استفاده شیمیایی از مواد
2-نحوه تهویه
در تابستان از قسمت پایینی دیوارهای عمودی هوا وارد و از سقف خارج می شود و در زمستان از سقف هوا وارد می شود و ازپایین دیوارهای عمودی خارج می شود .

3- استفاده از دیوارهای کاذب

4- تعویض بستر

5- عرض سالن (کوران)

6- هواکش ها

7- استفاده از تانکر و کاه و پوشال

 -8 تنظیم جیره: افزایش گندم و جو باعث افزایش رطوبت بستر می شود. 

رطوبت هوا :
مقدار آب موجود در هوارا رطوبت می نامند . مقدار رطوبت موجود در هوا با دمای هوا رابطه نزدیک دارد.
حداکثر رطوبتی که می تواند در هوا وجود داشته باشد ظرفیت هوا برای پذیرش بخار آب نامیده می شودکه این رسیدن به حداکثر بخار آب در دمای معین را درجه اشباع می گویند .
دماسنج های خیس : که در آنها پارچه ای خیس است و یک سر دیگر پارچه در آب است .
دماسنج خشک : دمای معمولی اتاق را نشان می دهد .
اختلاف دما در دماسنج تر و خشک به مقدار رطوبت موجود در هوا بستگی دارد ودر یک هوای اشباع دمایی که دماسنج های تر وخشک نشان می دهند یکی خواهد بود .
تعیین رطوبت : با استفاده از جداول صورت می گیرد وبا فرمول زیر محاسبه می شود :
∆t    = دمای تر دمای خشک               

نقطه شبنم :
دمایی که در آن هوا بدون وارد کردن بخار آب فقط از طزیق سرد کردن از بخار آب اشباع می شود نقطه شبنم نام دارد . وقتی که هوا حداکثر بخار آب را در دمای معمولی در خود نگه داشته باشد فشار بخار را در این وضعیت فشار بخار اشباع می گویند . وقتی که هوا حداکثر بخار آب را در دمای نقطه شبنم در خود نگه داشته باشد از روی :
 رطوبت نسبی = (فشار اشباع در دمای نقطه شبنم) / (فشار اشباع در دمای هوای معمولی )
رطوبت مطلق :
وزن بخار آب در حجم معین از هواست که بر حسب گرم بر متر مکعب است


( Mω ) /(Mα+Mω ) ν=v رطوبت ویژه

 Mα=جرم هوای خشک
Mω = جرم بخار آب

دماسنج یو شکل :

 مایع جیوه در لوله ای یو شکل قرار دارد . بر روی مایع جیوه در دو طرف لوله یو شکل دو میله آهنی وجود دارد . یک طرف آن حداقل درجه حرارت و طرف دیگر حداکثر درجه حرارت را نشان می دهد . در اثر انبساط و انقباض جیوه در هنگام افزایش یا کاهش دما میله های آهنی موجود در بالای جیوه بالا یا پایین می آیند که دما را در گذشته اگر افزایش یا کاهش یافته باشد نشان می دهند . 
ترموستات :
 از طریق سیم های رابط به هیتر وصل می شود . دارای عقربه ایست که جلو آن دماهای مختلف نوشته شده است . با تنظیم کردن عقربه بر روی دمای مورد نظر ترموستات به هنگام افزایش یا کاهش دما به طور اتوماتیک هیتر را روشن و خاموش می کند . ترموستات دقیقا مثل یک درب اتاق عمل می کند که به هنگام افزایش دما درب را باز می کند تا سالن خنک شود و به هنگام کاهش دما درب را می بندد تا دما ی موردنظر حاصل شود .