علم و دامپروری
تخصصی دام- دامپزشکی ،طیور و آبزیان و بیماریها ( لطفاْ در رابطه با این وبلاگ با نظراتتون ما رو در نشر علم همراهی کنید.)علم و دامپروری
تخصصی دام- دامپزشکی ،طیور و آبزیان و بیماریها ( لطفاْ در رابطه با این وبلاگ با نظراتتون ما رو در نشر علم همراهی کنید.)سندرم سر باد کرده ویروسی طیور و راههای پیشگیری و کنترل آن
این فایل رو براتون گذاشتم چون خیلی از این موارد چه تو مرغداری های صنعتی و چه مرغداری های سنتی بهم گزارش دادن و این مورد رو ملاحظه کردم. برای همین پیشنهاد می کنم کسانی که حتی یک بار با مرغ سر و کار دارند این فایل رو بخونن.
سندرم سر باد کرده ویروسی طیور و راههای پیشگیری و کنترل آن دکتر اسداله توسلی |
|
اولین گزارش این بیماری در سال 1984 توسط مورلی و تامسون از آفریقای جنوبی در جوجه های گوشتی داده شد . چندی بعد بیماری یا سندرم مجددا از اروپای غربی ، آفریقای شمالی و خاور میانه در جوجه های گوشتی و مادرهای گوشتی و طیور تخمگذار تجارتی مطرح گردید . مطالعات اخیر دکتر گوتر GOTER در فرانسه در مرکز تحقیقات PLOUFARGAN و همچنین در انگلستان در موسسه تحقیقات بیماریهای طیور هاوتون نشان داد که عامل یا سندرم SHS طیور و رینوتراکئیت عفونی بوقلمون یا TRT یک پنوموویروس PNEUMOVIRUS میباشد . این سندرم موجب بروز علائم تنفسی و جراهاتی در روی زبان و حلق و سوراخهای دهان و بینی و لکه های خونریزی در سقف دهان گردیده و کاهش تخم مرغ به مقدار 5 تا 30 درصد و تلفاتی در حدود 5 تا 10 درصد را به وجود می آورد . مرغان تخم گذار مخصوصا مرغان مادر گوشتی به دفعات متعدد به این سندرم مبتلا می شوند و کاهش تولید تخم مرغ و افزایش تلفات در آنها دیده می شود مخصوصا در مواقعی که این سندرم همراه با آلودگیهای ثانوی میکروبی و ویروسی مانند عوامل اشیر شیاکلی ، پاستورلا مولتوسیدا ، کریزای عفونی و ویروس برونشیت عفونی می باشد . یاد آور میشود وجود و حضور عوامل فوق الذکر بر حدت و شدت و COMPLICATION بیماری می افزاید ، امروزه ثابت شده است که یک سروکانوژن SEROCONVERSION بین ویروسهای SHS و TRT وجود دارد . سه هفته پس از تزریق ویروس به جوجه های SPF آنتی بادی کاملی ایجاد می شود که با روش الیزا ELIZA و سرو نوترالیزان قابل اندازه گیری میبا شد . تیتر آنتی بادی خنثی کننده دو هفته پس از تزریق ویروس به بوقلمون و سه هفته بعد از تلقیح به طیور به حد اکثر خود رسید و می توان آنرا با تست مربوطه اندازه گیری نمود . بین ویروس برونشیت عفونی و SHS انتر فراس وجود دارد مخصوصا بین واریانتهای ویروس برونشیت عفونی و این مساله فوق العاده مهم است که در موقع واکسیناسیون طیور بر علیه SHS و TRT باید رعایت شود . ویروس برونشیت عفونی به مراتب حاد تر و قوی تر از SHS بوده و ایجاد انتر فرانس میکند . در مواقعی که عوامل میکروبی ثانوی مثل E . Coil و استافیلو کوکها و پاستورلاها و کریزای عفونی در صحنه آماده باشند یک فرم COMPLICATION به وجود می آید که در چنین شرایطی مصرف آنتی بیوتیک های وسیع الطیف در تخفیف این COMPLICATION رل اساسی خواهند داشت و باید به موقع در گله های مادر مصرف شوند تا حدت و شدت سندرم SHS به حد اقل خود تقلیل یابد و ضایعات بیماری کم شود . در این بیماری انتقال آ»تی بادی مادر به جوجه ها وجود دارد ولی هنوز انتقال ویروس به صورت VERTICAL روشن نشده است .
ب – نشانیهای سندرم SYMPTION
نشانیهای بیماری به تدریج و به ترتیب در طیور مادر گوشتی و طیور تخمگذار به شرح زیر دیده می شود :
1 – خواب آلودگی و بی حرکتی جوجه ها
2 – بی اشتهایی مطلق و بروزعلائم تنفسی
3 – تورم شدید پلکها و اشک آلود بودن چشمها
4 – چشمهای چینی شکل یا ( CHINESE EYES )
5 – جراحات در روی زبان و حلق و سوراخهای بینی و دهان و خونریزی در سقف دهان
6 – نقصان تخم مرغ به مقدار 5 تا 30 درصد و کوچک شدن اندازه تخم مرغها
7 - جراحات و COMPLICATION چشمی مخصوصا در مواقعی که با عامل کریزای عفونی و سایر میکروبها تو ام باشد .
8 – کم شدندرجه جوجه درآوری یا HATCHEBILITY
9 – در مواقعی که بیماری پیشرفته باشد ضایعات و اختلالات عصبی مانند بیماری نیو کاسل در گله دیده می شود .
10 – سرانجام مرگ و میر به میزان 5/0 تا 10 درصد مشاهده می شود .
ج – اپیدمیولوژی سندرم EPIDEMIOLOGY
در سال 1984 عامل رینو تراکئیت عفونی بوقلمون یا TURKY RHINOTRACHITIS یا ( TRT ) با روش سرولوژیکی از مرغان تخمگذار جدا گردیده در سال 1987 PICAULT از کشور فرانسه موفق شد عامل سر باد کرده ویروس طیور یا SWOLLEN HEAD SYNDROM یا ( SHS ) ازطیور و بوقلمونهایی که دارای علایم مشخص بیماری بودند جدا کند . چندی بعد در مرکز تحقیقات طیور PLOUFARGAN دخالت مستقیم عامل TRT در ایجاد سندرم SHS توسط میکروسکوپ الکترونیک به ثبوت رسید و معلوم گردید ویروس TRT در سلولهای اولیه جنین در جوجه و بوقلمون به راحتی رشد میکند با همکاریهای علمی و فنی و تحقیقاتی که بین مرکز تحقیقات Ploufargan و موسسه رون مریودر لیون فرانسه انجام شد ویروس TRT را در روی سلولهای اولیه تراشه یا نای جنین جوجه و بوقلمون رشد و توسعه دادند و با این کار تحقیقاتی توانسته واکسنهای زنده و کشته SHS را در روی سلولهای فوق الذکر و سلولهای کلیه میمون سبز افریقایی یا سلول ( Vero ) تهیه و تولید نمایند . در حال حاضر دامنه گسترش بیماری توسعه یافته و از اکثر کشورهای دنیا مثل فرانسه ، بلژیک ، ایتالیا ، هلند ، اسپانیا ، لیبی ، مراکش ، تونس ، مکزیک ، پاکستان ، ایران ، عراق ، و عربستان سعودی بیماری گزارش گردیده است .
د – تشخیص سندرم Diagnostic :
1 – تشخیص سندرم سر باد کرده ویروس معمولا بر مبنای علایم درمانگاهی ، نوع طیور و پیشرفت بیماری و ضایعات و complication که به وجود می آورد مشخص می شود .
2 – تشخیص سرولوژیکی : با استفاده از روشهای الیز Elisa ایمونو فلورسانس آنتی بادی بیماری تشخیص داده می شود . باید یاد آور شوم الیزا روشی سریع و با کاربردی بالا در این بیماری استفاده می شود در حال حاضر مرکز تحقیقات Ploufargan و رون مریو در فرانسه یکی از مراکز رفرنس برای تشخیص این بیماری می باشند .
3 – تشخیص تفریقی سندرم : ممکن است این سندرم با بیماریهای نیو کاسل ( ND ) برونشیت عفونی طیور IB ) ، کریزای عفونی ( IC ) ، لارنگو تراکئید عفونی یا ( ILT ) و پاستورلوز طیور اشتباه شود . در بیماری نیو کاسل علائم و ضایعات شدید عصبی یا Torticolis دیده می شود .در بیماری برونشیت عفونی نانیسم و تخم مرغ لمبه وجود دارد . در بیماری کریزای عفونی ترشحات بینی خیلی زیاد و طیور مبتلا دارای حرکت می باشند ولی در SHS حرکت وجود ندارد . در بیماری لارنگو تراکئید عفونی جراحات بیشتر در داخل تراشه یا نای و حلق دیده می شود .
ه – درمان در سندرم Treatment
به نظر می رسد در شکل کامل و نهایی سندرم سر باد کرده ویروسی طیور مخصوصا در مواقعی که بیماری با عوامل ثانویه میکروبی مانند اشیرشیاکلی ، کریزای عفونی ، پاستورلاها ، مایکو پلاسماها و عوامل ویروسی مهم دستگاه تنفس مخصوصا برونشیت عفونی همراه باشد یک نوع Complication در این بیماری به وجود می آید که باید از آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف به مدت چهار تا پنج روز در آب آشامیدنی استفاده نمود و تظاهرات و ضایعات سندرم SHS به حد اقل ممکن تقلیل داد . یاد آور میشود 6 تا 8 هفته بعد از قطع آنتی بیوتیکها مجددا بیماری عود نموده و ظاهر می شود و به همین جهت است که باید در مصرف آنتی بیوتیکها نهایت دقت و هوشیاری و احتیاط را مبذول داشت .
و - پیشگیری و کنترل سندرم Prevention
رعایت اصول بهداشت و قرنطینه از اساسی ترین عوامل پیشگیری و کنترل بیماری محسوب می شود . در صورتی که با برسی های سرولوژیکی متوجه شدیم گله مادری Pneumovirus آلوده است باید قبل از اینکه عوامل میکروبی و ویروسی دیگر فرصت پیدا کنند ومشکلات و معضلات به وجود آورند و آن فرم Complication ایجاد شود لازم است همان طور که قبلا نیز متذکر شدم ازآنتی بیوتیکهای وسیع الطیف استفاده شود .در حال حاظر دو نوع واکسن زنده وکشته روغنی به ترتیب با ویروسها TRT و SHS برای طیور تهیه شده است واکسن زنده ای که با ویروس TRT تهیه گردیده است در پولتهای مادر گوشتی و تخمگذار و پولتهای تخمگذار تجارتی در سن 10 هفتگی به عنوان واکسن اولیه یا Primovaccination به صورت اسپری یا آب آشامیدنی مصرف می کنند و در صورت لزوم میتوان از همین واکسن به عنوان راپل در دومین واکسیناسیون نیز در سن14 – 16 هفتگی در آب آشامیدنی استفاده نمود . باید توجه داشت که واکسن TRT را در جوجه های گوشتی به خاطر انتر فرانسی که با ویروس برونشیت عفونی مخصوصا واکسن برونشیت عفونی که با واریانت ها تهیه شده باشد ایجاد می کنند نباید تو اما مصرف گردد . واکسن کشته روغنی SHS که با ویروس SHS تهیه گردیده است بیشتر در سن 20 تا 22 هفتگی یعنی دو هفته پیش ازشروع تخمگذاری در پولتهای تخمگذار ومادر های گوشتی مصرف می گردد . در حال حاضر چهار نوع واکسن کشته روغنی SHS به صورت زیر :
1 – منووالان ( SHS Vaccine )
2 - بی والان ( ND vacc + SHS Vacc )
3 – تری والان ( ND Vacc + IB Vacc + SHS Vacc )
4 – وواکسن چهار تایی ( ND Vacc + IB Vacc + EDS Vacc + SHS Vacc )
تهیه و توزیع می گردد .
منابع :
- Asdrubali G/ et a; /. (1989 ) – Sindrom della testa gonfia ( S.H.S ) nel broiler Documenti Veterinari n. 7/8, 49-52
- Drouin P., Toux J.Y., picault J.P., (1958 ) - Le syndrome infectieux de la gross teta chez l' espece poule . L ' Aviculteur 460,93
- Goatr E., Danguy R., Payet A. (1958 ) – Syndrom des tetes enflees un conteminat viral ? L' Aviculteur 461, 33.
- Goren E (1986 ) – S.I.G.T. ; Observation et recherches aux pays – Bas . L' Aviculteur 467 , 46 .
- Morley A . J., ThomsonD.K. (1984 ) – Swollen Head Syndrom in brailer chichens . Avian Diseases 28,238,.
- O' Brien J.D.p. (1985 ) – Swollen head syndrome in broiler breeders . The Veterinary Record 117,616.
- Picault J . P., Drouin P., Lamande J., Toux J.Y., Marter I., Giraud P . (1986 ) – Syndrom infectieux De gonflement de la tete 9 S.I.G.T.) : bilan actuel des recherches etiologiques . L, Aviculteur 467 , 43 .
- Picault J.P., Giraud P., Drouin P., Guittet M., Benne jean G., Lamande J., Toquin D., Gueguen C. (1987 ) – Isolation of a T.R.T.V – Like virus from chichens with Swollen – head syndrome . The Veterinary Record 121 , 135 .
- Picault J.P., Giraud P., Drouin P., Lamande J., Toquin D., Gueguen C., Kles V., Morin M ., Guittet M., Benne jean G. (1987 ) – Une etiologie commune avec la rhinotracheite infectieuse de la dind . L' Aviculteur 481, 74 .
- Sarakbi T. – Head Swelling syndrome , a New problem for yemen . Poultry (1988 ) .
- Wyeth P.J., chettle N.J., Gough R.E., Collins M.S. (1987 ) . antibodies to T.R.T. in chichens with swollen head syndrome . The Veterinary Record 120,286.
تولید علوفه مرغوب
این کار از کارای بسیار با ارزش دوست عزیز و گرامی و همکلاسی سابقم در دوره کارشناسی، خانم مهندس ملیحه مقیم هستش. البته ازش اجازه نگرفتم و این فایل رو آپلود کردم اما امیدوارم که اون وقتی این فایل رو میبینه ازم دلخور نشه و راضیه راضی باشه. چون فایل ارزشمندی بود گفتم تمام دوستانم تو ایران ازش استفاده کنن.
پیشنهاد می کنم حتما این فایل رو دانلود کنید و یه مروری بکنین.
با حجم بسیار کم 395 کیلو بایت و فرمت پاور پوینت.
امیدوارم لذت ببرین و ازش استفاده مفید تو کارتون کنید.
مدیریت جوجه گوشتی
آماده سازی نامناسب مرغداری جهت جوجه ریزی باعث تولید ضعیف گله میگردد. قبل از وارد شدن جوجه ها برنامه کاملی برای شستشو وضدعفونی کردن مرغداری باید به اجرا گذاشته شود.
درصد تاثیر موارد مختلف آماده سازی در کاهش میزان عوامل بیماریزا عبارتند از:
1- خارج کردن کود و شستشوی سالن و مرغداری 90%
2- استفاده از ضدعفونی کننده ها 7-6 %
3- گاز دادن 2-1 %
علل عملکرد ضعیف ضدعفونی کننده ها
1- شستشوی نامناسب و ناقص و در نتیجه باقی ماندن مواد آلی مانند کود در مرغداری و سالن ها.
2- انتخاب نامناسب ضدعفونی کننده.
3- عدم تماس کافی ضدعفونی کننده با عوامل بیماریزا.
4- خنثی شدن ضدعفونی کننده با مواد شیمیایی.
5- عدم آگاهی از نحوه استفاده از مواد ضدعفونی کننده ها.
6- وجود پرنده های وحشی در مرغداری.
7- آلودگی مجدد مرغداری توسط ناقلین.
اهداف پرورش در دو هفته اول زندگیBrooding Period
1- هدف اصلی، رشد سریع در طی هفته اول است که به تکامل سیستم اسکلتی پرنده منتج میشود. بدین ترتیب جوجه ها باید تا آنجا که امکان دارد خوردن را زودتر شروع کنند.
2- رسیدن به حداکثر پتانسیل ژنتیکی.
3- به حداقل رسیدن هزینه ها.
4- کمک به سلامت جوجه ها.
دو هفته اول زندگی مهمترین دوره زندگی پرنده است چون:
1- سیستم ایمنی در حال تکامل است و آنتی بادی های مادری در کیسه زرده در حال جذب شدن میباشند
2- مکانیسم تنظیم دمای بدن پرنده بطور کامل تکامل نیافته است
3- ضریب تبدیل بسیار مناسب است
4- بسیاری از واکسن ها در این دوره تجویز میگردند و در واقع حفاظت پرنده در مقابله با بیماریها در این دوره شروع میشود
5-پرندگانی که در این دوره تحت استرس میباشند به حداکثر پتانسیل ژنتیکی خود نمی رسند و اثرات آسیبهای وارد شده در طی این دو هفته ممکن است در انتهای دوره بروزکند.
6- افزایش وزن اولیه برای بهبود عملکرد گله لازم است. باید سعی شود تا گله به وزن مورد نظر برسد. استاندارد اروپا در 7 روزگی 160 گرم است و استاندارد آمریکا در 17 روزگی 680 گرم میباشد.
کنترل جوجه ها
روز بعد از ورود جوجه ها موارد زیر باید کنترل شوند:
1- کنترل دمای پاها. این کار را میتوانید با قرار دادن پای پرنده بر روی گردن یا گونه انجام دهید. اگر پاها سرد باشند به این معنی است که سالن قبل از ورود پرنده ها به خوبی گرم نشده است. در این وضعیت میزان برداشت دان توسط جوجه کم می شود و رشد پرنده ها کاهش می یابد. 48 ساعت قبل از ورود جوجه ها به مرغداری سالن ها را باید گرم کنید و به دمای مورد نیاز جوجه ها برسانید.
2- کنترل چینه دان. چینه دان باید نرم باشد و در 95% از جوجه ها، چینه دان باید پر باشد. اگر چینه دان سفت باشد نشان دهنده آن است که به آب دسترسی نداشته اند و میزان آب باید کنترل شود. اگر چینه دان متسع باشد نشان دهنده آن است که پرنده آب کافی مصرف نموده است ولی دان دریافتی کم است و باید دان را کنترل نمائید.
نکات مهم برای دستیابی به وزن مورد نظر در سن 7 روزگی:
1- مدیریت دان
2- مدیریت آب
3- مدیریت دما
4- کیفیت هوا و تهویه
5- مدیریت نور
مدیریت دان
1- مهمترین علت عدم رسیدن به وزن استاندارد و یکنواختی ضعیف گله در سن 7 روزه گی عدم مصرف دان کافی است.
2- مصرف دان در روزهای اول جهت جذب سریعتر کیسه زرده ضروریست.
3- رشد اندامهای درونی مانند کبد، روده و پانکراس 5-2 برابر سریعتر از رشد بدن است و از طرفی رشد اندامهایی که در سیستم ایمنی موثر می باشند مانند تیموس و طحال در این مرحله بسیار سریع است
4- بیشترین رشد رودهها در 10-6 روز اول زندگی جوجه ها است و از طرفی ارتفاع پرزهای روده جهت جذب مواد غذایی در 48 ساعت اول بعد از هچ، 200 درصد می باشد. دسترسی سریع و کافی جوجه ها به دان سبب تکامل بهتر سطح هضم و جذب روده، افزایش ترشحات گوارشی روده و بهبود ضریب تبدیل غذایی خواهد شد.
برای رسیدن به این منظور توجه به نکات زیر ضروری است:
1- دانخوریها باید خشک و تمیز باشند.
2- دانخوریهای کمکی به شکل سینی، رول کاغذی و تراف باید در 10-7 روز اول استفاده شوند.
3- دانخوریهای اضافی بین آبخوریها و دانخوریهای اصلی و نزدیک مادر مصنوعی قرار داده شوند.
4- دان کافی برای هر پرنده تامین شود و مهم است که دانخوریها، بخصوص دانخوریهای اضافی خالی نمانند.
5- در 10 روز اول از دان کرامبل استفاده شود.
6- کم بودن تعداد دانخوریها بر میزان مصرف دان، وزن و یکنواختی گله اثر منفی دارد.
7- فضای دانخوری طوری باشد که همه جوجه ها بتوانند به سهولت به دان دسترسی داشته باشند و اگر دانخوریها پر از جوجه باشد نشان دهنده این است که دانخوری به اندازه کافی موجود نیست.
8- آب و دان را در مقابل منبع حرارتی قرار ندهید. در اینصورت به دلیل گرم شدن آنها، مصرف کاهش می یابد.
9- اگر از رول کاغذ به عنوان دانخوری استفاده میکنید سطح توزیع دان باید حداقل 25% سطح اشغال جوجه ها باشد.
مدیریت آب
1- آب یک ماده غذایی مهم و ضروری است که روی تمام فعالیت های فیزیولوژیک جوجه تاثیر دارد. متناسب با سن پرنده 78-65% وزن جوجه را آب تشکیل می دهد. عواملی همچون درجه آب، رطوبت نسبی، ترکیب جیره و میزان وزن بدن بر روی مقدار آب مصرفی موثر است. کیفیت شیمیایی و میکروبی آب باید مناسب باشد.
2- مقدار آب مصرفی تقریبا 2 برابر مصرف دان است.
3- فشار کم آب ممکن است سبب شود جوجه ها آب کمتری مصرف کنند و زمان بیشتری جهت مصرف آب صرف کنند.
4- با افزایش سن پرنده ها مقدار آب مصرفی افزایش می یابد و اگر در هر زمان مصرف آب کاهش یابد سلامت گله باید کنترل شود.
5- به ازای هر 3 متر عرض سالن باید یک خط آبخوری نصب شود.PH آبPH آب نشان دهنده میزان یون هیدروژن محلول در آب است. آب مناسب باید کمی اسیدی با PH کمتر از 7 باشد.
معمولا اغلب سموم دارای طعم تلخ می باشند پس مصرف کم جوجه از آبی که تلخ است یا PH آن بالا، طبیعی است و با افزودن سرکه میتوان PH آب را کاهش داد. البته استفاده بیش از حد از اسیدهای آلی سبب کاهش مصرف آب شود.
وجود آهن و منگنز طعم تلخ در آب ایجاد میکند که میتواند باعث کاهش مصرف آب شود.
کلسیم و منیزیوم باعث افزایش سختی آب میشود و همچنین وجود نیترات نشان دهنده ورود فاضلاب به آب میباشد.
در طی روزهای اول، باکتریها سریع تکثیر پیدا میکنند. سرکه، ترکیبات کلرین، پر اکسید هیدروژن، اسید های آلی، ازون و اشعه UV را میتوان به عنوان ضد عفونی کننده آب مورد استفاده قرار داد.
مدیریت تهویه
جهت تامین هوای سالم و تمیز، خروج گازهای مضر (دی اکسید کربن، آمونیاک، منو اکسید کربن و رطوبت)، خنک کردن سالن و کنترل دما، وجود سیستم تهویه مناسب در مرغداری ضروری است.
در مورد تهویه، 4 عامل باید مورد توجه قرار گیرد: 1- اکسیژن 2- دما 3- رطوبت نسبی 4- سرعت جریان هوا. در 14 روز اول دوره پرورش هدف از تهویه فقط تعویض هوای سالن ها است.
کیفیت هوای مناسب برای پرنده ها:
1- اکسیژن بیشتر از 6/19%
2- آمونیاک کمتر از ppm 10
3- Co کمتر از ppm 10
4- Co2 کمتر از ppm 3000
5- رطوبت 65-45%
6- ذرات معلق کمتر از mg/m3 4/3
عوارض ناشی از آمونیاک زیاد:
آمونیاک در اثر تجزیه اوره در بستر تولید میشود. عوامل موثر در تولید آمونیاک عبارتند از: تهویه نامناسب، میزان زیاد پروتئین در جیره، بستر با PH بالای 8، نوع آبخوری.
افزایش آمونیاک سبب کاهش وزن گیری جوجه ها، آسیت و افزایش ضریب تبدیل غذایی میشود. همچنین آمونیاک باعث احتقان، توقف حرکت مژکهای تنفسی، آسیب به دستگاه تنفسی و افزایش واکنشهای پس از واکسیناسیون میشود. 
عوارض ناشی از co2 زیاد:
1- فعالیت پرنده کاهش میابد.
2- احتمال دهیدراسیون زیاد میشود.
3- افزایش وقوع آسیت.
4- کاهش مصرف دان و کاهش وزن گیری
رطوبت نسبی RH
رطوبت نسبی مقیاسی است برای نشان دادن میزان رطوبت یا بخار آب موجود در هوا و اینکه هوای سالن چه مقدار رطوبت میتواند در خود نگهدارد. در واقع رطوبت نسبی به درصد اشباع آب درهوا در یک دمای معین مربوط میشود. وقتی مقدار معینی از هوا گرم میشود میزان ظرفیت آن جهت نگهداری رطوبت افزایش پیدا میکند. بنابراین با افزایش دمای هوا رطوبت نسبی کاهش می یابد. با افزایش رطوبت نسبی، توانایی پرنده در دفع حرارت از طریق تبخیر کاهش می یابد. رطوبت نسبی بالا به همراه دمای محیطی بالا میتواند برای پرنده مشکل ساز باشد بخصوص با افزایش سن پرنده این مشکل تشدید میشود.
مدیریت برنامه نور دهی
حداقل شدت نور در هفته اول باید 20 لوکس باشد و به تدریج در طی روزهای 14 تا 21به 5 لوکس رسانده شود. نور باید بطور یکنواخت در سطح جوجه ها پخش شود.
برنامه نوری متناوب
مزایای برنامه نوری متناوب:
1- کاهش تلفات ناشی از مرگ ناگهانی و مشکلات پا
2- کاهش وقوع آسیت
3- صرفه جویی در انرژی جوجه ها در اثر کاهش تحرک آنها
4- صرفه جویی در مصرف برق
5- کاهش تلفات ناشی از کانیبالیسم
برنامه نوری متناوب (12 ساعت روشنایی و 12 ساعت خاموشی) ارزشی معادل 104 کیلو کالری/ کیلوگرم در هر پرنده دارد.
برنامه نوری موثر:
1- محدودیت نور در 7 تا 21 روزگی
2- از 21 روزگی محدودیت نور به تدریج کاهش یابد بطوریکه یک هفته قبل از کشتار به کمترین میزان خود برسد. در اولین روز اعمال خاموشی ممکن است 18% کاهش در مصرف دان دیده شود که بعد 3 روز مصرف دان با سن جوجه منطبق میشود.
3- وزن کشی را در روزهای 7و14و21 انجام دهید. اگر وزن کشی همه روزه انجام شود نتیجه بهتری حاصل میگردد.
مدیریت دما
دمای بستر میتواند بر روی میزان تلفات در هفته اول موثر باشد. همچنین کاهش دمای بستر باعث تاثیر منفی بر ضریب تبدیل و وزن گیری روزانه میشود.
دمای بستر در سالن های بسته باید 32 درجه و در زیر مادر مصنوعی 40 درجه باشد. در5 روز اول زندگی دمای بدن پرنده از 4/39 به 1/41 درجه سانتیگراد میرسد.
(وزن پرنده به کیلو گرم * 625/4)-896/31 = TNZ
اثرات تغییر دمای مطلوب (TNZ ):
1- تولید حرارت افزایش میابد.
2- مصرف اکسیژن افزایش میابد.
3-میزان انرژی نگهداری جوجه افزایش میابد.
بنابراین تغییر دما سبب انحراف انرژی از تولید میشود.
اثرات سرما بر عملکرد جوجه
1- کم شدن میزان افزایش وزن روزانه به دلیل کاهش میزان مصرف دان و اثرات منفی بر روی اندازه سینه
2- افزایش ضریب تبدیل غذایی در اثر:
2-1- افزایش انرژی متابولیکی برای گرم شدن بدن.
2-2- افزایش نیاز به پروتئین در شرایط سرما
3- افزایش تلفات به علت افزایش واکنش های پس از واکسن، آسیت، دهیدراتاسیون و گرسنگی
4- افزایش حذف در کشتارگاه به دلیل آسیت و ضرب دیدگی در اثر تجمع بیش از حد پرندگان.