منابع کلسیم

کلسیم در بدن :
 98%  از کلسیم بدن در استخوانها و دندانها قرار دارد .  در بافتهای نرم و مایعات خارج سلولی نیز وجود دارد .

احتیاجات دام به کلسیم برای موارد زیر است :
جهت تشکیل استخوانها  و دندانها ، انتشار امواج عصبی ، تحریک پذیری عضلات ، تنظیم حرکات قلب، لخته شدن خون ، فعالیت و تنظیم آنزیمها . منبع ذخیره کلسیم برای تبادل با بافتهای نرم استخوان است .
در حیوانات جوان ذخیره بیشتر از انتقال است دراوایل شیر دهی کلسیم خروجی از شیر بیشتر است .  

کلسیم در خون :
پلاسما حاوی ۵ میلی اکی والانت کلسیم در هر لیتراست. ( ۹تا۱۱ میلی گرم در دسی لیتر )
۴۵ تا۵۰در صد پلاسما به فرم یونیزه است . ۴۰ تا ۴۵در صد به صورت متصل به پروتئین است .و ۵در صد به صورت ترکیب با عناصر غیر یونیزه غیر آلی بسته به PH خون وجود دارد .

راههای خروج کلسیم شامل موارد زیر می باشد :
ذخایر بافتی ،  شیر مترشحه ،  سایر منابع کلسیمی است که از طریق مدفوع ، ادرار و عرق دفع می گردد . مهمترین راه دفع از طریق مدفوع است .

تنظیم میزان کلسیم به صرت های زیر انجام می گیرد  :
همو استاتیک : تابع هورمنهای تنظیم کننده کلسیم و بافتهای مرتبط است .
هورمونها شامل : پارا تیروئید ، کلسی تونین ، متابولیتهای ویتامین D ، 1و 25 دی هیدروکسی ویتامین  D3  است .

محل تاثیر این هورمونها  ،کبد، روده و بافتهای استخوانی است که مهمترین بخش روده می باشد . باز جذب کلسیم از روده متاثر از میزان کلسیم و فسفر بدن است . محل جذب کلسیم در روده دوازدهه و ژژنوم با حضور ویتامین D به صورت انتقال فعال است .  
نکته: در شرایط خاص کلسیم به صورت غیر فعال باز جذب می شود .

قابلیت استفاده از کلسیم :
با افزایش میزان کلسیم قابلیت استفاده از آن کم می شود . جذب حقیقی در گوساله های شیر خوار ۹۸% و در دامهای مسن ۲۲% است . قابلیت استفاده از منابع معمولی کلسیم در گاوهای جوان ۴۵تا۶۸در صد و در گاوهای مسن ۳۷تا ۵۵در صد است  .در گاوهای مسن قابلیت استفاده از کلسیم یونجه ۳۱٪ است .

 علت کم بودن قابلیت دسترسی :
با افزایش سن یونجه قابلیت استفاده از کلسیم کاسته می شود .۲۰ تا ۳۰در صد کلسیم یونجه با کریستالهای اگزالات متصل شده و لذا غیر قابل استفاده می شود.

کلسیم در مواد خوراکی :
به صورت نمکهای ترکیبات آلی فیتات و اگزات است .  کلسیم در فرم فیتات همانند کلسیم موجود در منوکلسیم فسفات است .

نسبت کلسیم به فسفر، این نسبت 1:1 تا 1:7 متغیر است به شرط این که فسفر دریافتی کافی باشد.
جیره های چرب به دلیل تشکیل صابون کلسیم دفعی را افزایش می دهند.

کمبود کلسیم باعثمی شود که موارد زیر را شاهد باشیم :
1 - جلوگیری از رشد طبیعی استخوانها
2 - ریکتز به علت کمبود کلسیم ، فسفر و ویتامین D
3 - کاهش رسوب گذاری مواد معدنی در استخوان دامهای مسن (استئو مالاشیا)
4 - تقلیل شیر همراه با ثابت بودن میزان کلسیم شیر