اصول عملی و علمی پرورش بوقلمون

تاریخچه اهلی شدن :

بوقلمون بزرگترین و سنگینترین پرنده خانگی است . برخی مبدا اصلی این پرنده را آمریکای شمالی و مرکزی ذکر می کنند و برخی دیگر ساکنین مکزیکو یعنی سرخپوستان آزتک و مایا را مسئول اهلی شدن آن می دانند .

اولین شخصی که به طور مکتوب در شال 1499 به بوقلمون اشاره کرده و در مورد آن بحث نموده است پدروالونسونینو  می باشد .  ضمنا او را اولین فردی می دانند که در سال 1500 میلادی بوقلمون را به اروپا برد .

دلیل اساسی افزایش تولید و مصرف گوشت بوقلمون در ار.پا و آمریکا چنین توجیه می گردد . گوشت بوقلمون از لحاظ چربی و کالری فقیرو ازنقطه نظرکارکردی درتغذیه بسیاربا اهمیت و ارزش غذایی آن شبیه گوشت گوساله های بسیار جوان بدون چربی است .

امکان عرضه گوشت بوقلمون به اشکال متنوع وجود داشته و می توای آنها را به حالت لاشه کامل یا قطعات ران و سینه و یا به صورت کالباس و سوسیس و غیره وارد بازار مصرف نمود .

نگهداری بوقلمونها تنها به چهار دیواری سالنها محدود نشده بلکه این امکان حتی در مزرعه و فضای باز برای آنها بیشتر ممکن است .

تاریخچه نگهداری در ایران :

این پرنده درزمان شاه عباس صفوی توسط تعدادی از تجار ارمنی که به ایتالیا رفته بودندبه ایران وارد شد و از آن به بعد ارامنه مامور تکثیر و پرورش آن گردیدند .

به نظر می آید که چون جنس نر این پرنده می تواند همانند دیبای رومی رنگ چهره و فرم پرهای خود را هر لحظه به گونه ای درآورد و ضمن ترسو و کودن بودن بسیار لذا بهترین نام برای او می توانسته همین بوقلمون باشد . نگهداری سنتی بوقلمون در نواحی خراسان گیلان و مارندران آذربایجان غربی، شرقی مرکزی ،  فارس ، اصفهان و کرمان متداول است .

طبقه بندی بوقلمون از نظر جانور شناسی :

بوقلمونهادرطبقه بندی جانوری جز راسته گالی فرمیس زیر راسته گالی تیره فازیانیده تحت تیره              مله اگریدین و جنس مله اگریس گالوپا  می باشد .

در تحت تیره مله اگریدین دو نوع بوقلمون بنامهای اگریو خازیس و اوسلاتاو مله اگریس گالوپا شناسایی شده است .

تقسیم بندی بر حسب وزن :

به سه دسته سبک وزن و میان وزن و سنگین وزن تقسیم می شوند  که از نظر نر و ماده و همچنین مسن یا جوان بودن نیز به دسته های زیر تقسیم بندی می شوند :

مختصری از فیزیولوژی بوقلمون :

تعداد کروموزومهای آن  82 عدد می باشد . تعداد ضربان قلب 200 تا 250 در دقیقه است ، دستگاه گوارش بوقلمون شبیه به ماکیان بوده فقط در انداره متفاوت است ، دستگاه تولید مثل بوقلمون شباهت زیادی با ماکیان داشته و با غاز و اردک در عدم وجود  قضیب اختلاف دارد . اسپرم ها 5تا7 روز در مجرای تناسلی جنس ماده زنده باقی می ماند ،  شروع تخمگذاری دربوقلمونها 230 تا240 روزگی است  ، از طرز گرفتن شاهپرها در بال می توان به نر و ماده بودن بوقلمونها پی برد ، قطع بال در بوقلمون از  1 تا10 روزگی انجام می گیرد  ، نوک چینی جهت جلوگیری از کانیبالیزم در 2تا 5 هفتگی انجام می گیرد  .

تیپ ظاهری :

سر :

سر لخت یا بدون پر با رنگی متمایل به آبی حاوی گره های متراکم گوشتی قرمز است .

چشمها :

در بوقلمونها عنبیه قرمز مایل به قهوهای و مردمک سیاه زنگ است چشمها دادای سه پلک داخلی و خارجی هستند .

منقار :

سخت و شاخی بوده و دو منفذ تنفسی پرنده به صورت افقی در انتها و بالای آن قرار دارند .

گردن :

نسبتا طویل و کمی به پشت خمیده است در زیر منقار یک پرده گوشتی شبیه غبغب وجود داردکه تا نیمه گردن ادامه دارد .

سینه :

ابعاد سینه در انواع بوقلمونها متفاوت است در ناحیه سینه جنس نر در سن 8تا9 ماهگی موهای زبر سیاه رنگی روییده است .

پشت :

طویل و از امتداد شانه ها به طرف دم کمی محدب می باشد .

دم :

دم طویل کمی افتاده و جمع شده به نظر می آید .

ساق پا :

ساق پا بلند قوی بدون پر است رنگ آن از قرمز تا ارغوانی سیاه کم رنگ خاکستری نقره ای یا سفید کرمی می باشد .

تغذیه :

جوجه ها مانند سایر طیور در 24 ساعت اول نیازی به غذا ندارند . مقدار غذایی که جوجه ها در 4هفته اول مصرف می نمایند450 تا 500 گرم است که به مرور بر مقدار آن افزوده می شود . میزان رشد در سنین مختلف یکنواخت نیست  به طوریکه رشد تا سن 7تا8 هفتگی سریع و در 14تا 15 هفتگی به حداکثر می رسد . جنس نر نسبت به ماده ها ضریب مصرف بالاتری را دارد . چربیها و هیدروکربنها منابع اصلی انرزی در آنها محسوب می شود . غذای بوقلمون تا 8 هفتگی آردی و بعد به صورت پلت می باشد  .

جیره های غذایی :

1- پرورشی

جیره های مخصوص اهداف پرورشی به صورت زیر هستند :

برای سنین 1 تا6 هفتگی ( با 25 تا28 در صد پروتئین خام ) ، برای سنین 7 تا29 هفتگی (حداقل 14     در صد پروتئین خام ) ، از بدو تخمگذاری (حداقل 15 درصد پروتئین ) .

2- پرواری

جیره های پرواری برای جوجه  ها (باحداقل 28 درصد پروتئین خام )

جیره  غذایی برای بوقلمونهای پرواری در 3 گروه :

با حداقل  23% ، با حداقل 18%  و با حداقل 14% پروتئین .

این نوع تقسیم بندی صرفه جویی در مصرف پروتئین کاهش اختلالات متابولیکی خشک ماندن بستر کمتر شدن ضعف پا هزینه کمتر تا3% و تناسب غذا با سن پرنده را به دنبال دارد . هدف اصلی در پروار بندی دستیابی به گوشت بیشتر باضریب مصرف کمتر است .

تولید گوشت :

گوشت بوقلمون سرشار از پروتئین (30%) ولی فقیر از انرزی (2000 کیلو کالری )می باشد . با بالا رفتن سن میزان گوشت سینه افزایش یافته در حالیکه گوشت ران تقریبا ثابت می ماند  . نسبت استخوان به گوشت سینه با فزایش وزن و سن کاهش می یابد . کشتار بوقلمون کاملا شبیه به ماکیان صورت می گیرد .

راندمان تخمگذاری سالیانه بر حسب واریته متفاوت بوده وبین 90تا  125 عدد می باشد  . وزن تخم ها 70 تا 90 گرم است و اندازه آن با بالارفتن سن افزایش می یابد .

جوجه کشی :

سیکل جوجه کشی در بوقلمون ( 28 روز ) می باشد .

به دو طریق طبیعی و مصنو عی وجود دارد :

روش طبیعی :

باید مراحل زیر فراهم باشد :

- مادر به سن بلوغ حقیقی رسیده باشد ( 30 هفتگی ) .

- در صد جوجه درآوری 65 تا75 % است .

- آنها 3/2 ظزفیت تخم گذاری سراسر زندگیشان را در سال اول می گذارند .

روش مصنوعی :

در این روش زیر باید موارد زیر را رعایت نمود :

- انتخاب تخم مناسب از نظر اندازه

- نگهداری تخم  در شرایط مناسب (رطوبت 50 تا60 % و حرارت 10 تا13 درجه )

- رعایت بهداشت ماشینهای جوجه کشی

شرایط ماشینهای جوجه کشی :

حرارت : در 24 روز اول 37.6 در جه سانتیگراد و درهچری (25تا 28 ) روزگی میزان آن به 37.2     می رسانند .

رطوبت : در 24 روز اول 50 تا60 درصد و از روز 25 به بعد به 80تا 85 می رسد .

تهویه : میزان گاز  دی اکسید کربن نباید از 1.5 درصد هوای داخل ماشین تجاوز کند  .

چرخاندن : در24 روز اول حداقل 3 بار در روز و در روز 25 چرخاندن را قطع می کنند .

قرار دادن جوجه ها در کارتن های حمل  15 تا 18 عدد تخم می باشد .

ساختمان :

در صورت نگهداری در آشیانه برای هر قطعه 0.4 تا0.7 متر مربع برحسب نزاد و در محوطه باز و چراگاه 15 تا20 متر مربع سطح مورد نیاز است . در موارد پرورشی و اصلاح برای هر قطعه 1.1 تا1.6 متر مربع سطح در نظر می گیرند ، ارتفاع سالن یا آشیانه 3 متر توصیه می شود . علاوه بر سالن های بسته از سالنهای نیمه باز یا نیمه بسته نیز استفاده میشود که یک سمت طولی ان و جای دیوار از تور سیمی استفاده می شود .

حرارت این سالنها نباید در زمستان از 5 درجه کمتر شود .

نکته :

زمانیکه بوقلمونها از چراگاه محروم هستند مخلوط دانه های مورد استفاده نباید از 3 نوع کمتر باشد .

نکات مهم در مورد مدیریت سالن :

درجه حرارت سالن 15تا 16 درجه سانتیگراد است ، رطوبت 50 تا60 درصد ، تهویه سالن بسته 0.03 متر مکعب در دقیقه با فشار 0.5 سانتی متر به ازا هر کیلو گرم میزان هوای لازم برای هر کیلو گرم وزن در سالن 4تا 7 متر مکعب در ساعت است . مدت روشنایی در 4 هفته اول 24 ساعت و  سپس کاهش در طول 3روز به 12 تا 14 ساعت ، برای هر متر مربع تا 14ر روز روز اول 3 وات ، 3 تا6 هفتگی 1.5 وا ت

، 7تا 24 هفتگی 0.5 وات .

مقدار مصرف آب روزانه :

جوجه بوقلمونها  45 سانتیمتر مربع ، 4 ماهگی 670 سانتیمتر مربع ، 6 ما هگی 820 سانتیمتر مربع و آغاز تخمگذاری یک لیتر می باشد .

دان خوری :

دو هفته اول 5 سانتی متر ، 2 تا4 هفتگی 6 تا 7 سانتی متر ، 5 تا 6 هفتگی 10 سانتی متر ، 7 تا 16 هفتگی 12 سانتی متر و 16 هفتگی به بعد 15 سانتی متر به ازای هر قطعه می باشد .

آبخوری :

یک روزه تا 4 هفته یک سانتی متر ، 5 تا 16 هفتگی 2.5 سانتی متر و 17 هفتگی تا سن بلوغ               3 سانتی متر و برای بوقلمونهای تخمگذار  3تا 3.5 سانتی متر طول در آبخوری مورد نیاز است .

توصیه هایی در مورد بوقلمون :

-         پر خورند و از لحاظ اقتصادی تولید گوشت آنها گرانتر از مرغ است .

-         تعداد تخم سالیانه آنها قابل توجه نبوده و آنها را جهت تولید گوشت پرورش می دهند .

-         به علت مسائل مدیریتی بهداشتی تعداد هر گله 2000 تا3000 است .

-         جزو طیوری هستند که به محوطه گردش و چراگاهی نیاز دارند .

-         جوانها باید از مسنها جدا نگهداری شوند .

-         به منظور پیش گیری و تقلیل تلفات بیماریها به کار بردن داروهای مناسب در غذای روزانه بوقلمونها ضرورت دارد .

تعیین جنسیت در جوجه های یک روزه

مقدمه:

می توان با تعین جنسیت در جوجه ها به موارد زیر دست یافت :

- جدا کردن جوجه مرغ از جوجه خروسها در روز اول تولد.

- تعین جنسیت جوجه های یک روزه در نژاد های مرغ تخم گذار و مرغ مادر.

روشهای تشخیص جنسیت در جوجه های یکروزه:

الف) طریقه ژنتیکی  
 ب) طریقه ژاپنی

تعین جنسیت جوجه ها از راه ژنتیکی :     

این عمل بسته به ژنهای دارد که روی کروموزومهای جنسی قرار دارد( صفات وابسته به جنس ).                   

که از صفات زود پر در آوردن و دیر پر در اوردن و رنگ پرها استفاده می شود.

استفاده از رنگ پرها در طریقه ژنتیکی عملی تر است. این روش را در پاره ای از نژادها می توان استفاده کرد.

تعین جنیست جوجه ها از راه ژاپنی:

اساس این روش بر روی تشخیص چگونگی بر جستگی  مخرج   در جوجه های یکروزه استوار شده است.

این برجستگیهای مخرج در برخی خروسها وجود دارد و در برخی مرغها نیست.

خصوصیات برجسته مخرج در تعین جنسیت در روش ژاپنی :

الف) شکل بر جستگی مقعدی

ب) مشخص بودن برجستگی

ج) خاصیت ارتجاعی

د) رنگ برجستگی 

ه)  وضعیت سوراخ مقعد

شکل بر جستگی مقعدی

برجستگی مقعدی در تمام جوجه ها یکسان نیست از نظر شکل به سه دسته تقسیم می شود .

1. تیپ دکمه ای

2. تیپ عمودی

3. تیپ سه قلو

این برجستگی در 80% جوجه  خروسهامشخص و در 20% جوجه ها نا مشخص است

به طور کلی این طور باید قضاوت کرد که کلیه جوجه های که فاقد برجستگی هستند جوجه مرغ می باشند.  

    مشخص بودن برجستگی

اگر برجستگی موجود واضح و روشن تر از سایر قسمتها و جدا شده باشد جوجه خروس است. ولی در صورتیکه برجستگی با قسمتهای اطراف در هم شده و همچنین نرم و ظریف باشد جوجه مرغ می باشد.

خاصیت ارتجاعی

برجستگی در جوجه خروس ها

1. بافتی مملو از خون

2. محکم و فنری شکل

برجستگی در جوجه مرغها

1. میان تهی و گود

2. کاملا” ضعیف و نرم

رنگ برجستگی

درجوجه خروس ها

کاملا” تیره و قسمتهای اطراف آن رنگ پریده است

درجوجه مرغها

کاملا” روشن و قسمتهای اطراف آن تیره است

وضعیت سوراخ مقعد

وضعیت سوراخ مقعد درجوجه مرغها بازتر، بزرگترومرطوبتر ازمقعد جوجه خروس ها می باشد.                                                        

 

جدول مقایسه برجستگی مقعدی

جوجه مرغ	جوجه خروس	خصوصیات برجستگی	ردیف
کوچک	بزرگ	اندازه برجستگی	1
نا مشخص	مشخص	ارتفاع	2
پهن و مسطح	مرتفع و بلند	شکل	3
نقطه دارنرم	گرد محکم و فنری	خاصیت ارتجاعی	4
روشن	تیره	رنگ	5
آسان	مشکل	چگونگی باز کردن کلواک	6
گشاد و مرطوب	تنگ و خشک	اندازه کلواک	7
مسطح و نرم	برجسته	شکل عمومی برجستگی	8

طرز کار و وسایل مورد نیاز

ــ استفاده از نور طبیعی و نور مصنوعی ( استفاده از لامپ های با قدرت 300 وات).

ــ ارتفاع 25 سانتی متری لامپ از لبه میز.

ــ استفاده ازیک میز متحرک.

ــ استفاده از تعدادی جعبه های مخصوص این کار .

<v:imagedata o:title="" src="file:///C:DOCUME~1ADMINI~1LOCALS~1Tempmsohtml1

آنتی بیو تیک

آنتی بیوتیکهای غذایی :

آنتی بیوتیکهایی که اختصا صا در تغذیه دام مصر ف می شوندکه محصول ساخته شده همراه با یک غذای دیگر به عنوان ناقل مخلوط میشودوعلاوه برآنتی بیوتیک دارای مقدار ناچیزی مواد مغذی ومواد موثر دیگر می باشد سپس بصورت پیش مخلوط به بازار عرضه می شوند .

انواع آنتی بیوتیکهای متداول در فرمول غذایی طیور

باسی تراسین      Bacitracin

فلاوامایسین      Flavamyci

اوا پارسین  Aua prcin 

عمل آنتی بیو تیکهای غذایی

 (1) تسریع در رشد

 (2) افزایش استفاده از غذای خورده شده

  چگونگی اثر آنتی بیوتیکها

بر اثر عمل انتخابی روی باکتریهای روده است بدین ترتیب که از رشد میکروبهای موذی جلوگیری و سبب تحریک و رشد بعضی میکروبهای مفید روده می گردد .

تولید مواد لازم و مفید - ویتامینها - عوامل ناشناخته رشد  ( UGF  ) را انجام می دهند

آنتی بیوتیکها به وسیله تولید کنندگان با نام تجادی به ثبت رسیده و به بازار عرضه می شوند  و باید علاوه بر مفید بودن وقابل تحمل بودن برای حیوان وانسان زیان آورنباشند مصرف دز بالای آنتی بیوتیک (درمانی) بقایایی از آن در شیر و تخم مرغ دیده شده است  بدین ترتیب برای جلوگیری از کمترین ریسک

 1- بین زمان قطع آنتی بیوتیک تازمان کشتار دام مدت زمان مشخصی ( 15روز) باید رعایت شود .

2- آنتی بیوتیک باید تا سن مشخصی مصرف شود .

تاثیر آنتی بیوتیکهای غذایی

آنتی بیوتیکها درسه حوزه  1)فلور روده  2) جذب  3) متابولیسم آندروژن موثر واقع می شوند  .

آنتی بیوتیکها به هیچ وجه فلور روده را از بین نمی برند بلکه انواعی از میکروارگانیسمها راکم وبیش تاثیر قرار می دهند.

مثلا - باسی تراسین رشد باکتریهای گرم مثبت را متوقف می سازند

-  تترا سیکلین رشد باکتریهای گرم منفی- ریکتریاها- ویروسهای بزرگ را تحت تاثیر قرار می دهند .

تاثیرات کلی آنتی بیو تیکها

اصولا اثر آنتی بیو تیک روی اسید نوکلئیک سنتز پروتئین از طریق سموم آنزیمی غیر فعال کننده های ماتریکسی وآنتی متابولیتها انجام می شود .

آنتی بیو تیکها علاوه بر اینکه روی میکروبهای لوله گوارش موثرند بر بافتهای روده نیز موثرند بدین صورتکه

1)تشدید فعالییت برخی آنزیمهای هضم

2) کاهش تولید توکسین در روده

3)اثر بر ترشحات غدد داخلی

 4) افزایش ابقای ازت و بهره وری انرژی

 5)صرفه جوئی در مصرف ویتامینها و مواد معدنی

مصرف آنتی بیو تیکهای غذائی در تغذیه دامها :

عمدتا در تغذیه حیوانات در حال رشد به کار گرفته می شود افزایش وزن گوسالهو خوک پرواری 20-15% کیفیت لاشه مستقیما تحت تاثیر قرار نمی گیرد ، در صورت کمبود پروتئین در غذامقدار چربی لاشه اندکی نامناسب است درصورت کافی بودن پروتئین جیره مصرف آنتی بیو تیک در نسبت گوشت و چربی لاشه تغییری ایجاد نمی کند کاهش مصرف غذا به میزان 5% دز مصرف در غذاهای جانشین شونده شیر برای گوساله بره و خوکچه در غذای پرورشـــی نشخوار کنندگان جوان تا سن 16 هفتگی 4ــ 2 برابر بیشتر است .

موننسین و لاسالوسید :

این دو آنتی بیو تیک در طیور به عنوان کوکسیدیو استات ودر گاوهای گوشتی و گوسفند در بهبود تولید نیز موثرند

چند اثر کلی :

تغییر درنسبت اسیدهای چرب فرار شکمبه و تولید بیشتر اسید پروپیونیک و در افزایش وزن مطلوب کاهش تجزیه پروتئین در شکمبه وافزایش هضم نشاسته در قسمتهای بعد از شکمبه ولی موننسین بیشتر به عنوان مهار کننده نفخ مطرح می گردد مصرفشان در گاوهای شیرده مناسب نیست  ام برای گاوهای پرواری بهره وری غذا را افزایش می دهند .

نکات لازم به ذکر

توام کردن آنتی بیوتیکها دارای اثرات بیشتری است.

اگر یک آنتی بیوتیک برای یک یا چند سال مورد استفاده قرارگیرداثر خود را از دست می دهد.

در تغذیه آنتی بیوتیکهااولویت با آنهائیست که یا جذب نمیشود یا مقذار جذبشان ناچیز است.

در کشورهای عضو بازار مشترک اروپا مصرف آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف (تترا سیکلین) به عنوان آنتی بیوتیک غذائی غیر مجاز است.

تاثیر آنتی بیوتیکها نه تنهادر شرایط بالا بودن سطح بیماری بلکه در شرایط تغییر اصطبل و تا زمانی که فرایند سازگاری ادامه دارد نیز شدید خواهد بود.

غذاهای دارای مواد تسریع کننده رشد باید بر چسبی همراه داشته باشند که مشخص کننده نوع مواد ،دز مصرف و قابلیت نگهداری باشد.

باید دستور العمل تغذیه در رابطه با حداکثر سن حیوان و مدت زمان انتظار نیز ضمیمه شود تا کشاورزملزم به اجرا و پاسخگوی مسئولییت آن باشد.