اصول عملی و علمی پرورش بوقلمون

تاریخچه اهلی شدن :

بوقلمون بزرگترین و سنگینترین پرنده خانگی است . برخی مبدا اصلی این پرنده را آمریکای شمالی و مرکزی ذکر می کنند و برخی دیگر ساکنین مکزیکو یعنی سرخپوستان آزتک و مایا را مسئول اهلی شدن آن می دانند .

اولین شخصی که به طور مکتوب در شال 1499 به بوقلمون اشاره کرده و در مورد آن بحث نموده است پدروالونسونینو  می باشد .  ضمنا او را اولین فردی می دانند که در سال 1500 میلادی بوقلمون را به اروپا برد .

دلیل اساسی افزایش تولید و مصرف گوشت بوقلمون در ار.پا و آمریکا چنین توجیه می گردد . گوشت بوقلمون از لحاظ چربی و کالری فقیرو ازنقطه نظرکارکردی درتغذیه بسیاربا اهمیت و ارزش غذایی آن شبیه گوشت گوساله های بسیار جوان بدون چربی است .

امکان عرضه گوشت بوقلمون به اشکال متنوع وجود داشته و می توای آنها را به حالت لاشه کامل یا قطعات ران و سینه و یا به صورت کالباس و سوسیس و غیره وارد بازار مصرف نمود .

نگهداری بوقلمونها تنها به چهار دیواری سالنها محدود نشده بلکه این امکان حتی در مزرعه و فضای باز برای آنها بیشتر ممکن است .

تاریخچه نگهداری در ایران :

این پرنده درزمان شاه عباس صفوی توسط تعدادی از تجار ارمنی که به ایتالیا رفته بودندبه ایران وارد شد و از آن به بعد ارامنه مامور تکثیر و پرورش آن گردیدند .

به نظر می آید که چون جنس نر این پرنده می تواند همانند دیبای رومی رنگ چهره و فرم پرهای خود را هر لحظه به گونه ای درآورد و ضمن ترسو و کودن بودن بسیار لذا بهترین نام برای او می توانسته همین بوقلمون باشد . نگهداری سنتی بوقلمون در نواحی خراسان گیلان و مارندران آذربایجان غربی، شرقی مرکزی ،  فارس ، اصفهان و کرمان متداول است .

طبقه بندی بوقلمون از نظر جانور شناسی :

بوقلمونهادرطبقه بندی جانوری جز راسته گالی فرمیس زیر راسته گالی تیره فازیانیده تحت تیره              مله اگریدین و جنس مله اگریس گالوپا  می باشد .

در تحت تیره مله اگریدین دو نوع بوقلمون بنامهای اگریو خازیس و اوسلاتاو مله اگریس گالوپا شناسایی شده است .

تقسیم بندی بر حسب وزن :

به سه دسته سبک وزن و میان وزن و سنگین وزن تقسیم می شوند  که از نظر نر و ماده و همچنین مسن یا جوان بودن نیز به دسته های زیر تقسیم بندی می شوند :

مختصری از فیزیولوژی بوقلمون :

تعداد کروموزومهای آن  82 عدد می باشد . تعداد ضربان قلب 200 تا 250 در دقیقه است ، دستگاه گوارش بوقلمون شبیه به ماکیان بوده فقط در انداره متفاوت است ، دستگاه تولید مثل بوقلمون شباهت زیادی با ماکیان داشته و با غاز و اردک در عدم وجود  قضیب اختلاف دارد . اسپرم ها 5تا7 روز در مجرای تناسلی جنس ماده زنده باقی می ماند ،  شروع تخمگذاری دربوقلمونها 230 تا240 روزگی است  ، از طرز گرفتن شاهپرها در بال می توان به نر و ماده بودن بوقلمونها پی برد ، قطع بال در بوقلمون از  1 تا10 روزگی انجام می گیرد  ، نوک چینی جهت جلوگیری از کانیبالیزم در 2تا 5 هفتگی انجام می گیرد  .

تیپ ظاهری :

سر :

سر لخت یا بدون پر با رنگی متمایل به آبی حاوی گره های متراکم گوشتی قرمز است .

چشمها :

در بوقلمونها عنبیه قرمز مایل به قهوهای و مردمک سیاه زنگ است چشمها دادای سه پلک داخلی و خارجی هستند .

منقار :

سخت و شاخی بوده و دو منفذ تنفسی پرنده به صورت افقی در انتها و بالای آن قرار دارند .

گردن :

نسبتا طویل و کمی به پشت خمیده است در زیر منقار یک پرده گوشتی شبیه غبغب وجود داردکه تا نیمه گردن ادامه دارد .

سینه :

ابعاد سینه در انواع بوقلمونها متفاوت است در ناحیه سینه جنس نر در سن 8تا9 ماهگی موهای زبر سیاه رنگی روییده است .

پشت :

طویل و از امتداد شانه ها به طرف دم کمی محدب می باشد .

دم :

دم طویل کمی افتاده و جمع شده به نظر می آید .

ساق پا :

ساق پا بلند قوی بدون پر است رنگ آن از قرمز تا ارغوانی سیاه کم رنگ خاکستری نقره ای یا سفید کرمی می باشد .

تغذیه :

جوجه ها مانند سایر طیور در 24 ساعت اول نیازی به غذا ندارند . مقدار غذایی که جوجه ها در 4هفته اول مصرف می نمایند450 تا 500 گرم است که به مرور بر مقدار آن افزوده می شود . میزان رشد در سنین مختلف یکنواخت نیست  به طوریکه رشد تا سن 7تا8 هفتگی سریع و در 14تا 15 هفتگی به حداکثر می رسد . جنس نر نسبت به ماده ها ضریب مصرف بالاتری را دارد . چربیها و هیدروکربنها منابع اصلی انرزی در آنها محسوب می شود . غذای بوقلمون تا 8 هفتگی آردی و بعد به صورت پلت می باشد  .

جیره های غذایی :

1- پرورشی

جیره های مخصوص اهداف پرورشی به صورت زیر هستند :

برای سنین 1 تا6 هفتگی ( با 25 تا28 در صد پروتئین خام ) ، برای سنین 7 تا29 هفتگی (حداقل 14     در صد پروتئین خام ) ، از بدو تخمگذاری (حداقل 15 درصد پروتئین ) .

2- پرواری

جیره های پرواری برای جوجه  ها (باحداقل 28 درصد پروتئین خام )

جیره  غذایی برای بوقلمونهای پرواری در 3 گروه :

با حداقل  23% ، با حداقل 18%  و با حداقل 14% پروتئین .

این نوع تقسیم بندی صرفه جویی در مصرف پروتئین کاهش اختلالات متابولیکی خشک ماندن بستر کمتر شدن ضعف پا هزینه کمتر تا3% و تناسب غذا با سن پرنده را به دنبال دارد . هدف اصلی در پروار بندی دستیابی به گوشت بیشتر باضریب مصرف کمتر است .

تولید گوشت :

گوشت بوقلمون سرشار از پروتئین (30%) ولی فقیر از انرزی (2000 کیلو کالری )می باشد . با بالا رفتن سن میزان گوشت سینه افزایش یافته در حالیکه گوشت ران تقریبا ثابت می ماند  . نسبت استخوان به گوشت سینه با فزایش وزن و سن کاهش می یابد . کشتار بوقلمون کاملا شبیه به ماکیان صورت می گیرد .

راندمان تخمگذاری سالیانه بر حسب واریته متفاوت بوده وبین 90تا  125 عدد می باشد  . وزن تخم ها 70 تا 90 گرم است و اندازه آن با بالارفتن سن افزایش می یابد .

جوجه کشی :

سیکل جوجه کشی در بوقلمون ( 28 روز ) می باشد .

به دو طریق طبیعی و مصنو عی وجود دارد :

روش طبیعی :

باید مراحل زیر فراهم باشد :

- مادر به سن بلوغ حقیقی رسیده باشد ( 30 هفتگی ) .

- در صد جوجه درآوری 65 تا75 % است .

- آنها 3/2 ظزفیت تخم گذاری سراسر زندگیشان را در سال اول می گذارند .

روش مصنوعی :

در این روش زیر باید موارد زیر را رعایت نمود :

- انتخاب تخم مناسب از نظر اندازه

- نگهداری تخم  در شرایط مناسب (رطوبت 50 تا60 % و حرارت 10 تا13 درجه )

- رعایت بهداشت ماشینهای جوجه کشی

شرایط ماشینهای جوجه کشی :

حرارت : در 24 روز اول 37.6 در جه سانتیگراد و درهچری (25تا 28 ) روزگی میزان آن به 37.2     می رسانند .

رطوبت : در 24 روز اول 50 تا60 درصد و از روز 25 به بعد به 80تا 85 می رسد .

تهویه : میزان گاز  دی اکسید کربن نباید از 1.5 درصد هوای داخل ماشین تجاوز کند  .

چرخاندن : در24 روز اول حداقل 3 بار در روز و در روز 25 چرخاندن را قطع می کنند .

قرار دادن جوجه ها در کارتن های حمل  15 تا 18 عدد تخم می باشد .

ساختمان :

در صورت نگهداری در آشیانه برای هر قطعه 0.4 تا0.7 متر مربع برحسب نزاد و در محوطه باز و چراگاه 15 تا20 متر مربع سطح مورد نیاز است . در موارد پرورشی و اصلاح برای هر قطعه 1.1 تا1.6 متر مربع سطح در نظر می گیرند ، ارتفاع سالن یا آشیانه 3 متر توصیه می شود . علاوه بر سالن های بسته از سالنهای نیمه باز یا نیمه بسته نیز استفاده میشود که یک سمت طولی ان و جای دیوار از تور سیمی استفاده می شود .

حرارت این سالنها نباید در زمستان از 5 درجه کمتر شود .

نکته :

زمانیکه بوقلمونها از چراگاه محروم هستند مخلوط دانه های مورد استفاده نباید از 3 نوع کمتر باشد .

نکات مهم در مورد مدیریت سالن :

درجه حرارت سالن 15تا 16 درجه سانتیگراد است ، رطوبت 50 تا60 درصد ، تهویه سالن بسته 0.03 متر مکعب در دقیقه با فشار 0.5 سانتی متر به ازا هر کیلو گرم میزان هوای لازم برای هر کیلو گرم وزن در سالن 4تا 7 متر مکعب در ساعت است . مدت روشنایی در 4 هفته اول 24 ساعت و  سپس کاهش در طول 3روز به 12 تا 14 ساعت ، برای هر متر مربع تا 14ر روز روز اول 3 وات ، 3 تا6 هفتگی 1.5 وا ت

، 7تا 24 هفتگی 0.5 وات .

مقدار مصرف آب روزانه :

جوجه بوقلمونها  45 سانتیمتر مربع ، 4 ماهگی 670 سانتیمتر مربع ، 6 ما هگی 820 سانتیمتر مربع و آغاز تخمگذاری یک لیتر می باشد .

دان خوری :

دو هفته اول 5 سانتی متر ، 2 تا4 هفتگی 6 تا 7 سانتی متر ، 5 تا 6 هفتگی 10 سانتی متر ، 7 تا 16 هفتگی 12 سانتی متر و 16 هفتگی به بعد 15 سانتی متر به ازای هر قطعه می باشد .

آبخوری :

یک روزه تا 4 هفته یک سانتی متر ، 5 تا 16 هفتگی 2.5 سانتی متر و 17 هفتگی تا سن بلوغ               3 سانتی متر و برای بوقلمونهای تخمگذار  3تا 3.5 سانتی متر طول در آبخوری مورد نیاز است .

توصیه هایی در مورد بوقلمون :

-         پر خورند و از لحاظ اقتصادی تولید گوشت آنها گرانتر از مرغ است .

-         تعداد تخم سالیانه آنها قابل توجه نبوده و آنها را جهت تولید گوشت پرورش می دهند .

-         به علت مسائل مدیریتی بهداشتی تعداد هر گله 2000 تا3000 است .

-         جزو طیوری هستند که به محوطه گردش و چراگاهی نیاز دارند .

-         جوانها باید از مسنها جدا نگهداری شوند .

-         به منظور پیش گیری و تقلیل تلفات بیماریها به کار بردن داروهای مناسب در غذای روزانه بوقلمونها ضرورت دارد .