تاریخچه پرورش شترمرغ در جهان:
حیوانی واسط بین دام وطیوراست . قدمت 20میلیون ساله دارد .گسترش آن ازاسپانیا تا چین می باشد . پرورش آن ازقرن 19درمارسی شروع شده است .اولین جوجه کشی در سال 1875در الجزایر صورت گرفته است . عمده کشورتولیدکننده شتر مرغ آفریقای جنوبی می باشد .
در ایران :
ازسال1377واردکشورشده است . تحمل30- درجه در اردبیل تا50+درجه در زابل رادارد .در ایران بیش از430واحدفعال داریم که روی هم بیش از28000 قطعه پرنده داریم . بجز استان کهگیلویه وبویراحمد درتمام استانهای کشور اقدام به پرورش شترمرغ نموده اند . استانهای تهران ، مرکزی ، اصفهان ، فارس ، خراسان رضوی ، همدان وسمنان بیشترین جمعیت پرورشی رادارند .
مشخصات شترمرغ :
ارتفاع شتر مرغ 220- 280 سانتیمتر و طول عمر40-50 سال است . تولید تخم درسال50 - 70 عدد و متوسط تولیدجوجه 15- 30 قطعه در سال است . سن بلوغ درنر 24 ماهگی وتولیدمثل 30 ماهگی صورت می گیرد . درماده ها سن بلوغ 18 ماهگی وتولید مثل 24 ماهگی صورت می گیرد . دوره سترینگ 39روز و دوره هچرینگ 3 روز است .
محصولات حاصل ازشترمرغ :
پوست- چرم - پر - گوشت - تخم خوراکی – تخم نطفه دار – چربی –استخوان ومحصولات تزئینی ولوکس از پر ،چرم وپوسته تخم شترمرغ .
تعیین نرخ درپرنده براساس تخم نطفه دارمی باشد . خرید جوجه ازسن 3 ماهگی مناسب می باشد . پوست شترمرغ درمراکز عمل آوری داخل کشور به چرم تبدیل می گردد .
ازچربی شترمرغ دراروپا محصولات بهداشتی وآرایشی تهیه می گردد .
مهمترین بیماریهای شترمرغ :
انواع بیماریهای انگلی ،قارچی ،باکتریایی و ویروسی درپرنده های بالغ وجوجه ها از سراسر د نیا گزارش شده است ودرداخل کشور باتعدادی آز آنها تا بحال برخورد نموده ویا بسیاری از آنها گزارش نشده اند .
سیستم پرورش شترمرغ :
سه دسته باز ، نیمه باز وبسته می باشد .
منتظر مطالب بیشتر در این باره باشید.
گله بیمار :
در هنگام ابتلای گله به بیماریهای مختلف مانند عفونتهای مایکوپلاسمایی نظیر CRD انجام واکسیناسیون به صورت اسپری ممکن است بیماری را در گله تشدید نماید. توصیه میشود هنگام مواجهه با یک گله بیمار، از انجام واکسیناسیون تا زمان بهبودی کامل گله به دلایل زیر اجتناب گردد :
1 - عدم کارآیی مناسب سیستم ایمنی پرنده برای تولید پادتن.
2 - احتمال ایجاد بیماری توسط همان واکسن تزریق شده.
3 - افزایش حدت سویه واکسن (Back Passage).
4 - عدم تأثیر واکسن هنگامی که گله در مرحله کمون همان بیماری است.
5 - واکسن میتواند به عنوان یک عامل ایجاد تنش باعث تشدید بیماری در گله شود .
عوامل تضعیف کننده سیستم ایمنی جوجه ها :
عوامل زیر میتوانند با ضعیف کردن سیستم ایمنی سلولی یا همورال باعث عدم پاسخ ایمنی لازم در برابر واکسنهای تزریق شده گردند :
عوامل عفونی :
این عوامل میتوانند شامل ویروس گامبورو، ویروس کم خونی عفونی، ویروس مارک، رئوویروسها، آدنوویروسها و رتروویروسها باشند.
مایکوتوکسینها :
آفلاتوکسین، اکراتوکسین و تریکوتسن از این گروه دارای اثرات مشخصی در جهت تضعیف سیستم ایمنی طیور میباشند که عمده این اثرات عبارتند از :
1- عدم پاسخ مناسب به واکسیناسیونهای صورت گرفته.
2- افزایش حساسیت پرنده نسبت به عوامل عفونی.
3- اختلال در ایجاد مقاومت نسبت به بیماریها.
4- تداخل در ایمنی حاصل از سلولهای T و B و نرسیدن عیار پادتن به سطح مورد نظر.
استرس ها :
استرسها، پاسخهای غیراختصاصی بدن نسبت به تحریکات محیطی میباشند . عوامل مختلفی مانند تعیین جنسیت ، حملونقل ، نوکچینی ، قطع برق و دان ، شرایط گرما ، تهویه ، واکسیناسیون ، تغییر سالن ، ازدحام جمعیت و… سبب ایجاد ترس و استرس در طیور میگردند ، که جهت کنترل استرس میتوان از ویتامینهای A ، B ، C ، D و E استفاده نمود . از داروهای ماکرولیدی مانند اریترومایسین نیز میتوان استفاده کرد، زیرا آنها ضمن کنترل عفونت باعث تحریک سیستم ایمنی میشوند .
تغذیه نامناسب :
کمبود مزمن مواد مغذی کم مصرف بیشتر از مواد پرمصرف ، دستگاه ایمنی را تضعیف میکند . از این میان میتوان به ویتامینهای A ، C ، E ، اسیدهای آمینه متیونین و لیزین ، اسید لینولئیک و مواد معدنی مانند Fe و Se اشاره نمود . بالا بودن میزان کلر در بدن پرنده در صورت پائین بودن مقدار سدیم باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن میگردد. توصیه میشود قبل از واکسیناسیون، متیونین و لیزین جیره افزایش یافته و یا از محلول مولتی ویتامین و اسید آمینه استفاده گردد و پس از واکسیناسیون از مولتی ویتامین و الکترولیت بهرهگیری شود.
اصول مدیریتی :
مدیریت مناسب نقش اساسی در توفیق برنامههای واکسیناسیون ایفا میکند. از بین موارد متفاوت مدیریتی در این زمینه میتوان به موارد زیر اشاره نمود :
پاکسازی و ضدعفونی مناسب مزرعه ، در نظرگرفتن تراکم مناسب برای هر سالن ، تأمین سیستم تهویه مناسب ، جلوگیری از نوسان درجه حرارت ، بالابودن کیفیت آب مصرفی ، تأمین وضعیت مناسب برای بستر ، نوکچینی مناسب و رعایت یک سنی بودن گله.
وجود پادتن های مادری :
جوجهها نوعی پادتن به نام IgG را از مادر دریافت میکنند که عیار آن در سه روز اول به دلیل جذب کیسه زرده کاهش نمییابد ، اما بعد از سه روز به تدریج تا سن سه هفتگی کاهش یافته و از بین میرود . باید دانست که سرعت کاهش عیار پادتنها در جوجههای گوشتی به دلیل رشد سریع آنها نسبت به پولتها بیشتر است . زمان انجام واکسیناسیون باید متناسب با سطح ایمنی حاصل از دریافت پادتنهای مادری باشد. به عنوان مثال اگر میزان پادتنهای مادری علیه بیماری خاصی بسیار بالا باشد، به دلیل خنثی شدن واکسن توسط پادتن مادری ، انجام واکسیناسیون در دو هفته اول تأثیری نخواهد داشت. تعیین زمان نخستین نوبت واکسیناسیون ارتباط مستقیمی با آگاهی از میزان زمان پایداری پادتنهای مادری دارد ، که تعیین این زمان با استفاده از تستهای سرولوژی مانند HI و Elisa انجام میشود . باید دقت نمود که این عمل در مورد بیماریهای نیوکاسل و گامبورو اهمیت حیاتی دارد .
تفاوت حدت سویه فارم و سویه واکسن :
تصمیمگیری در زمینه تعیین و انتخاب حدت ویروس براساس شرایط اپیدمیولوژیک منطقه و وضعیت سلامت گله صورت میگیرد . مثلاً در مواقعی که بیماری موجود در فارم از نوع بسیار حاد باشد ، تجویز سویه ملایم واکسن نخواهد توانست سطح ایمنی گله را در برابر این بیماری حفظ نماید. باید به خاطر داشت که سویههای کلاسیک موجود در واکسن قادر به حفظ ایمنی کافی گله در برابر سویههای واریانت نمیباشند .
نکاتی جهت افزایش میزان تاثیر واکسیناسیون :
1- مشخصات واکسن و شماره سریال آن را ثبت کنید .
2- به تاریخ تولید و انقضای واکسن توجه نمائید .
3- به منظور جابجایی ویالهای واکسن باید از فلاسکهای مخصوص استفاده شود .
4- هنگام خریداری و تحویل واکسن باید دز ویالهای آن با توجه به شرکت سازنده با دقت بررسی و تعیین گردد، زیرا در روز انجام واکسیناسیون تهیه واکسن مورد نیاز مشکل خواهد بود .
5- از سالم بودن یخچال و سردکننده واکسن از طریق دماسنج اطمینان حاصل کنید .
6- شیشهها و بطریهای حاوی واکسن را از نور آفتاب دور نگه دارید .
7- نگهداری واکسن باید در یخچال و حرارت پایین صورت گیرد .
8- هنگام انجام واکسیناسیون به دستورات کارخانه سازنده توجه نمائید .
9- از مصرف برخی واکسنهای زنده بطور همزمان اجتناب نمائید .
10- از یک ویال برای واکسیناسیون تعداد مشخصی از پرندگان استفاده نمائید .
11- عملیات واکسیناسیون را با خونسردی انجام داده و از تعجیل و شتابزدگی اجتناب نمائید .
12- همواره نوع واکسن مصرفی را کنترل نمائید .
13- از مصرف واکسنهای بدون برچسب خودداری نمائید، مگر اینکه علامتی جهت تفریق با نوع خاص از واکسن دیگری را داشته باشند .
14- در صورت قطع برق از مصرف واکسنهای زنده موجود خودداری نمائید .
15- بطریهای واکسن کشته را میتوان تا 24 ساعت پس از بازکردن مصرف نمود ولی این توصیه در مورد واکسنهای زنده صادق نمیباشد .
16- رعایت دز صحیح واکسن حین واکسیناسیون الزامی است و نمیتوان بخاطر صرفهجویی مقدار دز را کاهش داد .
17- ضروری است، تمامی پرندگان موجود در یک سالن در یک روز واکسینه شوند .
18- از انجام واکسیناسیون در روزهای تعطیل، به دلیل داشتن بار روانی برای واکسیناتور خودداری نمائید .
19- پس از انجام واکسیناسیون، شیشهها و بطریهای خالی را ضدعفونی و سپس معدوم نمائید .
20- بهتر است دمای سالن را پس از واکسیناسیون چند درجه بالا ببرید .
منبع : بولتن علمی تلاونگ شماره۳۲
رشید صفری 1، رضا ولی زاده 2، عباسعلی ناصریان2، عبدالمنصور طهماسبی2و جواد بیات 1
1- دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و 2- اعضاء هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
واژه های کلیدی: تفاله خشک گوجه فرنگی، سیلو تفاله گوجه فرنگی ، تولید شیر
مقدمه
گوجه فرنگی از محصولات عمده باغی دراستان خراسان رضوی است و میزان تولید آن در این استان به حدود یک میلیون تن می رسد. بخش عمده این محصول (حدود80%) برای تولیدات مهمی چون رب ،سس گوجه فرنگی وچاشنی های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. پس از استخراج عصاره از گوجه تازه آنچه باقی می ماند تحت عنوان تفاله گوجه فرنگی حاوی آب، دانه و پوسته است و معادل یک پنجم وزن گوجه تازه (160000تن) است(7). تفاله گوجه فرنگی به علت تولید در ماه های گرم سال و رطوبت بالا و غنی بودن از مواد مغذی مختلف به سرعت کپک می زند و از بین می رود. بنا بر این جهت استفاده بهینه آن در تغذیه دام باید به روش های مختلف از جمله خشک نمودن و سیلو کردن آن را حفظ کرد (2، 5، 9) .وضعیت تولید علوفه و خوراک دام در کشورکه نسبت به جمعیت دامی کمبود بارزی دارد ایجاب می کندتا از هر ماده خوراکی و فرعی که قابلیت استفاده در تغذیه دام را دارد استفاده شود یکی از این تولیدات تفاله گوجه فرنگی است. استفاده از این ماده علاوه بر کاهش هزینه تغذیه از بروز مشکلات زیست محیطی نیز جلوگیری می کند. هرچند تفاله گوجه در تغذیه گاو های شیری در استان خراسان مورد استفاده قرار می گیرد ولی اطلاعات پژوهشی تعیین کننده و راهگشا ئی در این زمینه کمتر در دسترس است. هدف ازاین مطالعه شناخت بهتر خصوصیات شیمیایی وتغذیه ای تفاله گوجه فرنگی و تعیین بهترین نوع مصرف آن (سیلو شده یا خشک شده) در رابطه با عملکرد گاو های شیری بود.
مواد و روش ها
تفاله گوجه فرنگی مورد نیاز از 3 کارخانه تولید رب در استان خراسان رضوی تهیه شد. ارزیابی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی تفاله بر روی نمونه های تصادفی انجام شد AOAC(1995). بخشی از تفاله گوجه جهت نگهداری آفتاب خشک و ماده خشک آن به93 درصد رسید و بخشی برای تهیه سیلوی تفاله با استفاده از آفتاب مقدار ماده خشک آن به 34% رسانده شد.
تعداد 9 راس گاو هلشتاین با روز های شیردهی 10 ± 70 و وزن زنده 20 ± 600 کیلوگرم با توجه به تعداد شکم و میزان تولید در قالب طرح مربع لاتین 3× 3 به سه تیماردر سه دوره آزمایشی 21 روزه شامل 14 روز عادت پذیری و 7 روز نمونه گیری اختصاص داده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد 2)تیمار حاوی 10% تفاله خشک گوجه 3) تیمار حاوی 10% سیلوی گوجه فرنگی بودند. جیره ها به صورت کاملا مخلوط و در سه وعده در اختیار گاو ها قرار گرفت. گاوها در شبانه روز سه بار ( در ساعات 6:00، 14:00 و22:00) دوشیده شدند. نمونه گیری از شیر در سه روز آخر هر دوره در زمان شیر دوشی انجام شد و ترکیبات شیر (پروتتین خام، چربی، لاکتوز، مواد جامد غیر چربی) با استفاده از دستگاه میلکواسکن (Foss Electric, Conveyor 4000)تعیین شد. داده های حاصل از آزمایش با استفاده از رویه GLM برنامه آماری SAS آنالیز آماری شد.
نتایج وبحث
تفاله خشک گوجه فرنگی شامل 3/3 ± 5/57% پوسته و 6/3 ± 5/42% دانه بود. وزن متوسط هر دانه 2/ 3 میلی گرم به دست آمد. وزن بخش پوسته حدوداًًًًًً 15% بیشتر از بخش دانه بود اگرچه گزارشی دراین رابطه از منابع موجود به دست نیامد اما می توان گفت درصد هر یک از این بخش ها به واریته گوجه وفرایند های انجام شده در کارخانه بستگی دارد (3). ترکیب شیمیایی تفاله گوجه فرنگی و اجزاء آن در جدول 3 نشان داده شده است. تفاله گوجه فرنگی مورد استفاده حاوی مقادیر بالای پروتئین خام ، NDF، ADFو مقدارمناسبی چربی بود که در تطابق با مقادیر ارائه شده توسط استاندارد NRC (2001) می باشد. اما مقادیر پروتئین خام و چربی آن بالا تر از مقادیر گزارش شده به وسیله کالویا و سایر1990 است. مقدارپروتئین خام دانه گوجه فرنگی بیشتر از کنجاله تخم پنبه محلی بود. میزان پروتئین خام پوسته قابل مقایسه با یونجه خشک بود. بنا براین این محصول جانبی می تواند به عنوان یک منبع پروتئینی مورد توجه قرار گیرد.
مصرف ماده خشک (DMI ) ، تولید شیر و ترکیبات آن در جدول 4 آورده شده است. مصرف ماده خشک تحت تاثیر افزودن تفاله گوجه خشک و سیلوی آن قرار نگرفت ((P>0/05.
جدول3- ترکیب شیمیایی تفاله خشک گوجه فرنگی و بخش های آن
بخش پوسته |
بخش دانه |
تفاله گوجه فرنگی |
ترکیب% |
17/93 ± 78/0 |
05/93 57/0± |
60/0± 36/93 |
ماده خشک |
31/17 ± 95/0 |
38/31 ± 18/1 |
29/0±29/22 |
پروتئین خام |
33/3± 58/0 |
56/15± 58/0 |
67/9 ± 58/0 |
چربی |
5/65 ± 25/0 |
63/5 ± 62/0 |
60/5 ± 28/0 |
خاکستر |
40/56 ± 40/1 |
50/50 ± 50/0 |
00/59 ± 00/2 |
NDF |
00/55 ± 00/1 |
67/40 ± 10/2 |
25/49 ± 40/1 |
ADF |
تولید شیر نیز تحت تاثیر افزودن تفاله گوجه خشک و سیلو گوجه قرار نگرفت ((P>0/05 که نتایج به دست آمده تایید کننده نتایج حاصله به وسیله بلیبساکیس 1990 است. درصد پروتئین شیر، چربی شیر، لاکتوز شیر و SNF بین تیمارها اختلاف معنی داری نداشت ((P>0/05. این نتایج همانند نتایج به دست آمده به وسیله ویس و همکاران 1997 بود.
جدول3- ماده خشک مصرفی، تولید و ترکیبات شیر گاو های مورد آزمایش
|
تیمار |
اثر جیره | ||
شاهد |
تیمار10%تفاله خشک گوجه فرنگی |
تیمار10%سیلو گوجه فرنگی |
| |
ماده خشک مصرفی (کیلو گرم در روز) |
56/25 |
50/26 |
77/24 |
n.s1 |
تولید شیر (کیلو گرم در روز) |
33/41 |
12/41 |
31/41 |
n.s |
شیر تصحیح شده برای 4%چربی (کیلو گرم در روز) |
01/34 |
04/33 |
88/32 |
n.s |
ترکیبات شیر% |
|
|
|
|
پروتئین |
09/3 |
14/3 |
11/3 |
n.s |
لاکتوز |
63/4 |
72/4 |
63/4 |
n.s |
چربی |
82/2 |
69/2 |
64/2 |
n.s |
SNF |
43/8 |
56/8 |
50/8 |
n.s |
1 از نظر آماری در سطح احتمال 05/0 معنی دار نیست
نتیجه گیری
نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که جایگزینی تفاله گوجه فرنگی خشک ویا سیلوی تفاله گوجه فرنگی به جای بخشی از علوفه جیره و بخشی از پروتئین جیره تاثیر معنی داری بر عملکرد دام ندارد. بنابراین می توان این محصول فرعی صنایع غذایی را جهت تامین بخشی از نیازمندی NDF وCP دام ها استفاده کرد بدون اینکه تاثیر منفی بر عملکرد تولیدی دام داشته باشد که با توجه به ارزان بودن این محصول فرعی استفاده از آن می تواند هزینه شیر تولیدی را بدون اثرات جانبی بر عملکرد حیوان کاهش داد .
References
1. AOAC. 1995. Official methods of analysis. 16th ed . Association of Official Analytical Chemists .
2. Belibasakis, N. G. 1990. The effect of dried tomato pomace on milk yield and its composition, and on some blood plasma biochemical components in the cow . World Rev. Anim. Prod. 25 : 39.
3. Bieche, B., and X. Branthome. 2003. Proceedings of VIII International Symposium on the Processing Tomato.
4. Caluya, R. R., and R. R. Sari. 1995. Exploratory trial on the feeding of tomato pomace to growing cattle. Don Mariano Mercos Memorial state university , Bacnotan , La Union.
5. Fondevila, M., J. A. Guada, J. Gasa, and C. Castrillo. 1994. Tomato pomace as a protein supplement for growing lambs. Small Ruminant Res. 13:117.
7. Ministry of Jehad –Agriculture. 2004. Jehad-Agriculture in the mirror of statistics, plan and Budget office, Ministry of Jehad –Agriculture,
8. NRC. 2001. Nutrient requirements of dairy cattle.
9. O. Babayemi. J . R.A. Hamzat , M.A. Bamikole, N.F. Anurudu and O.O. Olomola. 2006. Preliminary Studies on Spent Tea Leaf: In vitro Gas Production as Affected by Chemical Composition and Secondary Metabolites. Pakistan J .Nutri. 5 (5): 497.
10. Weiss, W. P., D. L. Frobose, and M. E. Kock. 1997. Wet tomato pomace ensiled with corn plants for dairy cow. J. Dairy Sci. 80:2896.
Effects of tomato pulp on performance of
Abstract
To estimate effects of using tomato pulp on the performance of Holstein dairy cows 9 dairy cow 70 ± 10 days in milk were used as a replicate 3×3 Latin square design with 3 periods and 21 days each period ( two weeks adaptation period and one week for sampling ). The diets were consist of 1) control 2) diet of containing 10% dried tomato pulp 3) diet of containing 10% tomato pulp silage that fed to the cows as TMR ration. Dry matter intake, milk production and milk composition were recorded and analyzed. The results showed no significant differences for DMI, milk production and milk composition. This study showed that using dried tomato pulp or tomato pulp silage as 10% of the diets does not have negative effect on the performance of Holstein Dairy cows and this by product can be used as a feed stuff for dairy cows for reducing milk production cost.
http://mehdinamdar.blogfa.com/post-87.aspx