تفاله گوجه فرنگی و استفاده آن در تغذیه دام

رشید صفری ¹، رضا ولی زاده ²، عباسعلی ناصریان²،  عبدالمنصور طهماسبی²و جواد بیات ¹

1- دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و  2- اعضاء هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد 

واژه های کلیدی: تفاله خشک گوجه فرنگی، سیلو تفاله گوجه فرنگی ، تولید شیر   

مقدمه

گوجه فرنگی از محصولات عمده باغی دراستان خراسان رضوی است و میزان تولید آن در این استان به حدود یک میلیون تن می رسد. بخش عمده این محصول (حدود80%) برای تولیدات مهمی چون رب ،سس گوجه فرنگی وچاشنی های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. پس از استخراج عصاره از گوجه تازه آنچه باقی می ماند تحت عنوان تفاله گوجه فرنگی حاوی آب، دانه و پوسته است و معادل یک پنجم وزن گوجه تازه (160000تن) است(7). تفاله گوجه فرنگی به علت تولید در ماه های گرم سال و رطوبت بالا و غنی بودن از مواد مغذی مختلف به سرعت کپک می زند و از بین می رود. بنا بر این جهت استفاده بهینه آن در تغذیه دام باید به روش های مختلف از جمله خشک نمودن و سیلو کردن آن را حفظ کرد (2، 5، 9) .وضعیت تولید علوفه و خوراک دام در کشورکه نسبت به  جمعیت دامی کمبود بارزی دارد ایجاب می کندتا از هر ماده خوراکی و فرعی که قابلیت استفاده در تغذیه دام را دارد استفاده شود یکی از این تولیدات تفاله گوجه فرنگی است. استفاده از این ماده علاوه بر کاهش هزینه تغذیه از بروز مشکلات زیست محیطی نیز جلوگیری می کند. هرچند تفاله گوجه در تغذیه گاو های شیری در استان خراسان مورد استفاده قرار می گیرد ولی اطلاعات پژوهشی تعیین کننده و راهگشا ئی در این زمینه کمتر در دسترس است. هدف ازاین مطالعه شناخت بهتر خصوصیات شیمیایی وتغذیه ای تفاله گوجه فرنگی و تعیین بهترین نوع مصرف آن (سیلو شده یا خشک شده) در رابطه با عملکرد گاو های شیری بود. 

مواد و روش ها

تفاله گوجه فرنگی مورد نیاز از 3 کارخانه تولید رب در استان خراسان رضوی  تهیه شد. ارزیابی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی تفاله بر روی نمونه های تصادفی انجام شد AOAC(1995). بخشی از تفاله گوجه جهت نگهداری آفتاب خشک و ماده خشک آن به93 درصد رسید و بخشی برای تهیه سیلوی تفاله با استفاده از آفتاب مقدار ماده خشک آن به 34% رسانده شد.

  تعداد 9 راس گاو هلشتاین با روز های شیردهی 10 ±  70  و وزن  زنده    20  ± 600  کیلوگرم با توجه به تعداد شکم و میزان تولید در قالب طرح مربع لاتین 3× 3 به سه تیماردر سه دوره آزمایشی 21 روزه شامل 14 روز عادت پذیری و 7 روز نمونه گیری اختصاص داده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد 2)تیمار حاوی 10%  تفاله خشک گوجه 3) تیمار حاوی 10%  سیلوی گوجه فرنگی بودند. جیره ها به صورت کاملا مخلوط و در سه وعده در اختیار گاو ها قرار گرفت. گاوها در شبانه روز سه بار ( در ساعات 6:00، 14:00 و22:00) دوشیده شدند. نمونه گیری از شیر در سه روز آخر هر دوره در زمان شیر دوشی انجام شد و ترکیبات شیر (پروتتین خام، چربی، لاکتوز، مواد جامد غیر چربی)  با استفاده از دستگاه میلکواسکن (Foss Electric, Conveyor 4000)تعیین شد. داده های حاصل از آزمایش با استفاده از رویه GLM برنامه آماری SAS آنالیز آماری شد.

 نتایج وبحث

تفاله خشک گوجه فرنگی شامل 3/3 ± 5/57% پوسته و 6/3 ± 5/42% دانه بود. وزن متوسط هر دانه 2/ 3 میلی گرم  به دست آمد.  وزن بخش پوسته حدوداًًًًًً 15% بیشتر از بخش دانه بود اگرچه گزارشی دراین رابطه از منابع موجود به دست نیامد اما می توان گفت درصد هر یک از این بخش ها به واریته گوجه وفرایند های انجام شده در کارخانه بستگی دارد (3). ترکیب شیمیایی تفاله گوجه فرنگی و اجزاء آن در جدول 3 نشان داده شده است. تفاله گوجه فرنگی مورد استفاده حاوی مقادیر بالای پروتئین خام ، NDF،  ADFو مقدارمناسبی چربی بود که در تطابق با مقادیر ارائه شده توسط استاندارد NRC (2001) می باشد. اما مقادیر پروتئین خام و چربی آن  بالا تر از مقادیر گزارش شده به وسیله کالویا و سایر1990 است. مقدارپروتئین خام دانه گوجه فرنگی بیشتر از کنجاله تخم پنبه محلی بود. میزان پروتئین خام پوسته  قابل مقایسه با یونجه خشک بود. بنا براین این محصول جانبی می تواند به عنوان یک منبع پروتئینی مورد توجه قرار گیرد.

مصرف ماده خشک (DMI ) ، تولید شیر و ترکیبات آن در جدول 4 آورده شده است. مصرف ماده خشک تحت تاثیر افزودن تفاله گوجه خشک و سیلوی آن قرار نگرفت ((P>0/05.

جدول3- ترکیب شیمیایی تفاله خشک گوجه فرنگی و بخش های آن

بخش پوسته	بخش دانه	تفاله گوجه فرنگی	ترکیب%
17/93 ± 78/0	05/93 57/0±	60/0± 36/93	ماده خشک
31/17 ± 95/0	38/31 ± 18/1	29/0±29/22	پروتئین خام
33/3± 58/0	56/15± 58/0	67/9 ± 58/0	چربی
5/65 ± 25/0	63/5 ± 62/0	60/5 ± 28/0	خاکستر
40/56 ± 40/1	50/50 ± 50/0	00/59 ± 00/2	NDF
00/55 ± 00/1	67/40 ± 10/2	25/49 ± 40/1	ADF

تولید شیر نیز تحت تاثیر افزودن تفاله گوجه خشک و سیلو گوجه قرار نگرفت ((P>0/05 که نتایج به دست آمده تایید کننده نتایج حاصله به وسیله بلیبساکیس 1990  است. درصد پروتئین شیر، چربی شیر، لاکتوز شیر و SNF بین تیمارها اختلاف معنی داری نداشت  ((P>0/05. این نتایج همانند نتایج به دست آمده به وسیله ویس و همکاران 1997 بود.

جدول3- ماده خشک مصرفی، تولید و ترکیبات شیر گاو های مورد آزمایش

	تیمار			اثر جیره
	شاهد	تیمار10%تفاله خشک گوجه فرنگی	تیمار10%سیلو گوجه فرنگی
ماده خشک مصرفی (کیلو گرم در روز)	56/25	50/26	77/24	n.s1
تولید شیر (کیلو گرم در روز)	33/41	12/41	31/41	n.s
شیر تصحیح شده برای 4%چربی (کیلو گرم در روز)	01/34	04/33	88/32	n.s
ترکیبات شیر%
پروتئین	09/3	14/3	11/3	n.s
لاکتوز	63/4	72/4	63/4	n.s
چربی	82/2	69/2	64/2	n.s
SNF	43/8	56/8	50/8	n.s

¹ از نظر آماری در سطح احتمال 05/0 معنی دار نیست

نتیجه گیری

  نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که جایگزینی تفاله گوجه فرنگی خشک ویا سیلوی تفاله گوجه فرنگی به جای بخشی از علوفه جیره و بخشی از پروتئین جیره تاثیر معنی داری بر عملکرد دام ندارد. بنابراین می توان این محصول فرعی صنایع غذایی را جهت تامین بخشی از نیازمندی NDF وCP دام ها استفاده کرد بدون اینکه تاثیر منفی بر عملکرد تولیدی دام داشته باشد که با توجه به ارزان بودن این محصول فرعی استفاده از آن می تواند هزینه شیر تولیدی را بدون اثرات جانبی بر عملکرد حیوان کاهش داد .

References

1. AOAC. 1995. Official methods of analysis. 16th ed . Association of Official Analytical Chemists . Washington, DC.

2. Belibasakis, N. G. 1990. The effect of dried tomato pomace on milk yield and its composition, and on some blood plasma biochemical components in the cow . World Rev. Anim. Prod. 25 : 39.

3. Bieche, B., and X. Branthome. 2003. Proceedings of VIII International Symposium on the Processing Tomato. Istanbul, Turkey.

4. Caluya, R. R., and R. R. Sari. 1995. Exploratory trial on the feeding of tomato pomace to growing cattle. Don Mariano Mercos Memorial state university , Bacnotan , La Union. Philippines.

5. Fondevila, M., J. A. Guada, J. Gasa, and C. Castrillo. 1994. Tomato pomace as a protein supplement for growing lambs. Small Ruminant Res. 13:117.

7. Ministry of Jehad –Agriculture. 2004. Jehad-Agriculture in the mirror of statistics, plan and Budget office, Ministry of Jehad –Agriculture, Tehran, Iran.

8. NRC. 2001. Nutrient requirements of dairy cattle. National Academy Press, Washington, D. C.

9. O. Babayemi. J . R.A. Hamzat , M.A. Bamikole, N.F. Anurudu and O.O. Olomola. 2006. Preliminary Studies on Spent Tea Leaf: In vitro Gas Production as Affected by Chemical Composition and Secondary Metabolites. Pakistan J  .Nutri. 5 (5): 497.

10. Weiss, W. P., D. L. Frobose, and M. E. Kock. 1997. Wet tomato pomace ensiled with corn plants for dairy cow. J. Dairy Sci. 80:2896.

Effects of tomato pulp on performance of Holstein lactating cows

Abstract

To estimate effects of using tomato pulp on the performance of Holstein dairy cows 9 dairy cow 70 ± 10 days in milk were used as a replicate 3×3 Latin square design with 3 periods and 21 days each period ( two weeks adaptation period and one week for sampling ). The diets were consist of 1) control 2) diet of containing 10% dried tomato pulp 3) diet of containing 10% tomato pulp silage that fed to the cows as TMR ration. Dry matter intake, milk production and milk composition were recorded and analyzed. The results showed no significant differences for DMI, milk production and milk composition. This study showed that using dried tomato pulp or tomato pulp silage as 10% of the diets does not have negative effect on the performance of Holstein Dairy cows and this by product can be used as a feed stuff for dairy cows for reducing milk production cost. 

http://mehdinamdar.blogfa.com/post-87.aspx

« بررسی اثرات پودر سیر درمرغان تخمگذار و جوجه های گوشتی »

مقدمه :

سیر با نام علمی  (Allium Sativum )در اکثر نقاط جهان  به عنوان ادویه و داروی گیاهی جهت پیشگیری ودرمان انواع بیماریها (ازجمله بیماریهای قلبی ) مورد استفاده قرار می گیرد.

 (Allicin) ماده مؤثر موجود در سیر می باشد که به مقدار ناچیزی از دستگاه گوارش جذب می شود .

فرآورده های متفاوت سیر که در بازار قابل دسترس هستند به دودسته تقسیم می شوند :

1. محصولات غنی ازآلیسین         

 2. محصولات فاقد آلیسین

 فرآورده های حاصل از عصاره گیری سیر در مرغان دارای اثر هایپوکلسترولمیک  می باشند .

 ● خواص سیر شامل:
- Hypolipidemic                       - Hypoglycemic           

- Hypothrombotic                               - Hypotherogenic

- همچنین سیر به عنوان کاهنده سطوح کلسترول در مرغان تخمگذارو گوشتی و نیز به عنوان منبع گیاهی محرک رشد در جیره های جوجه های گوشتی معرفی می شود .

بررسی اثرات پودر سیر در مرغان تخمگذار :

در طی مدت تغذیه با سیر ، پارامترهای تولید تخم مرغ  ، وزن تخم مرغ  ، جرم تخم مرغ ، مصرف خوراک ، افزایش وزن روزانه و بازده خوراک تحت تأثیر قرار نگرفتند .

غلظت کلسترول زرده و سرم با افزایش سطوح پودر سیر کاهش خطی داشت .

بررسی اثرات پودر سیر در جوجه های گوشتی :

پودر سیر به عنوان یک ماده آنتی بیوتیکی طبیعی محرک رشد می تواند باعث ارتقاءعملکرد و بهبود کیفیت لاشه در جوجه های گوشتی گردد.

 پودر سیربا آنتی بیوتیکهای سنتتیک رایج محرک رشد از لحاظ افزایش وزن قابل رقابت می باشد .

سیر همچنین باعث کاهش کلسترول در جوجه های گوشتی می گردد.

تغذیه با پودر سیردر جوجه های گوشتی :

متابولیسم کلسترول و چربی را تغییر می دهد .

از فعالیت 3-hydroxy-3methylglutaryl reductase  و

Cholesterol 7α - hydroxylase جلوگیری می کند.

باعث کاهش خطی  غلظت کلسترول پلاسما ، کبد ، عضله سینه و ران همچنین تری ایسیل گلیسرول شد .

مقالات بررسی شده :

Chowdhury.S.R.‚ Smith .T.K. 2002. Effects of Dietary -

Garlic on Cholesterol Metabolism in Laying Hens . Department of animal and poultry science ‚university of Guelph ‚Ontario‚ Canada N1G2W1

- KONJUFCA. V. H. ‚ PESTI. G. M. ‚. BAKALLI .R. I. (1996-199). Modulation of Cholesterol Levels in Broiler Meat by Dietary Garlic and Copper. Department of Poultry Science ‚ the University of Georgia‚ Athens‚ Georgia 30602-2772

کاربرد اسید لینولئیک در تغذیه دام

مقدمه:

اسیدهای لینولئیک مرکب (CLA)گروهی از اسیدهای چرب هستند که فقط در چربی نشخوارکنندگان یافت می شوند . از دیدگاه شیمیایی (CLA) مخلوطی از ایزومرهای مختلف با باندهای مضاعف هستند که عمده آنها سیس-9وترانس-11می باشند. CLA دارای خاصیت ضد سرطانی است وایزومرهای سیس - 9  و ترانس - 11 که بخش عمده درفرآورده های غذایی دامی می باشند دارای خاصیت ضد سرطانی دارد.

کم کرد ن مقدار چربی لاشه وشیروبه دلیل تقاضای مشتریان برای فرآورده های غذایی کم چربی حائز اهمیت است .

اثرات مفیدگزارش شده ازCLAدرمطالعات پزشکی با استفاده از مدل های حیوانی :

اثر بیولوژیکی

ضد سرطان ، ضد تصلب شرائین ، تغییر در مسیر متابولیسم ، ضد بیماری قند ، محرک ایمنی بدن ، محرک قوی شدن بدن  ، از بین برنده فساد خون ومزاج لاغری مفرط (Cachexia) و از بین برنده علایم        قرحه آکله یا سل پوستی (Lupus) .

گاو شیرده واسید های لینولئیک مرکب :

استفاده از CLAو مخلوطی از ایزومرهای آن وحتی CLA محافظت شده (کلسیمی شده) باعث کاهش تولید چربی ودرصد چربی می شود.

بعد از چهار روز تزریق ایزومر سیس -12وترانس -10 منجر به 40%کاهش در تولید چربی شیر گردیدند.

 CLA فقط بر روی چربی شیر اثر می گذارد وتاثیری بر دیگر اجزا ندارد . استفاده از CLA باعث کاهش ترشح چربی شیرمی شود که طی آن باعث تعادل مثبت تر انرژی خواهد شد که نتیجه این عمل باعث بهبود کل انرژی دام در مراحل خاصی از تولید می شود در نتیجه باعث افزایش تولید شیر، افزایش سنتز اجزائ دیگر شیر، کاهش اختلالات متابولیکی و بهبود راندمان تولید مثلی می شود .

روشهای تهیه شیر کم چربی :

استفاده از جیره های کم فیبروپرکنسانتره ،کوچکتر کردن انداره قطعات فیبرو تغذیه بعضی روغنها .

ولی این روشها دارای اثرات زیان آوری ازقبیل اختلالات متابولیکی مانند اسیدوز،  کتوز، جابجایی شیردان و لنگش رادارد در حالی که استفاده از  CLAبرای کاهش سنتز چربی شیر در عین حال که تولید وسلامتی دام حفظ می شود یک ابزار مدیریتی جدید رابرای گاودارن ارائه می کند .

دوره انتقال :

گاوهای شیرده در این مرحله ازشیردهی انرژی بیشتری در مقایسه با انرژی مصرفی سنتز وتولید می کننددر نتیجه گاوها تعادل منفی شدید انرژی را تجربه می کنند که این با مشکلات متابولیکی وکاهش عملکرد تولید مثلی در ارتباط است .

     با کاهش تقاضای مواد مغذی برای سنتز شیر از طریق کاهش تولید چربی شیر شدت تعادل منفی انرژی کاهش می یابد بهبود تعادل انرژی تقاضا برای بسیج چربی بدن را کاهش می دهد وبنابراین غلظت اسیدهای چرب آزاد کاهش یافته ودر نتیجه وقوع کبد چرب و کتوز کاهش می یابد .

     شروع فعالیتهای تخمدانی پس از زایمان تا حدود زیادی به تعادل مثبت انرژی بستگی ازاینروبا بااستفاده ازCLA می توان باعث بهبود گیرایی گاوها شد.  

تنش حرارتی  :

تنش حرارتی باعث کاهش مصرف غذا ، نشخوار وهضم وجذب خوراک وافزایش احتیاجات نگهداری می شود. در نتیجه کاهش مصرف غذا باعث تعادل منفی انرژی می شود که تاثیر منفی بر تولید شیر وفعالیتهای تولید مثلی می شود . استفاده از CLA باعث کاهش ساخت چربی شیر می شود که این عمل باعث بهبود تعادل انرژی و بهبود سلامتی و تولید مثل گاو می شود .

تولید شیر :

اوج تولید شیر 60-40پس از زایمان است .ودر این مرحله گاوها در تعادل منفی انرژی هستند . در نتیجه تولید شیر در گاوهای پرتولید با محدودیت انرژی کاهش می یابد حال کاهش بحران ناشی ازساخت چربی در طول این مرحله از شیر دهی می تواند باعث افزایش تولیدات وترکیبات شیر گرددوبنابراین امکان دستیابی به حداکثر توان ژنتیکی گاو مقدور می گردد .

سیستم ایمنی وCLA

کاهش تولید شیر وکاهش افزایش وزن گاوهای گوشتی به دلیل بیماری وشرایط غیر بهداشتی است.واکنش ایمنی توسط سیتوکینازهاانجام می شود هورمونهای سیستم ایمنی توسط ماکرو فاژها ساخته وآزاد می شوند وتکثیر لنفوسیتها راتحریک می کنند. ولی سیتوکینازها باعث کاهش مصرف خوراک وکاهش ماهیچه، افزایش وزن روزانه وحتی کاهش وزن بدن می شوند. ازاین رو به کمک  CLA می توان از کاهش افزایش وزن به دلیل تحریک سیستم ایمنی جلوگیری کرد .