ارزیابی بیولوژیکی دی کلسیم فسفات تولید شده از یک روش جدید برای ج

ارزیابی بیولوژیکی دی کلسیم فسفات تولید شده از یک روش جدید برای جوجه های گوشتی

اهمیت مواد معدنی به دلایل زیر می باشد  :

نقش ساختمانی : مثل  کلسیم و فسفر و گوگرد

نقش کاتالیزوری : مثل Mn

نقش الکترو شیمیایی و ایجاد تعادل اسید وباز : مثلNa,Cl ,K

نقش منحصر به فرد : مثل fe در هموگلوبین ، Co درویتامین B₁₂ و I در تیروکسین

تقسیم بندی مواد معدنی شامل  :

1) عناصر پرمصرف : Ca,P,K,Na,S,Mg,

2) عناصر کم مصرف : Fe,I,Mn,Zn,Co

کلسیم :

فراوان ترین عنصر معدنی موجود در بدن حیوان واز اجزای مهم اسکلت ودندان هاست که در سلولهای زنده ومایعات سلولی هم حضور دارد.

نقشCa  در :

انتقال جریانات عصبی

انقباضات ماهیچه ای

انعقاد خون

تشکیل پوسته تخم مرغ

انتقال چربیها از خون به زرده

افزایش اشتها می باشد .

نشانه های کمبودکلسیم در بدن عبارتند از :

ریکتز

استئومالاسیا

تب شیر

کاهش میزان تخمگذاری

کاهش ضخامت پوسته تخم مرغ

فسفر نقش های زیر را در بدن به عهده دارد :

تشکیل بافت استخوان

انتقال انرژی از طریق حضور در ساختمان ATP,ADP

متابولیسم کربوهیدراتها ،انرژی،اسیدهای آمینه وچربیها

سوخت وساز بافت عصبی

شرکت در ساختمان شیمیایی خون

انتقال اسیدهای چرب

نشانه های کمبود فسفر در بدن عبارتند از :

ریکتز

استئومالاسیا

پیکا یا هرزه خواری

کاهش باروری

کاهش تولید شیر

شرح مقاله:

در تمام دنیا دی کلسیم فسفاتها ی تجارتی بیشترین استفاده رابه عنوان منبع کلسیم وفسفردرخوراک حیوانات دارند.متداولترین روش ساخت DCPخنثی کردن اسید فسفریک فاقد فلوئور توسط کربنات کلسیم است.با توجه به گران بودن و وارداتی بودن اسید فسفریک دراین مقاله توسط روش مستقیم ازخاک فسفات DCP  تهیه شد و مورد آزمایش قرار گرفت .

مراحل ساخت DCP ازخاک فسفات به شرح زیر می باشد :

1.مرحله هضم: سنگ فسفات +اسید سولفوریک غلیظ + مایع برگشتی از مرحله سوم

2.مرحله فلوئور زدایی : اسید فسفریک رقیق شده + کلرید سدیم

3.مرحله تیتراسیون : محلول اسید فسفریک +هیدروکسید کلسیم

در جدولی مقایسه ترکیبات خاک فسفات ،DCP تولیدی ،DCP تجاری واستانداردآمده است.داده ها براساس ا نجام آزمون تفرق

اشعه ایکس در دانشگاه صنعتی امیرکبیرانجام شده است .

تجزیه خاک فسفات مصرفی.dcp  تولیدی.dcp تجارتی.dcp استاندارد

dcpاستاندارد	dcpتجارتی	dcpتولیدی	خاک فسفات	درصد عناصر
20-17	18	17	17	فسفر%
24-20	24	25	36	کلسیم %
حداکثر 0.2	0.03	0.06	2.6	فلوئور%
حداکثر 8	-	-	کمتراز1	آرسنیک ppm
حداکثر0.1	-	-	کمتراز1	جیوه ppm
حداکثر30	-	-	کمتراز1	سرب ppm

مواد و روشها:

توسط روش مستقیم مقدار 10 کیلو نمونه تهیه شد.آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی برروی 450قطعه جوجه گوشتی نروماده از نژاد تجاری آرین در موسسه تحقیقاتی تهران شلتوک انجام شد.6جیره آزمایشی براساس مقدار فسفر بررسی شدند.مکمل فسفر در4جیره دی کلسیم فسفات تجاری ودر2جیره دی کلسیم فسفات جدید تولیدی بود.

  جیره پایه حاوی 23/0درصد فسفرو25/0کلسیم بود.به جیره   پایه به اندازه ای dcp اضافه شد تا میزان فسفر 4جیره به ترتیب 100.95.90.85درصد نیاز و2جیره بعدی 100.85درصد نیاز جوجه ها را بر اساس احتیاجات NRCتامین کند.دراین آزمایش

هرواحدآزمایشی با مساحت 4/2مترمربع با بسترتراشه چوب بود و

مدت آزمایش 21روز طول کشید.

6	5	4	3	2	1	ترکیب شیمیایی تقریبی
2892.96	2892.96	2892.96	2892.96	2892.96	2892.96	MEkcal/kg
20.79	20.79	20.79	20.79	20.79	20.79	Cp %
0.9	0.9	0.9	0.9	0.9	0.9	Ca %
0.84	0.35	0.41	0.39	0.37	0.35	ap %
0.84	0.84	0.84	0.84	0.84	0.84	met+cys%
1.08	1.08	1.08	1.08	1.08	1.08	Lys %

ترکیب جیره های آزمایشی
6	5	4	3	2	1	اجزا جیره %
63.59	63.59	63.59	63.59	63.59	63.59	ذرت
30.41	30.41	30.41	30.41	30.41	30.41	کنجاله سویا
3	3	3	3	3	3	ماهی پرو
1.06	0.71	1	0.89	0.78	0.67	DCP
1	1.24	1.08	1.16	1.2	1.26	صدف
0.14	0.14	0.14	0.14	0.14	0.14	متیونین
0.19	0.3	0.17	0.2	0.27	0.32	شن
0.11	0.11	0.11	0.11	0.11	0.11	نمک
0.5	0.5	0.5	0.5	0.5	0.5	مکمل معدنی وویتامینی

نتیجه وبحث:

با توجه به مدل طرح،داده ها توسط نرم افزارآماری SASمورد تجزیه وتحلیل آماری قرارگرفت و مقایسه میانگین هااز طریق آزمون دانکن درسطح 5درصد انجام شد.

- درسنین 1تا21روزگی سطوح فسفرزیست فراهم ونوع منبع تامین کننده فسفر بر متوسط مصرف خوراک روزانه جوجه ها اثرمعنی داری نداشته است.

- در دوره سنی 1تا21روزگی سطح فسفرزیست فراهم ونوع منبع تامین کننده فسفراثرمعنی داری برافزایش وزن روزانه جوجه ها نداشته است.

- اثرسطح فسفرزیست فراهم ونوع منبع تامین کننده فسفربربازده غذایی1تا21روذگی معنی دار نبود.

- دردوره سنی1تا21روزگی اثر سطح فسفرومنبع فسفر برقدرت ماندگاری معنی دار نبوده است.

- درصدخاکستراستخوان در سن 21روزگی تحت تاثیرسطح فسفرومنبع فسفرقرارنگرفت.براساس گزارشات محققین مختلف با کاهش فسفرزیست فراهم به پایین ترازسطح مورد نیازطیورباعث کاهش معنی داری درمقدارخاکستر استخوان میشود.درتحقیق حاضرباکاهش فسفرزیست فراهم تامیزان 15درصداختلاف معنی داری بین گروههای آزمایشی مشاهده نشد وچنین بنظر میرسد که 15درصدکاهش در  مقدارفسفرقابل دسترس بازهم قابلیت تامین نیازفیزیولوژیک طیورراداشته ودرنتیجه میزان آهکی شدن استخوانهابه   صورت طبیعی صورت گرفته است.

ارزش بیولوژیکی :

ارزش بیولوژیکی وارزش بیولوژیکی نسبی براساس روش سالیوان  بدست آمد.  ارزش بیولوژیکی منبع تجارتی برابر102وارزش بیولوژیکی منبع تولیدی برابر 21/98بودوارزش بیولوژیکی نسبی  منبع تولیدی برابر 28/96 بود.

نتیجه گیری نهایی :

- منابع فسفر از نظر تاثیر آن برروی عملکرد طیوراختلاف معنی داری با هم ندارند.

- محاسبات اقتصادی انجام شده نشان داد که منبع فسفر جدید مکمل فسفر مناسب تری برای تغذیه طیور میباشد.

- کاهش فسفرقابل دسترس تا 15درصد کمتراز سطح توصیه شده NRCبر

عملکرد طیور تاثیر نا مطلوبی نداشت.

منابع:

1         امیل . لسون وسامرز.ج. د.1374.تغذیه طیور.واحد آموزش و پژوهش معاونت کشاورزی سازمان اقتصادی کوثر(ترجمه دکترابولقاسم گلیان ومهندس محمد سالار معینی)

2         مکدونالد.ادواردز.گرین هال.مورگان.1379تغذیه دام(ترجمه دکتر رشید صوفی سیاوش.مهندس حسین جانمحمدی)

3         لسون.سامرز.1384.تغذیه مرغ (ترجمه دکتر جوادپوررضا.دکتر قربانعلی صادقی ومهندس مهران مهری)

4         مطلبی.ح.کامیاب.ع.ر.رشیدی.ف.قدرت نما.ا.1381.مجله علوم کشاورزی ایران.جلد33