عمل آوری مواد خوراکی و علوفه

هدف از عمل آوری مواد غذایی دست یافتن به موارد زیر می باشد :

1 - کا هش هزینه حمل و نقل

2 - افزایش با زده مصرف  

3 - افزایش خوشخوراکی غذا

4 - کاهش اتلاف علو فه

5 - خنثی کردن مواد سمی

روشهای عمل آوری علو فه شامل  : آسیاب کردن علو فه ، پلت کردن علو فه ، حرارت دادن ، سیلو کردن ، خرد کردن ، روشها ی شیمیا یی

آسیا ب کردن یا grinding

عبارت است از خرد کردن علوفه به اندازه تقریبی 1.5-6 میلی متر به وسیله انواع آسیابها .  این روشیارای معایبی می باشد که عبارتند از : برای علو فه خشک منا سب نیست ، هزینه نگهداری آن با لا ست ، ذرات ممکن است از یکدیگر جدا گردد . 

خرد کردن موارد زیر را شامل می شود که اندازه آنها نیز ذکر شده است :

چاپر کردن  5-6سانتیمتر ، خردشده کمتر از 2.5 سانتیمتر ، آسیاب شده 1.5-6 میلیمتر .

معا یب ذرات ریز یا پودری را می توان ، در دستگاه گوارش به صورت خمیری در می آید ، کا هش خوشخوراکی ، در اثر باد اتلاف می شود ،  اختلالات گوارشی و عبور سریع از دستگاه گوارش نام برد .

مزایای چاپرکردن عبارت است از :

افزایش مصرف ، افزایش وزن  ، افزایش بازده ، خوشخوراک شدن علوفه نا مرغوب و سهولت حمل و نقل .

پلت کردن:

عبارت است از در معرض بخار آب قرار دادن خوراک آسیاب شده و سپس خروج خوراک داغ ومرطوب از داخل دستگاه پلت زن با فشارسپس توسط جریان هوا خشک کردن .

رطوبت لازم جهت پلت کردن 15-18% می باشد در مورد خوراکهای بافیبر بالا رطوبت بیشتری نیاز است.

از موادی مثل لیگنوزول ، بنتونیت ویا ملاس به عنوان مواد چسبان استفاده می شود .

به کار گیری 10-15%گندم وتا حد کمتری جو در جیره هاسبب تولید پلتی با استحکام خواهد شد .  البته با توجه به هزینه بالا استفاده از 2% آب اضافی کافی است . دراین روش زمان کمتری صرف خوردن می شود بنابراین احتیاجات انرژی کاهش می یابد .

خواص پلت کردن :

کا هش ماهیت گردوخاکی – افزایش خوشخوراکی- افزایش مصرف – افزایش عملکرد وزن  و کاهش مصرف انتخابی . در طیور وخوک تغذیه با پلت سرعت رشد را تا 15% و بازده غذا را 5-10% افزایش می دهد .

معایب پلت کردن :

پلت کردن هر تن غذای آسیاب شده 3-5 دلارمی باشد . خوراک قبل از پلت شدن حتماً باید آسیاب شده باشد . جیره های حاوی چربی و فیبر بالا به سختی پلت می شوند . با استفاده پلت برای گاوهای شیری به علت کاهش میزان استات چربی شیر کاهش می یابد .

انواع پلت :

1- حبه ای : که جیره های طیور به این شکل است .

2-مکعبی : این روش نسبتا جدید است ، اندازه ذرات در حدود 2.5 سانتیمتر است . در این روش ما احتیاجی به آسیاب کردن نداریم واز اسپری آب استفاده می شود . یونجه خشک بهترین نوع مکعبی است.

اشعه دادن :

مکانیسم عمل اشعه دادن بر روی الیاف خام  نتیجه محلول شدن اجزاء الیاف خام می باشد . همچنین موجب سرعت عبور غذا از دستگاه گوارش می شود ، البته مصرف غذا را تحت تا ثیر قرار نمی دهد .

روشهای شیمیایی که از جمله آنها می توان موارد زیر را نام برد :

آبکافت اسیدی ، فشار بخار آب  ، متورم کردن با ترکیبات شیمیایی ، آمونیاکی کردن ، روش سود سوز آور و لیگنین زدایی

آبکافت اسیدی :

باعث تغلیظ ملکول لیگنین می شود ، در این روش سلولز به گلوکز تبدیل می شود و همی سلولز  به قند ومشتقات آن تبدیل می شود تا کنون هیچ کار تحقیقاتی در این زمینه انجام نشده است .  

فشار بخارآب:

افزایش قابلیت هضم در این روش ثابت شده یکی ازمحصولات این روش مازونکس می باشدکه یک فرآورده

کارخانه مقوا سازیست بخش اعظم آن همی سلولز می باشد . این ماده باعث خوشخوراکی می شود .

متورم کردن با ترکیبات قلیایی :

دراین زمینه می توان به کارهای کلمان اشاره کرد که کاه را با دوبرابر وزن آب و 2-4% سود سوز آور به مدت 6 ساعت در فشار 4-5 اتمسفر جوشاند با این کار قا بلیت هضم 50% افزایش یافت . این قبیل مواد مثل سودسوزآور و هیدروکسید کلسیم . استفاده از قلیابه میزان بیشتر از 4% ماده خشک مجاز نمی باشد.

علت آن هم وجود فشار اسمزی مایعات شکمبه و اختلال درکار میکروارگانیسمها در اثر قلیایی زیاد است .

بزرگترین مشکل این روش کاهش حاصلخیزی خاک است ونیاز به دستگا ههای گرانقیمت دارد .

مقایسه هیدروکسید کلسیم و سود سوزآور :

هیدروکسید کلسیم ارزانتر است ، کلسیم را نیز تا مین می کند ، سدیم کمتری دارد .

سودسوزآور موجب افزایش سرعت عبور غذا به علت افزایش مصرف آب می گردد .

هیدروکسیدکلسیم بهتر از سود سوز آور است .